Architect Floris Alkemade (Sint-Oedenrode 1961) krijgt op 11 november 2022 in Rotterdam de Grote Maaskantprijs uitgereikt. Deze prijs is hem toegekend vanwege zijn vele verdiensten in zijn vakgebied, onder meer als rijksbouwmeester (2015-2021). Alkemade wordt gekenschetst als iemand met een brede, maatschappelijke blik en een hart voor de publieke zaak.
De jury, onder leiding van oud-minister Martin van Rijn, noemt Alkemade een ‘spirituele leidsman’ die het maatschappelijk engagement bij zijn vakgenoten aanwakkert en de architectengemeenschap weer in contact brengt met de samenleving. Als rijksbouwmeester zette hij ruimtelijke ordening en ontwerp weer op de nationale agenda. Volgens de jury opereert Alkemade in verrassende en brede coalities en weet hij een groot publiek te betrekken in het debat over de inrichting van Nederland. Grote vraagstukken als klimaatverandering en de transitie van de landbouw verbindt met de leefwereld van mensen, aldus de jury.
Alkemade ging na zijn middelbare school naar Delft om aan de TU bouwkunde te studeren. Vervolgens trad hij in dienst van het bekende architectenbureau OMA van Rem Koolhaas. Na achttien jaar begon hij zijn eigen bureau FAA (Floris Alkemade Architect of Architects). In 2018 verkoos het Architectenweb hem tot architect van het jaar. Dat had hij onder meer te danken aan zijn inzet voor de huisvesting van vluchtelingen.
Noord-Brabant
Hoewel Alkemade veel opdrachten verrichtte in binnen- en buitenland, verloor hij zijn geboortgegrond niet uit het oog. Hij woont nog altijd in het huis van zijn vader die in ‘Rooi’ huisarts was en hij is betrokken bij projecten in Noord-Brabant. In het Eindhovense magazine de FRITS zei hij daar in 2018 dit over: ‘Brabant interesseert me vanwege de kracht en dynamiek die er uit naar voren komt. […] dat vreemde weefsel van te grote dorpen en te kleine steden. […] Op de vroegste kaarten zie je dat ieder gehucht of dorp op een soort zandruggetje langs het water ligt. Dus om de structuur van Brabant te begrijpen, moet je de structuur van het water doorgronden.’
Alkemade is ook ambassadeur van Mozaïek Dommelvallei, een initiatief om grote vraagstukken als klimaatcrisis en aantasting van biodiversiteit in het stroomgebied van deze rivier aan te pakken. In 2020 kreeg de Rooise architect de hoogste provinciale onderscheiding, de Hertog Jan.
De Maaskantprijs is vernoemd naar en ingesteld door de Rotterdamse architect Hugh Maaskant (1907-1977). Maaskant leverde een belangrijke bijdrage aan de wederopbouw van Rotterdam na de Tweede Wereldoorlog. Aan de prijs een bedrag verbonden van 25.000 euro. (en)
Foto boven het bericht: beeld uit interview voor Van Gogh Nationaal Park, 2020. Bron: Vimeo