Een filmfestival dat draait om producties die met muziek hebben te maken. Zoiets heeft Nederland nog niet. Journalist en filmliefhebber Gerard van den Broek vond dat de tijd er rijp voor is en afgelopen weekend was het zover: het Music Film Festival. Met wisselend resultaat, maar als het aan de initiatiefnemer ligt komt er een vervolg.
door Emmanuel Naaijkens
In Nederland is er weinig belangstelling voor muziekfilms, veel buitenlandse producties zijn daarom hier niet te zien. Het is dus een hele uitdaging om een festival op te zetten met een programma dat draait om muziekfilms (niet te verwarren met filmmuziek), er is geen vast publiek voor dit genre. Gerard van den Broek liep al langer met dit rond idee rond en afgelopen weekend werd zijn droom werkelijkheid. Het eerste Music Film Festival was een feit, in diverse zalen in Tilburg.
Er zijn wel muziekfilms die het goed doen in de Nederlandse bioscopen. Denk maar aan blockbusters als Bohemian Rhapsody over Queen en Rocketman over Elton John. En in het verre verleden de befaamde registratie van het legendarische Woodstockfestival. In het Uur van de Wolf van de NTR zijn zo nu en dan muziekdocumentaires te zien, zoals recent over Suzi Q (Quattro) en langer geleden over The Band, Frank Zappa, George Kooymans, Cuby and The Blizzards, Herman Brood en toetsenist Robert Jan Stips. Maar in de bioscoopwereld is de muziekfilm geen vaste prik.
Tasten
Met zoveel onbekendheid bij het publiek met dit fenomeen is het samenstellen van een festivalprogramma geen sinecure. Kwalitatief goed aanbod is er genoeg, maar met welke producties trek je filmliefhebbers? Voor de organisatie was dat een beetje tasten in het donker en het resultaat wisselend. Wat natuurlijk ook meespeelde is dat we een prachtige zomer hebben en mensen niet zo snel de duisternis van een bioscoopzaal opzoeken, zeker niet overdag.
Gerard van den Broek van de stichting Music Film Festival trok op de laatste dag van het festival de conclusie dat het initiatief voldoende potentie heeft om uit te groeien tot een volwaardig evenement. “Ik hoop jullie volgend jaar weer te zien”, zei hij na afloop van de vertoning van docu De Hippies van Beek over RK Veulpoepers BV tegen het publiek in popzaal 013.
Het aardige van een festival vind ik dat je films ziet waar je anders, op grond van de beschrijving, niet zo snel een kaartje voor zou kopen. Zoals bijvoorbeeld Sirens, een documentaire over trash/death metalband Slave to Sirens in Libanon. Rauwe, dreunende muziek, zang met diepe bas en overslaande stem en natuurlijk het karakteristieke headbangen.
Muziekgenre
Niet bepaald een muziekgenre dat mij aanspreekt. Maar dat het om een vrouwelijke metalband gaat in een religieus en conservatief Libanon wekte mijn nieuwsgierigheid. Regisseur Rita Baghdadi (eerder winnaar van een Emmy award en woonachtig in de VS) heeft me in mijn keus niet teleurgesteld, integendeel: de film boeit van begin tot eind.
Libanon is een tragisch land sinds het uitbreken van de burgeroorlog in 1975. Ooit leefden bevolkingsgroepen vreedzaam naast elkaar, de hoofdstad Beiroet werd om zijn mondaine sfeer en grandeur wel het Parijs van het Midden-Oosten genoemd. De uitzichtloosheid en het verzet tegen het corrupte regime vormen het decor van de documentaire.
Baghdadi geeft vooral een beeld van de persoonlijke ontwikkeling van de bandleden, in het bijzonder van Lilas Mayassi en Shery Bachara, zeg maar de Lennon-McCartney van Slave to Sirens. Vanaf de eerste minuut trekt Baghdadi je in het verhaal. Het is verbazingwekkend hoe dicht de (vrouwelijke) regisseur bij de vrouwen weet te komen. Zij vertellen zonder enige terughoudend over hun dromen, frustraties, ergernissen, stress, liefdesleven, inspiratie. Over hun liefde voor metal, waar ze heel hun ziel en zaligheid in kunnen leggen. Over de onderlinge spanning tussen Lilas en Shery, die bijna tot een breuk leidt. Over hun strijd met de conservatieve, door mannen gedomineerde samenleving van Libanon waar alternatief gedrag, laat staan andere seksuele voorkeuren, taboe zijn.
Contrasten
Sirens is een boeiende docu vol schrille contrasten, zoals sfeervolle beelden van de pracht van Libanon, maar ook het verval dat overal zichtbaar is. Het grootste contrast is natuurlijk tussen het macho imago van metalmuziek en de zachtheid van de vrouwelijke bandleden. Regisseur Baghdadi laat overtuigend zien dat die twee werelden naadloos op elkaar kunnen aansluiten. Een bijzonder fragment betreft de ramp in haven van Beiroet die zich twee jaar geleden voltrok tijdens de opnamen. De verwoestende ontploffing heeft een bijzondere plek gekregen in de documentaire. Sirens is in meerdere opzichten een regelrechte aanrader.
Karaoke, ook iets waar ik niks mee heb. De Finse regisseur Einari Paakkanen maakte er de verrassende documentaire Karaoke Paradise over. Hij laat een kant van het fenomeen zien die bij ons volkomen onbekend is. In Finland zijn de beoefenaars doorgaans mensen die in hun leven zijn teleurgesteld (door bijvoorbeeld ziekte, slechte jeugd, relaties en vooral eenzaamheid) en die in karaoke een houvast vinden. Finnen geven hun emoties nauwelijks de ruimte, maar door nummers te zingen die gaan over gevoelens, hebben zij toch een uitlaatklep, aldus de regisseur na afloop van de filmvoorstelling. Of zoals hij dat zo mooi formuleerde: karaoke geeft de imperfectie van mensen een podium.
Invoelbaar
Dat Karaoke Paradise boeit, heeft ook te maken met de uitstekende casting van de hoofdrolspelers (voor een goed begrip: gewone burgers) die invoelbaar maken waarom karaoke voor hen een reddingsboei is. Gedenkwaardig is het hilarische relaas van een oudere garagehouder ergens op het Finse platteland, op zoek naar een nieuwe liefde, die in zijn werkplaats een heuse karaoke installatie heeft staan. Deze fragmenten zouden zo in een speelfilm passen.
De enige productie van Brabantse bodem op het filmfestival was De Hippies van Beek over de opkomst en ondergang van RK Veulpoepers BV. Deze film van Frank van Osch ging in het voorjaar van 2020 in première, maar de tournee werd ruw afgebroken door corona. De documentaire laat zien hoe hooggestemde, maatschappelijke idealen sneuvelen als de onderlinge relaties onder druk komen staan.
Er was ook een première te beleven, Henny Vrienten, In Mijn Eigen Woorden. Een documentaire over de onlangs overleden popmuzikant die beroemd werd met Doe Maar. Voorlopig blijft het bij een eenmalige vertoning want maker Martin Kuiper heeft nog wat montagewerk te verrichten.
Lees ook op Brabant Cultureel:
Documentaire schetst de Veulpoepers fraai als een Brabants cultuurfenomeen
© Brabant Cultureel 2022
Reacties (1)