Elke dag een nieuw kunstwerk bij het ontbijt, gemaakt door een Brabantse kunstenaar. En dat dan het hele jaar lang. De eerste editie van de Grote Brabantse Kunstkalender is uit en is te koop. Het is een ware staalkaart van de Noordbrabantse kunst.
door Marianne Schoone
Er moeten een paar flinke spijkers voor in de muur, want we hebben het hier niet over een simpel scheurkalendertje. Deze staalkaart van de hedendaagse Brabantse kunst meet 30 bij 34 centimeter en weegt liefst drie kilo. De kalender toont iedere dag een ander kunstwerk van een kunstenaar die met Noord-Brabant is verbonden. Het is een bonte mengeling geworden, met werk van beeldend kunstenaars, designers, dichters, theatermakers, illustrators, schrijvers, modeontwerpers, fotografen, architecten en muzikanten. Een mix van gerenommeerd en aanstormend, van jong en oud.
Geert Overdam. Foto Piet den Blanken
De Grote Brabantse Kunstkalender 2017 is een initiatief van Tine van de Weyer en Geert Overdam. De Weyer is beeldend kunstenaar, tot 2015 PvdA-politica en sinds jaar en dag docent aan de Willem de Kooningacademie in Rotterdam, en Overdam was tot 2014 directeur van Theaterfestival Boulevard. “Het idee kwam van Tine”, vertelt Overdam.Megascheurkalender
Zij kreeg ooit de Grote Rotterdamse Kunstkalender als kerstcadeau, een concept bedacht door Rineke Kraay en uitgebracht door uitgeverij Trichis. “Een megascheurkalender die door zijn forse formaat een persiflage was op alle eerder verschenen scheurkalenders. Die de verbeelding koppelt aan het volkse, alledaagse van een scheurkalender. Ik was meteen verliefd op het idee!”, zegt Van de Weyer.
Op ‘een vrijdagmiddag in april 2015’ belde Van de Weyer uitgeverij Trichis met de mededeling: “Wat in Rotterdam kan, kan in Brabant nog beter. Omdat Brabant vier keer zoveel inwoners heeft.” Enkele dagen later was ze benoemd tot projectleider. Binnen een week zat ze met Geert Overdam aan tafel. “Samen zijn we op zoek gegaan naar de financiering. Anderhalf jaar werk zit er in. Gesprekken met ambtenaren, wethouders, musea, onderwijsinstellingen en kunstenaars. Het was een flinke klus. Zonder Geert was het me nooit gelukt. We vormden samen een dynamisch tandem.”
Ambitie
Wat beiden drijft is hun ambitie om kunst onder de mensen te brengen, maar ook de mening dat Brabantse kunst meer erkenning verdient. Overdam: “Samen hebben we vrij snel bedacht dat deze kalender een geweldige manier is om hernieuwde trots op kunst en cultuur in Noord-Brabant te bewerkstelligen. Na het chagrijn over het misgrijpen op de titel Culturele Hoofdstad van Europa 2018 was dit een goede manier om Brabant en de rest van de wereld te laten zien hoeveel moois er in Brabant wordt gemaakt.”
De provincie en vijf grote steden beloofden samen duizend van de in totaal drieduizend exemplaren af te nemen, wat alvast de grootste financiële kopzorgen wegnam. Het bkkc stapte er in. En er werd een redactie van kunstkenners benoemd die de selectie van de kunstenaars voor haar rekening nam. Van de Weyer: “Daar kwamen 550 namen uit die allemaal zijn benaderd; een enkeling die zich spontaan aandiende werd ook meegewogen. Het was een enorme klus. Uiteindelijk kwamen we ongeveer uit op het aantal van 365.”
Een aantal beeldend kunstenaars wilde niet meedoen omdat het ‘gratis’ was, vertelt Overdam: “Ik ben de laatste om te zeggen dat kunstenaars niet betaald hoeven te worden. Maar in dit geval zou de winkelprijs een veelvoud zijn geworden van de 35 euro die de kalender nu kost. Het zou mooi zijn als we een volgende editie een vergoeding kunnen betalen. Maar aan de andere kant: het is ook wel een mooie promotie als je op zo’n kalender staat.”
Kontje
Bovendien is het de bedoeling dat de kalender breed wordt verspreid, stelt Van de Weyer. “Een aantal kunstenaars is dankzij ons Brabantse project ook opgenomen in de Grote Nederlandse Kunstkalender, die dit jaar ook voor de eerste keer verschijnt.” Wanneer mag iemand zich ‘Brabants’ kunstenaar noemen, eigenlijk?
Geert Overdam met de Grote Brabantse Kunstkalender. Foto Piet den Blanken
“Als je hier bent geboren, opgegroeid, woont of werkt, of je opleiding in Noord-Brabant hebt gevolgd. Wel meer dan een paar jaar, natuurlijk. De alumni van de academie uitgezonderd. Want die wilden we toch even een kontje geven”.
De Rotterdamse Kunstkalender die voor het eerst uitkwam in 2012 bestaat voornamelijk uit beeldende kunst, design en sporadisch literatuur en architectuur. In de Brabantse evenknie komen echt alle disciplines aan bod. Een bewuste keuze, volgens Overdam. Nee, niet omdat de kalender anders niet vol zou komen. Daar was het duo niet bang voor. “Het is een inhoudelijke keuze geweest om alles te laten zien wat er in Brabant aan de hand is, een zo breed mogelijk spectrum. Daar hebben we op aangestuurd. Omdat mensen meer leuk vinden dan alleen beeldende kunst. Bovendien krijg je ook in de kunst steeds meer crossovers.”
Kruisbestuiving
De kunstzinnige kruisbestuiving was al waarneembaar tijdens de lancering van de Brabantse Kunstkalender begin november 2016. In plaats van een PowerPoint presentatie van alle 365 werken, had Van de Weyer 61 muziekstandaards in de foyer geplaatst. Op elke standaard een paneel met zes kalenderpagina’s. “Het is anders dan met zo’n beamer. Kunstenaars liepen naar de werken, raakten in gesprek. Dat idee van verbinding krijgt via deze kalender een zetje van ons.”
De Grote Brabantse Kunstkalender 2017 is te koop bij de betere boekhandel en via de site van:
© Brabant Cultureel – december 2016