Poëzie als ontsnapping aan de herinnering

door Paul Bezembinder

Aankomst te Eindhoven

Hoog op de muur van de stationshal prijkt
de quote van Mondriaan die keer op keer
die ene reiziger die er, in haast, naar kijkt
vergeten laat wat hij kwam doen ook weer.

Vanuit het desolaat Versailles-perkje kijkt
het beeld (is dat nou Frits?) nog altijd neer
op het canaille, dat zich ooit te zeer verrijkt
moest voelen door de gulheid van mijnheer.

Een oude vrouw die bij het stoplicht lijkt
te willen oversteken, aarzelt telkens weer,
alsof zij verder wil maar dan weer blijkt
te blijven steken in de dagen van weleer.

Zinsnede Piet Mondriaan in stationshal Eindhoven: ‘Conventie, een soort herinnering, is het grootste beletsel om te genieten van leven en kunst.’

Langs de zijderoute

Zij kiest met zorg de glanzende schroevendraaier,
rond van boven, recht van voren, wig van opzij,
als vanouds weet zij, verstopt achter haar waaier,
welke instrumenten zij nodig heeft voor mij.

Een buiging volgt. Haar kimono valt wat open,
alsof zij met een sleutelbeen haar hand verlengt,
voordat zij doortastend op mij af komt lopen,
functioneel haar werkstuk in positie brengt.

Zij draait de schroeven aan. Een glimp van haar gezicht,
onverstoorbaar als industrieel porselein,
markeert het moment dat zij mijn lijden verlicht,
mij verlost van al veel te lang vergeten pijn.

We zijn klaar. Zij gooit het gebruikte gereedschap
bij wat verder moet worden gedesinfecteerd
en helpt me overeind. Ik zet een eerste stap,
gebroken, herboren en toch nog ongedeerd.

Estland, Letland, Litouwen

Terwijl ik in het antrum philosophicum
van mijn ambtenarenbaan, en dat wetend,
op oppervlakkigheden inzoom-uitzoom,
eenzaam-verlicht aan mijn beeldscherm geketend,

van verre steden droom, mijn ticket out of here,
de talen die ik spreek, of hoe men elders leeft,
de waanzin in mij, van een eigen King Lear,
die niks te vergeven, nee, zelfs geen dochters heeft,

weet ik wel waarom ik al die steden noem,
met mijn handen hun namen streel op de kaart:
‘Sie bieten das poetische Refugium
einer fugenlos vernetzten Allgegenwart.’

Helaas vallen verte en beeldscherm samen.
Bij ‘bestand opslaan’ klik ik braaf op okay.
Het zijn is een monade zonder ramen,
de poëzie een noorderzon zonder idee.

De zin ‘Sie bieten das…’ stamt uit het artikel ‘Die stille Revolte’ van Christian Schüle over de nieuwste Oost-Duitse schilderkunst, gepubliceerd in Die Zeit van 21 juli 2005.

Aan de stadsmuur

Heel de Olympus had samengespannen
in de verzengende hitte van dit uur
om hem ten overstaan van al zijn mannen
de maat te nemen; hij zag het bij de muur:
het lijk, het lag als het ware voor hem klaar.

Misschien dat hij diep in zijn hart voorvoelde
dat ook de meest gestaalde krijger van haar
onthutsende maar nochtans goedbedoelde
giften een bezoekje van het noodlot wacht:
een onverwacht briefje van het thuisfront meest.

Persefone had hem nu dit lijk gebracht,
een verplichting haast tot vreugdevuur en feest –
om het rond te slepen stond zijn wagen klaar.
Alle ogen waren thans op hem gericht:
Volgde hij nu zijn hart? Vertrouwde hij haar?

Hij keek op, wreef even in zijn aangezicht,
misschien dat hij diep in zijn wezen wist
dat bijna onzichtbaar voor het menselijk oog,
hoog boven de muren van de oude stad,
vermomd als een paar buizerds Athene vloog.

Portrait d’une femme

Bezongen door alle rangen en standen,
droomvrouw van menig Bourgondisch minstreel,
verstopt in onze zuidelijke landen
daar rust, in wolkendek gehuld, de Peel.

In de zomer is haar land als een meisje
met stralende ogen en wuivend graan
en als het helder genoeg is, dan wijs je
heel in de verte haar roofvogel aan.

In de winter is haar land courtisane
die met haar blik ons aller ziel bevriest
als zij ijzig, in niet mis te verstane
gebaren, boven ons haar vorst verkiest.

En toch, ik bemin haar zeer. In haar armen
draagt zij nu al een jaar of tien ons huis;
zij wuift het koelte toe, laat het zich warmen,
ik voel me er veilig, ik ben er thuis.

Paul Bezembinder werkt in Eindhoven. In zijn poëzie zoekt hij in vooral klassieke versvormen en thema’s naar de balans tussen serieuze poëzie, pastiche en smartlap. Voorbeelden van zijn gedichten (Nederlands) en vertalingen (Russisch-Nederlands) zijn te vinden op:

 www.paulbezembinder.nl.

© Brabant Cultureel – december 2016

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *