De Eindhovense fotograaf Kees Martens woont sinds 1991 in Woensel West. De afgelopen decennia zag hij de probleemwijk ten goede veranderen en legde hij een en ander met zijn camera vast. Zijn aandacht ging daarbij vooral uit naar de bewoners. Het resulteerde in een met liefde gemaakt fotoboek en twee exposities.
door Joep Eijkens
Een expositie gaat vaak vergezeld van een publicatie, al of niet in de vorm van een catalogus. Niet zelden is de vormgever van de tentoonstelling een andere dan die van het boek. Begrijpelijk, want het gaat om verschillende manieren van presenteren. Maar uiteraard kan het ook samengaan. Dat is het geval bij het fotoboek Warm Woensel West van Kees Martens. De vormgever daarvan, Marc Koppen, tekent ook voor de gelijknamige tentoonstelling bij Pennings Foundation in Eindhoven. Tentoonstelling en boek lijken veel op elkaar.
Metamorfose
Elke grotere stad heeft wel één of meer probleemwijken en in Eindhoven hoorde Woensel West daarbij. Hoorde – want de oorspronkelijk door Philipspersoneel bewoonde wijk die in de jaren tachtig en negentig verloederde door drugs, criminaliteit en prostitutie, heeft de afgelopen twee decennia een ware metamorfose ondergaan.
De afgebeelde spreads van ‘Warm Woensel West’ zijn aanklikbaar en openen in een nieuw tabblad voor een beter beeld.
Kees Martens, die al jarenlang als fotograaf werkt voor het Eindhovens Dagblad, kwam zelf in 1991 in Woensel West te wonen. Hij kon dus alle veranderingen en ontwikkelingen van zeer nabij volgen met zijn camera. En dat deed hij dertig jaar lang. Zo documenteerde hij sloop, renovatie en nieuwbouw, fotografeerde hij mensen bij hen thuis en op straat en legde hij tevens tal van activiteiten vast die waren bedoeld om de saamhorigheid van de wijkbewoners te bevorderen. Al met al een bijzonder project.
Divers
Martens (Amsterdam 1959) woont nog altijd met veel plezier in de wijk die hij omschrijft als ‘heel leuk en levendig’ en niet op de laatste plaats als heel divers qua bevolkingssamenstelling. Zo’n zestig procent van de bewoners is autochtoon, veertig procent heeft een migratieachtergrond, waarvan de helft niet-westers.
Zijn boek geeft, denk ik, een goed beeld van het leven in de wijk en de veranderingen die daar plaatsvonden in de loop der jaren. Opvallend goed combineren vaak kleurenfoto’s en foto’s in zwart-wit. Minder gecharmeerd ben ik van het regelmatig toegepaste procedé om foto’s door te drukken zodat ze nog vaag te zien zijn als achtergrond voor de op de volgende bladzijde geplaatste foto. Wat mij betreft, is dat een soort al te aanwezige vormgeving die ten koste gaat van de fotografie. Sterk zijn daarentegen de spreads met portretten van individuele bewoners die aan het woord komen in teksten van Rob Schoonen. Ook de boeiende vijfdelige interviewserie ‘Moeder in Woensel-West’ van Peter van Vlerken, met foto’s van Martens en in 2008 gepubliceerd in het Eindhovense Dagblad, is opgenomen in boek en tentoonstelling.
Buitenexpositie
Behalve de overzichtstentoonstelling bij Pennings is in Woensel West zelf, bij Kelderman en Van Noort (‘huis van makers en kijkers’) in de Galileistraat, een buitenexpositie te zien met portretten van bewoners.
Interessant om te vermelden is ook dat leerlingen van basisschool ’t Palet in Woensel West een bezoek brengen aan de tentoonstelling bij Pennings om daarna met wegwerpcamera’s hun wijk in te gaan en een en ander vast te leggen. Hun foto’s komen vervolgens weer bij Pennings te hangen, wat de expositie ongetwijfeld nog boeiender zal maken.
Warm Woensel West. Fotografie Kees Martens, teksten Rob Schoonen, vormgeving Marc Koppen. Eindhoven: Lecturis 2022, 144 pp., ISBN 978-94-6226-462-5, pb., € 20,00.
De tentoonstelling Warm Woensel West bij Pennings Foundation is te zien tot en met 28 januari 2023. De buitenexpositie bij Kelderman en Van Noort, Galileistraat 2, is eveneens te zien tot eind januari.
© Brabant Cultureel 2022