Op zondag 27 oktober overleed onverwacht na een ongelukkige val in zijn woning in Breda stripmaker René Uilenbroek. Hij tekende onder meer voor het stripblad Eppo en werd vooral bekend met zijn creatie Soeperman. Zijn vriend en collega in de kunst Ties Poeth haalt aan de hand van tekeningen en foto’s herinneringen op. Vooral, uiteraard, in tekeningen.
door Ties Poeth
In de jaren tachtig ontmoette ik René Uilenbroek. Ik vroeg hem wel eens advies bij mijn animatiefilms en andersom leerde ik hem kennen als striptekenaar. Hij was daar een virtuoos in, tekende onder meer Stanley en Soeperman. Het scenario voor al die verhalen werd geschreven door Willem Ritstier. René tekende ook een tijd lang de figuur Eppo voor het gelijknamige tijdschrift Eppo, uitgegeven door Rob van Bavel die ook het Stripfestival in Breda organiseert. In de aula van Uitvaartcentrum Zuylen sprak Van Bavel: ‘René Uilenbroek was een van de meest getalenteerd striptekenaars van Nederland. Omdat René zo’n perfectionist was, had hij altijd problemen met het halen van de deadline. Ik heb hem drie keer ontslagen en vier keer aangenomen.’ Veel informatie over zijn werk op stripgebied is te vinden op internet, bijvoorbeeld de Lambiek Comiclopedia (www.lambiek.net).
In dit artikel bespreek ik een aantal verhuis- en nieuwjaarskaarten die René mij stuurde. Ook op dit gebied toont zich zijn kundigheid. Soms keren de hoofdpersonen uit zijn strips terug op de kaart, maar er zijn ook prachtige zelfportretten. Aan de hand van deze kaarten laat zich de manier van werken van René mooi zien.
Verhuiskaarten
Nieuwjaarskaarten
De mogelijkheden van de mobiele telefoon
Van de periode 2012-2024 heb ik geen nieuwe nieuwjaarskaarten in mijn bezit, maar er zijn wel meer, andere tekeningen en portretten.
Juni 2022: Ons laatste idee voor een samenwerking ontstond op mijn verjaardag toen ik René enkele portretten liet zien die ik had gemaakt door de afbeelding uit zwart karton te snijden, er een transparant vel achter te plaatsen en dit tussen twee glasplaten te zetten. René wilde ook zo’n portret en we besloten een ruil te doen. René gaat een strip maken met mij in de hoofdrol.
Deze foto die ik op het stripfestival maakte van René met zijn stripheld Soeperman moest ik per se maken met zijn eigen toestel. Hij had nog nooit een foto gemaakt met zijn telefoon. Langzaamaan ontdekte hij de mogelijkheden van het apparaat en later gebruikte hij deze foto als profielfoto voor zijn mobiel. Weer later ging hij er ook app-berichten mee versturen.
‘We spreken daarna weer af’
Begin 2024 was hij al ziek en gingen zijn app-berichten ook daarover:
16 febr. 2024: Oké… Hier gaat alles nog wel. De immunotherapie lijkt goed aan te slaan maar nog wel deadline voor Eppo. Ben nu begonnen met de laatste pagina van het verhaal te inkten. We spreken daarna weer wat af dan. Goed weekend!
2 maart 2024: Ha René, ik ben nu Stanley a h lezen. Waarom is de oplage van die strip destijds uit de handel gehaald?
3 maart 2024: Hi Ties, die … van ’n uitgever [niet Rob van Bavel; tp] had destijds ruimte nodig en heeft de boel weggeflikkerd…
“Op de valreep deadline voor Eppo gehaald.” Morgen en overmorgen nog afspraken en bel je daarna en spreken we binnenkort weer wat af!
8 mei 2024: Hoi Ties, ’s avonds laat rond elf uur is niet langer ’n geschikt tijdstip om me te contacten (in dit geval wat eten voor de buis). ’t Gaat ’n beetje op en neer en nu wat krachteloos. Probleem met keel waar iets zit wat immuun blijkt voor de immunotherapie en gaat nu bestraald worden. Hopelijk gaat het daarna wel weer beter, maar ga na de Visserstraat (duurt nog wel een 1/2 jaar of zo hoor) wel linea recta richting woonruimte met 24/7 zorg. Ook lage bloedwaarden en om drie uur bloed gegeven. Om 16.20 u afspraak met longarts hier (nu in restaurant) te Amphia en moet nu daar naartoe. Spreek je later nog wel en fijne dag verder.
Toen ik hoorde dat het erg slecht met René ging, heb ik opnieuw bij het Stedelijk Museum Breda gevraagd of het mogelijk was om daar een expositie te organiseren. Maar het bleek niet mogelijk om dit op zo’n korte termijn te realiseren. Hopelijk draagt dit artikel ertoe bij dat er alsnog een expositie met en over het werk van René Uilenbroek wordt georganiseerd.
8 juni 2024: Dank voor de uitnodiging maar met de fiets naar jou gaat niet meer helaas. Kijk t.z.t. nog wel hoe dit met ov gaat dan. Maar kan sowieso niet die dag want Eppo Stripdag te Oosterhout de 22ste. Kan meerijden met vriend Alex Odijk en voel me nu wel fit genoeg om daar acte de présence te geven en misschien nog wel wat te signeren, op verzoek van Rob van Bavel, te theater De Bussel daar…
’n paar weken geleden ging het allemaal niet zo goed met me maar eea lijkt aan te slaan en voel me nu stukken beter. Heb genoeg weisse-bier voor je in huis dus laten we binnenkort weer eens afspreken. Of wellicht terrasje of zo. Tot dan en goed weekend (Emoji: hoofdje met zonnebril)
Op zaterdag 28 september 2024 draaide de animatiefilm ‘Heinz’ van Piet Kroon op het stripfestival in Breda. Die film over de luie kater Heinz duurt 76 minuten en is gebaseerd op de strips van René Windig en Eddie De Jong die jarenlang verschenen in onder meer het Parool. Het scenario en de regie van de animatiefilm is gedaan door Piet Kroon. Hij heeft zo’n vijfentwintig jaar geregisseerd en storyboards gemaakt voor diverse animatiestudio’s in de Verenigde Staten.
Piet Kroon was zelf ook aanwezig is bij de vertoning van ‘Heinz’ op het Stripfestival. Na afloop gingen we naar het café in het Chassé Theater en even later kwam René Uilenbroek daar ook naartoe om kennis te maken met Piet.
We spraken af dat ik van Piet Kroon een uit zwart karton gesneden portret maak. In ruil vroeg ik hem of hij het scenario kan maken voor de strip die René gaat tekenen. We besloten dat het verhaal over mijn reeks portretten zal gaan en dat die personen zich moeten verzamelen in het Bierreclamemuseum te Breda. Twee verhuizers komen in beeld. We zien alleen hun handen die een portret dragen. Dat is handig voor René, want dan is het minder werk. De portretten kunnen worden gescand en dan hoeft René ze alleen maar over te tekenen in zijn handschrift. Het inkten zou ik doen. Het plan leek helemaal rond.
Op zaterdag 26 oktober had ik met Piet Kroon in Cuyck afgesproken om hem het portret te tonen dat ik van hem heb gemaakt. Toen ik zondagavond thuis kwam kreeg ik het trieste telefoontje dat René van de trap was gevallen en er het leven bij had gelaten. Uiteindelijk wilde René toch niet naar een hospice, want dan kon zijn grote tekentafel niet meeverhuizen. Tot op het laatst bleef hij op de Visserstraat wonen om zich aan zijn strips te wijden. Hij was een ras-striptekenaar en stierf in het harnas.
Als de buren na het uitgaan thuiskwamen, zagen ze dit door het raam van René aan de achterkant van het pand. René was nog aan het werk, leek het wel. Maar dat was ook zo. Vaak was René nog aan het werk tot een uur of drie ’s nachts. Dat heb ik meegemaakt na een avondje stappen. Na de nodige drankjes, was er na een uur of twee niet veel gezelligs meer open en besloten we om maar naar huis te gaan. Of…, we konden nog een afzakkertje nemen bij René in de Visserstraat. Ik kwam daar regelmatig, maar op dit late tijdstip was ik er nog nooit geweest.
René woonde boven een karaokebar. Steile trap, paarse muren, rock & roll, Marilyn Monroe posters, overal stripboeken en tekeningen. De muziek in de bar beneden stond zo hard dat we (een verdieping hoger) op de stoelen zaten te wippen. Daarom was het ook dat René uit zelfbehoud met een koptelefoon op tot na sluitingstijd van de bar aan zijn tekentafel zat te werken. Als hij niet zo’n drive had gehad om strips te maken, zou hij het nooit zo lang op die plaats in de binnenstad hebben volgehouden. Ik vind het fijn dat ik René Uilenbroek zo lang heb gekend.
(Met dank aan Rob van Bavel, Eppo, Alex Odijk, Willem Ritstier, Eloi Koreman & Conita Vermeulen en Josje Uilenbroek.)
Meer over strips op Brabant Cultureel
© Brabant Cultureel
prachtig stuk dat Rene recht doet. ik heb menig leuke herinnering aan hem toen hij bij ons werkte bij Studio Arnhem. rust in vrede maat.
Doet me erg goed. Geweldig Ties en reuze bedankt voor die mooie woorden en tekeningen van René. Maar ook verdriet. René dacht nog 3 jaar te mogen leven.
Wat goed dat Ties dit doet.
René zou wat mij betreft in een later stadium nog een veel grotere terugblik mogen krijgen.
Maar die komt er wellicht wel.
@Ties: dank voor dit mooi overzicht van René. Goed dat je dit heb gedaan, hij zal er trots op zijn geweest! Sterkte aan allen die hem hebben gekend.
Mooi stuk Ties. Mooi eerbetoon.
Bijzonder dat je dat materiaal allemaal bewaard hebt.
Bedankt Ties, dat je een mooie herinnering over Rene hebt gemaakt. Ik koester de leuke periodes. Zo af en toe ging hij destijds mee met optredens van Herb Mews and the Mules, ( waar ik toen het vervoer voor mijn rekening nam). Overigens heeft Rene daar ook het logo van deze band getekend, Rene was een goede vriend van de drummer Rob v/d List.
Rene…….een groots, karakteristiek en eigenzinnig persoon!!!!
Een waardig en waarachtig in memoriam. Ik heb zelf een tijdlang mogen samenwerken met René en hij was naast een sublieme collega ook een goede vriend, aan wie ik warme herinneringen heb.