Dochter van een homo-vader gaat van schaamte naar trots

De uit Westerhoven afkomstige Mayke Wijnen heeft een bijzonder autobiografisch boek uitgebracht over de gevolgen die het heeft als de vader van een gezin homoseksueel blijkt te zijn. ‘Mijn vader is homo’ is pijnlijk openhartig, maar ook met veel liefde geschreven.

door Peter van Vlerken

Dapper. Dat is het woord dat zich opdringt bij lezing van het boek Mijn vader is homo van Mayke Wijnen. De titel zegt al waar het over gaat. Je moet maar durven, zo openhartig en eerlijk schrijven over hetgeen de goegemeente op voorhand zou beschouwen als ‘de vuile was buiten hangen’.

Dapperheid kon Mayke Wijnen al niet ontzegd worden bij de totstandkoming van haar boek. Hoewel het heel goed voorstelbaar is dat een uitgever het zou willen uitbrengen, wilde de schrijfster het per se in eigen beheer doen. Met succes startte ze een crowdfunding-actie die haar in korte tijd enkele duizenden euro’s opleverden om het boek te kunnen publiceren. Uit eigen zak betaalde ze een schrijfcoach, een illustrator en een vormgever. Samen droegen zij zorg voor een bijzondere uitgave.

Overigens zie je de laatste tijd steeds vaker, zelfs bij gevestigde auteurs, dat schrijvers uitgeverijen omzeilen. Misschien niet ten onrechte. Uitgevers strijken een vaak groot deel van de opbrengst op zonder daar veel voor te doen. Een reden is ook dat het door het bestaan van sociale media voor schrijvers – en andere kunstenaars – een stuk gemakkelijker is geworden om zelf publiciteit te genereren. In dat opzicht had Mayke Wijnen wat tegenslag. Vanwege het woord ‘homo’ weigerde Facebook haar advertenties op te nemen.

Mayke Wijnen werkte enkele jaren op de sportredactie van het Eindhovens Dagblad. Tegenwoordig is zij freelance-journaliste, schrijft een blog en vindt een kostwinning met het in opdracht schrijven van levensverhalen. Mijn vader is homo is een autobiografisch werk waarvan in eerste instantie enkele stukjes op haar weblog verschenen, waarna het voor haar onontkoombaar werd er een heel boek aan te wijden.

Gezin valt uit elkaar

Het gezin Wijnen telt vijf personen, vader Leo en moeder Petra en de kinderen Mayke, Roel en Paul. Misschien moet ik schrijven: ‘telde’, want de verleden tijd is hier van toepassing, omdat duidelijk is dat het gezin uit elkaar zal vallen. De moeder doet meer dan haar best het bij elkaar te houden, maar de vader verschuilt zich in de rookwolken van zijn sigaren, uitkijkend op de bodem van veel te veel glazen rode wijn. Een grotendeels afwezige man, kortom, die verkeert in zijn eigen binnenwereld.

Wat zich in die binnenwereld afspeelt, blijft voor het gezin lange tijd verborgen. Zeker, er zijn signalen, zoals die keer dat Mayke haar vader betrapt achter de computer terwijl hij snel afbeeldingen van blote mannen weg klikt. Later denkt ze er het hare van, maar eigenlijk wil ze het niet weten. Er zijn ook andere signalen, zoals dat de gentleman Leo er steeds verwijfdere maniertjes op na begint te houden. Maar niemand die het wil zien, Leo zelf misschien nog het minst. De vlam schiet in het al langer smeulende vuurtje als de moeder de zoekgeschiedenis van de huiscomputer controleert en Leo confronteert met de vraag of hij homoseksueel is. Een scheiding is het onvermijdelijk gevolg.

Mayke Wijnen spaart haar vader niet in het boek, maar toont ook haar eigen kwetsbaarheid.

Mayke Wijnen spaart haar vader niet in het boek. Zij heeft gekozen voor een stijlvorm waarin ze hem toespreekt. Dat doet ze vaak heel streng. Meer dan eens noemt ze het laf dat hij niet eerder voor zijn geaardheid durfde uit te komen. Maar, vraagt ze zich tevens af, wilde hij zijn gezin niet ook het verdriet en de schande besparen in het dorp Westerhoven?

Een uitstekend schrijfster

Die dubbelheid, maar ook ’t feit dat de schrijfster in al haar kwetsbaarheid zichzelf evenmin spaart, geven het boek de extra dimensie die het nodig heeft. Zowel Leo als zijn dochter leeft in een cocon. De moeite die het kost daaruit los te breken, weer een soort van relatie op te bouwen en vervolgens zelfs enige trots te kunnen voelen, is schrijnend en aangrijpend tegelijk.

Mayke Wijnen, die evenals haar vader in therapie is geweest, beschikt over zoveel zelfinzicht en psychologische kennis dat zij zichzelf en de situatie waarin de rest van het gezin in verkeert, goed weet te duiden. Tel daarbij op dat zij een uitstekende schrijfster is. Haar beeldspraken getuigen daarvan, zoals de ‘diepzee’ van haar moeders gemoed, en ‘toen mijn thuis sneuvelde, lag ook mijn façade aan diggelen’. Een slecht boek zou schaamte opwekken, een goed boek overwint juist de schaamte. Een beter bewijs is er niet dat dit een goed boek is.

Mayke Wijnen, Mijn vader is homo. Uitgave in eigen beheer, 2023, 180 pp., geen ISBN, pb., € 23,99. Te bestellen via www.maykewijnen.com

© Brabant Cultureel 2023