Op een schilderij of prent is een boek altijd tweedimensionaal. Een blad omslaan is er dus niet bij en vaak valt ook helemaal niet uit te maken om welk boek het gaat. Toch komen boeken en lezende mensen vaak voor in de beeldende kunsten. Een Tilburgse stichting die de boekenliefde stimuleert, gaf er een fraai verzorgd boek over uit. Met nogal melige teksten, dat wel, want het blijft een stoffig onderwerp.
door Lauran Toorians
Jaarlijks vindt eind augustus in het centrum van Tilburg een grote boekenmarkt plaats onder de naam Boeken rond het Paleis. Boekenliefhebbers zullen die kennen, maar minder bekend is wellicht de stichting die deze markt al sinds 1997 organiseert. De Stichting dr. P.J.Cools msc is genoemd naar Petrus (Piet) Josephus Cools (1904-1973) die in 1916 – nog maar twaalf jaar oud! – zijn intrede deed bij de Missionarissen van het Heilig Hart (M.S.C.) in Tilburg. Eerst als leerling op het Klein-Seminarie, later als volwaardig lid en dus als pater. Zijn oorspronkelijke ambitie om missionaris te worden, maakte hij niet waar. Piet ging studeren, filosofie en theologie. Eerst in Nederland en vervolgens aan de Gregoriana, de pauselijke universiteit in Rome. Terug in Nederland werd hij aangesteld als theologiedocent in het klooster van M.S.C. in Arnhem.
In 1941 werd Cools benoemd tot bibliothecaris bij de theologieopleiding van M.S.C. in het Limburgse Stein. Vanaf dat moment ontwikkelde hij zich van lezer tot boekenliefhebber, en misschien wel boekenfanaat, met een grote invloed op de ontwikkelingen in het (katholieke) bibliotheekwezen. In 1967 werd hij benoemd tot bibliothecaris van de op dat moment nieuwe Theologische Faculteit Tilburg. Die bibliotheek moest er toen nog komen, en Cools zette zich er met alle macht voor in dat bibliotheken van kloosters die in diezelfde periode een enorme leegloop zagen, voor Noord-Brabant werden veilig gesteld. Met groot succes redde hij zo bibliotheken van de ondergang en bracht hij in Tilburg in korte tijd een grote en belangrijke theologische bibliotheek bijeen. Tegenwoordig maakt die deel uit van de Universiteitsbibliotheek Tilburg.
Bibliofilie
Behalve de jaarlijkse boekenmarkt organiseert de Stichting Cools ook lezingen en worden publicaties uitgegeven rond de thema’s taal, lezen, het boek, en bibliofilie. Vaak zijn dat zelf mooi verzorgde, bibliofiele uitgaven en dat geldt ook voor het boek dat verscheen bij gelegenheid van de twintigste boekenmarkt in augustus 2017. Uiteraard gaat deze uitgave over boeken, maar dan boeken, en lezers, op schilderijen en prenten. De samenstellers en schrijvers Martin Hulsenboom en Peter IJsenbrant, allebei boekengek en ex-bestuurslid van de stichting, selecteerden kunstwerken die allemaal in het boek zijn afgebeeld en schreven steeds op de pagina daarnaast een kort essay dat aanhaakt bij de afbeelding. Meligheid is de auteurs daarbij niet vreemd, zoals ook het protserige voorwoord van de Stichting Cools, door Norbert de Vries, bol staat van studentikoze kolder. Maar het moet gezegd, lezen is ook ‘droog’ en voor wie dit soort humor kan pruimen, is het gebodene zeker niet slecht.
Het boek bevat zijn eigen recensie, dus die kan hier achterwege blijven. Een kort citaat eruit volstaat. Het is het citaat van Carlos Maria Dominguez: ‘Niet iedereen schrijft. Dat wil zeggen, niet iedereen zou dat moeten doen.’ Voor wie daarmee instemt, redden de illustraties dit fraai verzorgde boekwerkje.
Martin Hulsenboom & Peter IJsenbrant, Boeken uit de doeken. Biblioconologische schetsen. Tilburg: Stichting dr. P.J.Cools msc 2017, 94 pp., ISBN 978-90-822545-3-2, hb., € 12,50 (exclusief verzendkosten).
Te bestellen via marijnvankempen@ziggo.nl
© Brabant Cultureel 2018