Reclame- en modefotograaf Carli Hermès wil echte wereld niet laten zien

Carli Hermès (Schijndel 1963) hoort tot de bekendste Nederlandse reclame- en modefotografen, maar werkt ook autonoom. Onlangs verscheen een fraai uitgevoerd overzicht van zijn werk. Aanleiding voor een interview in zijn Amsterdamse studio.

door Joep Eijkens

Een oude gymzaal in de Jordaan is de studio van Carli Hermès, de ringen hangen nog aan het metershoge plafond. Een prachtige, helderwitte ruimte waar ook het zonlicht mooi binnenvalt. Dat laatste vindt Carli Hermès niet zo belangrijk. “Ik maak mijn eigen licht”, zegt hij. “Natuurlijk weet ik dat God mooi licht maakt, maar dat kan ik zelf ook.”

Hermès werd in 1963 geboren in Schijndel. Zijn vader was een artistiek bevlogen ingenieur. “Hij schilderde, beeldhouwde en fotografeerde”, zegt de zoon. “Op een gegeven moment mocht ik van hem een cameraatje lenen. Heel spannend om als het rolletje vol was te kijken wat eruit kwam. Ik ben altijd meer geïnteresseerd geweest in plaatjes dan in tekst. Op plaatjes kon ik mijn fantasie loslaten.” Het sprak haast vanzelf dat hij na zijn middelbare school Schijndel verliet om in Den Haag fotografie te gaan studeren. “Blijkbaar had ik talent, want al tijdens mijn opleiding deed ik opdrachten: modewerk.” In 1984 afgestudeerd, werkte hij eerst als assistent van modefotograaf Thed Lenssen om zich al snel als zelfstandig fotograaf te vestigen. “Ik woonde toen al een paar jaar in Amsterdam.”

Op de vraag welke fotografen hem beïnvloed hebben, komt hij niet alleen met grote namen als Helmut Newton, Guy Bourdin en Irving Penn. “Het blad Kijk, een soort Nederlandse National Geographic, vond ik ook heel interessant – eigenlijk alles wat je mooi vindt, beïnvloedt je.”

Erotiek
Zijn eigen werk omschrijft Hermès als “energiek, kleurrijk, niet realistisch – vaak surrealistisch”. “Ik wil mijn fantasie loslaten, wil de echte wereld niet laten zien.” Hij vertelt dat mensen zijn werk vaak al herkennen zonder dat er zijn naam onder staat. “Dan denk ik dat je wel stijl hebt. Dat zegt natuurlijk nog niet of het goed is of slecht . Wel dat het herkenbaar is.” Zowel bij zijn commerciële als zijn vrije werk fotografeert hij meestal in kleur.

Vrouwen, erotiek en sensualiteit spelen een hoofdrol in zijn werk, ook bij opdrachten. Gebeurt het wel eens dat een opdrachtgever vindt dat hij te ver is gegaan? “Dat gebeurt altijd wel. Dan ga ik een stapje terug en dan is het okay. Het gebeurt overigens ook wel eens dat de klant zegt: je mag een stapje verder. Dat is ook okay.”

Aan opdrachten heeft Hermès zelden of nooit gebrek gehad. Hij kan zich zelfs “af en toe” permitteren om nee te zeggen tegen opdrachten “waar je je creativiteit niet in kwijt kan”. “Ik heb altijd vrij werk en opdrachtwerk gecombineerd. Als ik veel opdrachten heb, wil ik graag vrij werken en andersom gaat het net zo. Ik zou het niet dertig jaar vol hebben kunnen houden als ik alleen opdrachten gedaan had of alleen autonoom werk.”

Kruisbestuiving
Beiden soorten werk zijn voor hem even belangrijk, ook wat inkomsten betreft. Regelmatig is er sprake van kruisbestuiving: “In mijn vrije werk kom ik op ideeën die ik kan gebruiken in mijn commerciële werk. Ik krijg trouwens vaak opdrachten via mijn vrije werk.”

Het valt hem overigens niet altijd mee om een juiste balans te vinden tussen commercieel en vrij werk. “Plannen is belangrijk”, zegt Hermès. “Ik wil niet, zeg, tot eind december vol zitten met opdrachten, want het kan best zijn dat ik dan andere dingen wil doen. Maar het moet ook niet zo zijn dat ik denk: had ik die of die opdracht maar wel aangenomen. Plannen is lastig omdat je het allemaal alleen moet doen.” Wat uiteraard ook zijn eigen keuze is.

Image
Hermès, die ook commercials en video’s maakt en diverse fotoboeken publiceerde, heeft zowel Nederlandse als internationale klanten. Dat varieert van bladen als Linda, Elle en Playboy tot grote kledingmerken als Suitsupply en G-Star, automerken als BMW en Mercedes en opdrachtgevers zoals Philips, Sony en Swatch. Maar hij heeft ook mooi werk gemaakt voor Toneelgroep Amsterdam en beroemdheden uit de wereld van muziek en film geportretteerd. Hij zou zo nog wel honderd bedrijven en instellingen kunnen noemen waar hij ook graag voor zou willen werken. Niet om uit te voeren wat een reclamebureau heeft bedacht, “maar om een nieuw image te maken voor een bedrijf. Ik wil zoiets zelf ontwikkelen, het liefst ontwikkel ik het concept zèlf.”

Vorig jaar kwam de Amsterdamse boekwinkel MENDO met het idee om een overzicht te maken van het werk van Carli Hermès van de afgelopen drie decennia. Op het moment van het interview heeft de fotograaf het nog niet verschenen eindresultaat in handen. Een kloek boek, bijna driehonderd pagina’s dik, met ruim tweehonderd beelden. “Het bestaat uit drie delen: de klassiekers, archief en nieuw werk”, zegt Hermès, en hij begint te bladeren. Het ligt hem niet om favoriet werk aan te wijzen. Niettemin doet hij een poging en wijst op de foto van een blond meisje met een groene appel. “Dat heb ik voor het Bonnefantenmuseum gemaakt. Werk dat ik maakte voor G-Star, heeft in het Groninger Museum gehangen.” Vorig jaar had hij zijn eerste museale solotentoonstelling in het Coda Museum te Apeldoorn.

Lekker
“Het laatste werk is altijd het mooiste”, zegt Hermès als hij bij het derde en laatste hoofdstuk (Carli now) is aanbeland. Dat deel blijkt helemaal gewijd aan (semi)naakte vrouwelijke modellen, zowel in zwart-wit als in kleurrijke belichtingen, soms naar grafisch neigend in beeld gebracht. ”Heel lekker om naar te kijken”, zegt de fotograaf. “Het moet ook origineel zijn. Ik vind het vreselijk als mensen zeggen dat alles al gedaan is.”

Bij de samenstelling van het door Terra uitgegeven boek heeft hij zelf een hoofdrol gespeeld. “Samen met vrienden en assistenten. Uit zevenduizend beelden hebben we er ruim tweehonderd geselecteerd. Het zijn niet per se de beste foto’s. Als je een boek maakt, moet je je gevoel laten zien. Kijk hier, zelfs de camera waarmee ik bepaalde beelden heb gemaakt, heb ik gefotografeerd en opgenomen in het archiefhoofdstuk. Het is een heel persoonlijk boek geworden.”

“Iedereen maakt wel eens mooie foto’s”, besluit hij. “Maar het is een heel ander verhaal om iets in opdracht te maken. Vergelijk het met schrijven: iedereen kan schrijven, maar dat wil nog niet zeggen dat je écht kunt schrijven. Zo is het ook met fotografie.” Tevreden slaat hij het boek dicht. “Het klopt van begin tot eind.”

Antoinette Scheulderman e.a. (tekst), Carli Hermès. Three decades of uncompromising photography. Houten: Uitgeverij Terra, 296 pp., ISBN 9789089897039, hb., € 59,50.

© Brabant Cultureel – oktober 2016