Het voormalige raadhuis van Waalwijk is een creatie van architect Kropholler die zich in zijn ontwerpen liet inspireren door het verleden. In deze traditionele omgeving exposeren hedendaagse kunstenaars elk weekend hun werk. Een kleurrijke botsing tussen vroeger en nu. Een bezoek waard.
door Emmanuel Naaijkens
Net als zoveel steden in Noord-Brabant moest Waalwijk in de jaren zestig en zeventig in transitie omdat er aan de vroegere ‘middelen van bestaan’ tamelijk abrupt een einde kwam. In Waalwijk – breder nog, in De Langstraat – verdienden veel inwoners tot die tijd de kost in de leer- en schoenindustrie. Die omslag zorgde, zoals elders, voor een identiteitscrisis. Hoe nu verder?
Die zoektocht was zichtbaar in de stedenbouw. Dat werd een rommeltje van heden en verleden. Maar nu lijkt Waalwijk (bijna vijftigduizend inwoners) eindelijk zijn draai te hebben gevonden. Het hart van de stad straalt uiterlijk weer zelfbewustzijn uit. In de Grotestraat verhouden de oude herenhuizen van de fabrikanten zich evenwichtig met de meer eigentijds bouw, ondanks dat die niet overal is geslaagd. En niet onbelangrijk, de dominantie van de auto, dat knorrende beest om met Bordewijk te spreken, is teruggedrongen.
Kropholler was een traditionalist
De boeiende geschiedenis van De Langstraat is terug te zien in het Schoenenkwartier, in een prachtig museum dat oud en modern schoeisel in de schijnwerpers zet. Het museum is gehuisvest in een deel van een complex dat is ontworpen door architect Alexander Kropholler (1881-1973). Blikvanger van dat gebouwencomplex is het voormalige raadhuis van Waalwijk, gebouwd in de periode 1929-1935. Kropholler was een traditionalist die zich liet inspireren door een (verondersteld) verleden waarin maatschappelijke conventies en gezag nog niet ter discussie stonden. Het is veelzeggend dat Kropholler zich in 1908 tot katholiek liet dopen.
Ook in opdracht van andere gemeenten tekende hij raadhuizen. Het Van Abbemuseum in Eindhoven is eveneens van zijn hand.
Het voormalige raadhuis heet tegenwoordig het ‘Huis van Waalwijk’ en biedt onderdak aan culturele organisaties zoals Hedendaagse Kunst Waalwijk (HKW), een kunstenaarscollectief dat er elk weekend exposeert. Het collectief bestaat uit Hans van Bijnen, Martin Peulen, Mahieu Stokwielder en Jozef Mahieu. Daarnaast is er iedere maand ruimte voor een gastkunstenaar. Tot en met zondag 26 mei 2024 is dat beeldhouwer Anja van Unen uit Riel. In juni volgt Ron Beumer uit Waalwijk haar op.
Tot in de kleinste details verwerkt
Een bezoek aan het Huis van Waalwijk is de moeite waard. Kropholler heeft consequent en tot in de kleinste details zijn ideeën in zijn ontwerp verwerkt. Je blijft je erover verbazen: sculptuur, verlichting, deurbeslag, meubilair, metselwerk, stichtelijke spreuken (‘weest vruchtbaer ende vermenigvuldiget u’ in de trouwzaal) – noem maar op. Het is op zijn minst een curieus gebouw, een rijksmonument.
Dat juist in deze omgeving hedendaagse kunst wordt geëxposeerd, maakt een bezoek aan het oude raadhuis tot een beleving. Een kleurrijke botsing tussen vroeger en nu, tussen keurslijf en vrijheid, tussen streng en frivool, tussen collectief en individu.
Het Huis van Waalwijk is op zaterdag en zondag van 13.00 tot 17.00 uur gratis te bezoeken.
www.huisvanwaalwijk
www.hedendaagsekunstwaalwijk.nl
Lees ook op Brabant Cultureel:
Schoenenkwartier in Waalwijk na geslaagde metamorfose een prachtig nieuw institituut
© Brabant Cultureel 2024