Wandelend door mijn eigen platencollectie

column door Arnold Verplancke •

Natuurlijk kijk je wel goed uit als je in een onbekend stukje bosgebied gaat wandelen, bijvoorbeeld boven Blixembosch in Eindhoven. Op de ouderwetse manier liefst: hoe staat de zon? Waar zie ik mijn schaduw? Schuin naar voren. Oké, dan moet ik op de terugweg zorgen dat die de andere kant op wijst. Toch?

Slingerpaadjes volgend tussen bomen, struiken en langs watertjes, bereik je uiteindelijk een soort weg en stap je op een onbekende plek uit de bosjes. Links zie je een afgesloten bouwterrein met bordjes verboden toegang en rechts in de verte meer stadse bebouwing. Lettend op de schaduw schat je: een beetje rechts vooruit.

Al gauw heb je door dat je waarschijnlijk toch verkeerd loopt, of in ieder geval zeker niet de kortste weg neemt. Want de nieuwe straten met mooie en ongetwijfeld dure huizen rijgen zich aaneen, kruisen elkaar, maar lijken op geen enkele manier op die van de heenweg. Dan pas vallen de straatnamen op. Wat een lol! Het lijkt wel of ik in mijn eigen platencollectie rondloop! Ella Fitzeraldlaan, Louis Armstronglaan, Duke Ellingtonlaan… Voor mijn plezier maak ik nog maar een extra rondje. Welja, ook een Bessie Smithlaan – al is die maar kort – genoemd naar de indringende vooroorlogse blueszangeres (1894-1937).

Duke Ellington 125

In míjn twintiger jaren was ik een groot liefhebber van jazzmuziek en nog steeds koester ik de langspeelplaten uit die periode. Ook die van Ella, Louis en de Duke. Voor die laatste had en heb ik nog steeds het grootste respect. Ellington speelde piano, maar zijn eigenlijke instrument was zijn hele orkest. Daarmee wist hij een altijd herkenbaar geluid te produceren, zeker als het zijn eigen composities speelde. Vreemd te bedenken dat hij dit jaar 125 zou zijn geworden. Geboren in 1899 overleed hij in 1974, vijftig jaar geleden dus.

U moet het maar geloven als ik zeg dat ik Duke Ellington en zijn orkest samen met Ella Fitzerald nog live heb zien optreden in De Doelen te Rotterdam. Dat was in 1967. Ik werkte nog maar kort als verslaggever van het ANP op de luchthaven Schiphol om daar het nieuws over her vliegverkeer door te geven, maar vooral om de inkomende en vertrekkende VIP’s te interviewen. En wie kwamen dat jaar aan in Nederland? Jawel mijn jazzidolen Duke Ellington en Ella Fitzgerald voor een tournee georganiseerd door Norman Granz.

Een nieuwsberichtje voor ons landelijke persbureau had ik gauw genoeg gemaakt en een handig gesprekje met mensen van het impresariaat leverde mij gratis kaartjes op voor het concert in Rotterdam. Als bewijs kan ik hier alleen maar het programmaboek tonen dat ik al die jaren als een zeldzame herinnering heb bewaard.

Wandelend door de straten in Blixembosch

Ben ik altijd een jazzliefhebber geweest of ben ik dat nog? Ik vroeg het me af toen ik daar dwaalde door die straten in Blixembosch en ik me uiteindelijk toch maar gewonnen gaf. Google Maps moest me toch maar helpen weer op het rechte pad naar mijn vertrekpunt te komen. Hoewel ik het als een nederlaag ervoer.

Nee als jongen zo eind jaren vijftig klonk de rock ’n roll van die tijd het meest opwindend voor mij, met namen als Little Richard en Elvis Presley. Maar op de HBS organiseerde een leraar Engels, Johnny B. Meyer als ik me goed herinner, na schooltijd een soort discomiddag. Dat betekende dat hij grammofoonplaten draaide en er uitleg bij gaf. Hij speelde zelf piano, meen ik. En hij liet jazzmuziek horen, zowel van Ellington als van bijvoorbeeld het Modern Jazz Quartet en Miles Davis. Dat begon mij te boeien.

Ook ‘Porgy and Bess’ zat in zijn repertoire, aanvankelijk van Louis Armstrong en Ella Fitzgerald natuurlijk. En daarna ook van dezelfde componist, George Gershwin, zijn ‘Rhapsody in Blue’. Vrij snel ontwikkelde mijn smaak zich in die richting, naar jazz, musical en klassieke muziek. Ik bezocht de film ‘Porgy and Bess’, kocht de soundtrack daarvan, genoot van het eerder genoemde jazzconcert in de Doelen, maar belandde toch al vrij snel en definitief bij de klassieke muziek en de opera. Daar ben ik gebleven, al vind ik het nog steeds leuk in Tilburg een jazzconcert in Paradox bij te wonen of in ’s-Hertogenbosch in de Azijnfabriek.

Is dit een logische ontwikkeling van populair via jazz naar klassiek? Ik weet het niet. Voor mij wel in ieder geval, in de richting van steeds serieuzer muziek. Het klinkt voor anderen misschien als een beweging achterwaarts, van eigentijdse pop via jazz uit de tweede helft van de twintigste eeuw naar muziek van al die eeuwen daarvoor. Maar zo ervaar ik dat zeker niet, want ook hedendaagse ‘klassieke’ muziek woon ik graag bij. Of dat nu composities van Philip Glass of John Adams zijn of een splinternieuwe opera ‘Animal Farm’, laatst bij De National Opera.

Een soort muzikale levensloop

Terwijl ik veilig aan de hand van Google Maps terugliep in een geheel andere richting dan ik dacht, stelde ik voor mijzelf een soort muzikale levensloop samen. Natuurlijk zouden daarin Caravan van Duke Ellington en Oh Doctor Jesus van Ella Fitzgerald (uit ‘Porgy and Bess’) niet mogen ontbreken.

Maar voordat het ging lijken op een lijstje voor mijn uitvaart, had ik gelukkig mijn begin- en tegelijk eindpunt al bereikt, het huis van mijn vriendin. Toch bijna tienduizend stappen gezet aldus de stappenteller van mijn iPhone, pakweg zeven kilometer en heel wat weggezakte herinneringen ververst.

Blixembosch

Alle foto’s > Arnold Verplancke. Voorpagina > collage Duke Ellington en Ella Fitzgerald: foto’s > Wikipedia

Andere columns van Arnold Verplancke op Brabant Cultureel

© Brabant Cultureel 2024