Door de wat grillige carrière van Wim Maasakkers loopt één rode draad: kunst, muziek en cultuur. Op woensdag 20 maart 2024 organiseert hij de honderdste editie van Kunstlokaal42. Dat is een gratis, laagdrempelig, maar doorgaans hoogstaand cultureel avondje in Lokaal42 aan de Markt in Helmond. Zijn gasten komen uit het hele land.
door Anja van den Akker • foto’s > Isabelle Woudsma
Een breed exposé over Dante Alighieri en zijn nog altijd actuele meesterwerk La divina commedia, Sinterklaasrituelen wereldwijd, het verhaal van de getallensymboliek achter de muziek van Johann Sebastian Bach, een nooit vertoonde film omdat Filmhuis Helmond die niet wilde draaien, een avond over The Beatles of Jules de Corte. Ach, wat kwam er de afgelopen twaalf jaar niet voorbij in Kunstlokaal42 van Wim Maasakkers (1954).
De honderdste editie op 20 maart 2024 wordt ingevuld door schrijver en filosoof Maarten Doorman. Hij doceert cultuurfilosofie aan de universiteit van Maastricht, is bijzonder hoogleraar Historische cultuur van Duitsland (Duitsland Instituut Amsterdam, ondergebracht bij de Vrije Universiteit) en medewerker van NRC. Doorman promoveerde in 1994 op zijn proefschrift Steeds mooier. Over vooruitgang in de kunst. Destijds gaf hij hierover in (toen nog) De nederlandsche Cacaofabriek een lezing. Een logische vraag dus: is de kunst in de afgelopen jaren steeds mooier geworden? En zo ja: hoe dan? Welke wendingen zien we in de kunstwereld en hoe is Doorman daar zelf mee omgegaan? Digitale media en nieuwe vormen van engagement kwamen erbij. Wat is de urgentie van kunst in dit andere landschap?
Belangrijk dat we met elkaar in gesprek blijven
Bedenker en initiatiefnemer Wim Maasakkers begon in mei 2012 met zijn Kunstlokaal42. Elke derde woensdagavond van de maand is er een gastspreker en/of een centraal thema, altijd afgesloten met een vragen- of discussieronde. Volgens Maasakkers is het belangrijk dat we over kunst en cultuur met elkaar in gesprek blijven.
“Nee, het is geen kwestie van steeds in dezelfde vijver vissen”, stelt Maasakkers. Hij kijkt verder dan Helmond, zijn gasten komen overal vandaan. Hij noemt de auteur Abdelkader Benali en Piet Emmer, emeritus hoogleraar geschiedenis aan de Universiteit van Leiden, die ooit met een verhandeling over de slavenhandel kwam. En documentairemaker Arnold-Jan Scheer die een interessante bijdrage leverde aan de discussie rond Zwarte Piet, op basis van dertig jaar reizen naar Sinterklaasvieringen in alle uithoeken van Europa. In Zwitserland, dat geen link heeft met slavernij, wordt daar bijvoorbeeld heel anders tegenaan gekeken dan hier. Op dit onderwerp was een pastoor uit Limburg speciaal naar Helmond gekomen.
“Bij een avond rond Jules de Corte, waarbij zijn zoon Ernst een lied zong, hingen ze hier met de benen buiten. Maar we hebben bij wijze van uitzondering ook weleens zeven mensen binnen gehad. Dat hangt van het onderwerp af. Belangrijke voetbalwedstrijden op de woensdagavond willen nog weleens lastig zijn, maar doorgaans hebben we over publiek niet te klagen”, aldus Maasakkers.
Hij presenteerde drie programma’s achter elkaar
Wim Maasakkers was tot 2020 zesentwintig jaar lang, iedere dinsdagavond, te horen op de lokale radio DitIsHelmond, voorheen Omroep Helmond en Stadsradio Helmond. Daar presenteerde hij drie programma’s achter elkaar: een over cultuur, het tweede gewijd aan jazz en daarna nog een muzikale late night editie. Omdat hij in 2020 de pensioengerechtigde leeftijd bereikte, meende hij het na ruim vijftienhonderd uitzendingen wat rustiger aan te moeten doen. Maar inmiddels is daar alweer de maandelijkse concertprogrammering voor het Theo Driessen Instituut bij gekomen: ook weer kunst, cultuur en muziek. “Maar ik lees wel heel veel meer dan vroeger”, zegt hij lachend. “Ik ben een echte boekenwurm.”
Hij begon in 1975 als onderwijzer, maar belandde al snel in het welzijnswerk en vervolgens in het bibliotheekwezen. Daar zette hij zich in voor bewoners in achterstandswijken. Na een kortstondige baan in de automatisering ging hij werken bij Stichting Filmhuis Helmond, waar hij een maandelijks kunstenaarscafé hielp organiseren dat later een plek kreeg in de ‘oude’ Cacaofabriek. In feite was dat al een opstapje naar het huidige Kunstlokaal42. Ook werkte hij bij het Van Abbemuseum in Eindhoven, maar hij haalde zijn pensioen uiteindelijk als archiefmedewerker bij een arbeidsbureau.
Wat werkt, moet je niet zomaar skippen
Maasakkers is ontzettend blij dat Jurr Buijink en Lydia Roos, de twee huidige uitbaters van Lokaal 42, het concept hebben willen overnemen van hun voorgangers. “Iets wat werkt, moet je niet zomaar skippen”, aldus Buijinck. Om die reden zijn ook alle andere culturele avonden gebleven. Zo is er elke laatste donderdag van de maand een ‘keukentafelsessie’ waarbij iedereen zijn instrument mag meebrengen om samen met anderen te spelen en te improviseren. Vaak zijn er wel twintig muzikanten.
Tot voor kort was er ook het maandelijkse improvisatiecabaret Voorheen Slijterij de Graaf, met stadskunstenaar Luc de Graaf. Hij overleed in november 2023 waardoor dit vooralsnog is stilgevallen. Ook organiseert Lokaal42 het jaarlijkse Smartlappenfestival (eigen tekst op een bestaande melodie), haakt het aan bij de Bluesroute en Jazz in Catstown, is er regelmatig een Popkwis en een Pubquiz plus elke zondag een live band.
Maasakkers is nog lang niet klaar met zijn reis door kunst en cultuur. Voor de komende maanden heeft hij zijn gasten en onderwerpen voor Kunstlokaal42 alweer ‘geboekt’. Honderd jaar Rhapsody in Blue, Stripmaker des Vaderlands Jan Vriends en filosoof Jos Kessels om er alvast een paar te noemen.
Kunstlokaal42, iedere derde woensdag van de maand (met uitzondering van juli en augustus) om 21.00 uur in Lokaal42, Markt 42 te Helmond.
© Brabant Cultureel 2024