Behalve bij de twee megabioscopen Kinepolis en Pathé en bij Chassé Cinema kan de Bredase filmliefhebber ook terecht bij Filmhuis Breda, een particulier initiatief in hartje stad. Het Filmhuis heeft twee filmzalen maar is meer dan een cinema. Voorzitter Chiel Rottier: “Mensen hebben – binnen een culturele setting – behoefte aan ontmoeting. Dat zit in dit idee, dat was onze stimulans.”
door Corien Ligtenberg
Filmhuis Breda is sinds de zomer van 2023 gevestigd aan de achterzijde van de voormalige Chassékazerne aan de Parade in Breda, aan de Keizerstraat. Het monumentale kazernepand uit 1899 waarin eerder onder meer het Breda’s Museum en het Stadsarchief huisden, is recent getransformeerd. Het heet nu Chassé Botanique en biedt naast het Stadsarchief onderdak aan ruim zestig huurwoningen, een hotel met zo’n twintig kamers, een fitnessstudio, een horeca-uitspanning met een terras aan het park en het Filmhuis. De centrale binnenplaats is door de toevoeging van een glazen overkapping veranderd in een botanische tuin die een groot deel van de dag vrij toegankelijk is en die de Keizerstraat verbindt met het Chassé Park.
Mensen hebben behoefte aan ontmoeting
Filmhuis Breda heeft zijn oorsprong in 2016, toen een stel filmfanaten in Breda het initiatief nam tot een pop-up cinema. Van meet af aan was de opzet om goede films te combineren met lekker eten en drinken. De pop-up cinema – een driegangendiner, twee films en als afsluiting een borrel met live muziek – dook met regelmaat op diverse locaties in Breda op. Die brede aanpak was een heel bewuste keus, legt Chiel Rottier uit. Hij is een van de oprichters en bestuursvoorzitter van het Filmhuis: “Je ziet al een poosje dat de behoefte aan kleinschaligheid terugkomt. Mensen hebben behoefte aan ontmoeting. Wij bieden dat binnen een culturele setting. Dat zit in ons dit idee, dat was de stimulans.”
Het Filmhuis heeft een brede programmering. “Wij vertonen vooral arthouse en ook wel nichefilms. Daarnaast gaan ook documentaires steeds meer een rol spelen. Dat is een interessante ontwikkeling”, zegt Rottier. “Het is wel een lastige opgave om zo rond te komen. Je hebt echt van tijd tot tijd een grotere publiekstrekker nodig.” Op de website staat het aanbod omschreven als: ‘Films die een plek op het grote scherm verdienen, maar tot nu toe Breda zijn gepasseerd. Films die nostalgie oproepen, maar ook films van kersvers filmtalent dat we een podium geven. Films die je laten kennismaken met andere culturen, die je bijblijven en waar je over napraat.’
Regelmatig worden thema-avonden georganiseerd, met een of meer films en na afloop livemuziek. Binnenkort staat bijvoorbeeld een Molukse avond op het programma, met twee documentaires en muziek na afloop. Verder films van het Haagse filmfestival Movies that Matter over mensenrechten en andere urgente thema’s, maar ook, op 11 mei 2024, een ‘foute’ avond met een live uitzending van het Eurovisie Songfestival.
Films van dinsdag tot en met zondag
In de pop-upjaren werd eerst elke maand een filmavond georganiseerd, daarna vaker, vaak met voorfilms van jonge filmmakers en Q&A’s. Nu het Filmhuis een vaste stek in de voormalige kazerne heeft, programmeert het films van dinsdag tot en met zondag. Rottier: “Ons doel is om het culturele aanbod in Breda te verbreden. We willen een zogenaamde ‘third place’ zijn, een plek waar je naast je huis of je werk komt om te ontspannen en elkaar ongedwongen te ontmoeten.”
Het Filmhuis beschikt over twee filmzalen, een café/restaurant, een heerlijk terras en bij drukte uitloop naar de overdekte binnentuin van Chassé Botanique. De inrichting van het filmcafé is ontworpen door de uit Breda afkomstige binnenhuisarchitect Sheryl Leysner. Om de gewenste sfeer te krijgen, is nagenoeg heel het interieur samengesteld uit ‘vintage’: spullen die er al een leven op hebben zitten. Niet alleen omdat dat low budget is, maar ook omdat het creatieve impulsen geeft. Rottier: “We wilden dat het de uitstraling zou krijgen alsof het al jaren bestaat.” Ook de twee filmzalen, de blauwe met tweeënveertig en de rode met negenenveertig plaatsen, zijn ingericht met vintage stoelen, afkomstig uit andere bioscopen.
Van filmvertoningen alleen kun je niet leven
De horeca is sfeervol, maar ook broodnodig, zegt Rottier. “Van films alleen kan je niet leven, je hebt de horeca echt nodig. En het is ook deel van de formule.” De zalen en het filmcafé worden ook privé en zakelijk verhuurd voor filmvertoningen of (werk)bijeenkomsten. Filmhuis heeft in samenwerking met filmmaker Ira Hoefsmid een educatief programma ontwikkeld voor scholieren uit de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Daarbij leren ze tijdens workshops hoe een film ontstaat en maken ze uiteindelijk zelf een korte film. Rottier: “Die bewustwording is ook belangrijk. Film is ook een creatief proces.”
Filmhuis Breda draait grotendeels op enthousiaste vrijwilligers – er zijn drie vaste krachten en inmiddels zo’n tachtig vrijwilligers. Bob Rasenberg is in dienst als locatiemanager. Hij maakt de roosters, is verantwoordelijk voor de horeca en stuurt de vrijwilligers aan. Lisa van der Waal, artistiek leider en medeoprichter, is verantwoordelijk voor de communicatie en de programmering en Pol van der Zwalm, de kok, runt de keuken en zet van woensdag tot en met zondag ook een driegangenmenu op tafel dat regelmatig verandert.
Financiële steun van particulieren
Filmhuis Breda krijgt geen subsidie, maar wordt wel gesteund door veel particuliere financiers. Toen de plannen vaste vorm aannamen, is het eigen netwerk aangesproken en zijn obligaties uitgegeven. Rottier: “We zijn huurders geworden doordat we alert waren. We hadden al interesse en contact met ontwikkelaar Synchroon toen die het pand casco verkocht aan QX Real Estate. We hebben veel moeten bouwen en investeren. Als je er eenmaal instapt, is er geen weg meer terug.”
Het loopt goed, met name in de weekenden en avonden. Sinds de officiële opening in augustus komen er steeds meer bezoekers en is er meer verhuur. Het ‘basispubliek’ is 45-plus. Rottier: “Dat is wel de groep waarvan we het nu moeten hebben. Maar tegelijk ontwikkelen we met Bredase studenten plannen hoe we de komende tijd meer jongeren kunnen trekken en vertonen we op andere locaties ook voor bijzondere doelgroepen. Verbreding is wel onze intentie.”
© Brabant Cultureel 2024