Talloze haatmails, een gehalveerde subsidie én de naweeën van corona. Dat was voor de organisatie van HipHopfestival Urban Matterz in Helmond dit voorjaar reden zichzelf op te heffen. De zesde editie werd afgeblazen. Maar de liefde voor de muziek bleek te groot: op 24 en 25 september nu tóch weer ‘Old School’ HipHop concerten, breakdance, rap, skate, battles, graffiti, art en nog veel meer.
door Anja van den Akker
“Helmond is een stad met een rauw randje. Een prima voedingsbodem dus voor een florerende Urban-cultuur. HipHop, skateramps, breakdance, graffiti murals, etcetera.” Urbanliefhebber Hans van den Berkmortel (Helmond 1969) vecht daar al jaren voor, want de mooie initiatieven uit de jaren tachtig zijn in Helmond destijds nooit doorgezet, terwijl steden als Eindhoven, Tilburg en Den Bosch wél doorpakten op dat gebied. “Helmond is toe aan een inhaalslag”, aldus Van den Berkmortel. Hij is de drijvende kracht achter vijf succesvolle edities van HipHopfestival Urban Matterz waar talloze grootheden uit de ‘Old School’ optraden, zoals Kurtis Blow, Mantronix, Hans Dulfer, Stetsasonic en Just Ice. Dit jaar komen Tuff Crew (‘My Part of Town’, ‘Back To Wreck Shop’), Jeru the Damaja en Black Sheep naar Helmond overgevlogen vanuit Philadelphia en Berlijn. Ook de Amerikaanse rapper Schoolly D, pionier van de zogeheten gangsta rap, beklimt het podium weer eens.
Misbruik
Eind april 2022 leek Urban Matterz definitief ter ziele. De organisatie had Afrika Bambaataa gecontracteerd, een Amerikaanse artiest die van grote invloed is geweest op de ontwikkeling van de elektronische muziek en de HipHop. Het was bekend dat hij een civiele procedure aan zijn broek had hangen vanwege mogelijk seksueel misbruik. Van den Berkmortel: “Dat is nog geen strafrechtelijke procedure. Hij is dus niet veroordeeld en hij kan gewoon het land uit. Afrika Bambaataa had begin april nog een clubtour in Italië gedaan en daar was het geen probleem. Dus wij dachten dat het hier ook kon. Maar nee, bakken met haatmails kregen we.”
“Los daarvan werd bovendien onze subsidie gehalveerd en zaten we nog met de nasleep van corona. We besloten dan maar de stekker uit Urban Matterz te trekken. Dat deed pijn. Ik was vier jaar bezig geweest om Tuff Crew naar Helmond te halen. Die jongens wilden zó graag een keer naar dit festival komen, na allerlei positieve verhalen van collega’s die hier eerder waren. Tuff Crew is nog nooit in Europa geweest om op te treden. Op een gegeven moment besefte ik dat mijn liefde voor HipHop te groot is om Urban Matterz te laten vallen. Een bestuurslid was inmiddels opgestapt en ik moest weer opnieuw bij de gemeente aankloppen voor subsidie. Maar het is uiteindelijk gelukt.”
Na zes jaar heeft Van den Berkmortel nu wel een voet tussen de deur gekregen bij de gemeente Helmond. Hij is zelfs gevraagd als kwartiermaker voor meer en betere Urban-voorzieningen in Helmond, de enige B5 stad in Brabant zonder indoormogelijkheden op dat gebied. Zijn eerste inventarisatie ligt als fraai vormgegeven brochure inmiddels bij de gemeente, in LP formaat, compleet met platenhoes. Nu is hij bezig met een stappenplan dat nader moet worden uitgewerkt. Er komt dus schot in de zaak.
Sportief
Het festivalprogramma in de Helmondse Cacaofabriek barst zowat uit zijn voegen, vooral op sportief gebied. Er wordt nadrukkelijk ook gedacht aan mensen met een beperking. Niet voor niets valt het festival binnen de Nationale Sportweek (16 tot en met 25 september). In dat kader verzorgt Urban Matterz eveneens clinics op scholen waarmee circa zesduizend kinderen worden bereikt.
In de hal van de Cacaofabriek verrijst tijdens het festival een Breakdance Battle Area waar crews uit binnen- en buitenland het tegen elkaar opnemen. Met dj’s, muziek en clinics ook buiten het gebouw. “Wij zijn eigenlijk meer een movement dan puur een festival”, stelt Van den Berkmortel. Alle activiteiten zijn gratis.
Foto > Battle-area van Urban Matterz 2019, Hans van den Berkmortel
Gunfactor
Dit laatste geldt niet voor het HipHop concert op zaterdag 24 september, maar dat wordt ook niet gesubsidieerd. Wie niet in de HipHop thuis is, beseft amper dat Van den Berkmortel artiesten weet te strikken die van grote invloed zijn (geweest) op het genre en die naar de Cacaofabriek willen komen, ondanks de beperkte zaalcapaciteit van hooguit vijfhonderd mensen. “Wij hebben een grote gunfactor”, aldus Van den Berkmortel.
Jarenlang was hij vanwege zijn werk kind aan huis in New York, waar hij als HipHopfanaat talloze persoonlijke contacten legde. “Artiesten die naar Urban Matterz komen, leg ik een paar dagen in de watten. Een BBQ bij mij thuis waar iedereen elkaar informeel ontmoet, een tour door de regio. Na het optreden ongedwongen napraten met fans. Dat vinden die mannen geweldig. Voor het grote geld hoeven ze niet hier te komen.”
Dat wordt beaamd door vaste bezoekers van het festival. “Hier komen grote Old School namen, die vaak nog maar zelden optreden of zelfs nog nooit in Nederland te zien zijn geweest. Dit festival is in dat opzicht echt bijzonder. We boeken lang van tevoren, ook het hotel en zetten er alles voor opzij.” Van den Berkmortel: “Ik denk dat wij groot zijn in het kleine.”
Urban Matterz, Urban en HipHopfestival, 24 en 25 september 2022, Cacaofabriek Helmond.
Lees ook op Brabant Cultureel:
Helmonds Old School Hip Hop Festival Urban Matterz doet er toe
© Brabant Cultureel 2022