Tientallen musea en theaters slaakten een noodkreet na twee jaar gijzeling door corona: wij willen perspectief. Ze negeerden met de ludieke actie Kapsalon Theater de oproep van veel burgemeesters om zich aan de wet te houden. In Goirle zat de burgemeester gewoon in de zaal van cultureel centrum Jan van Besouw. Om een hart onder de riem te steken.
door Emmanuel Naaijkens / foto’s Joep Eijkens
Ze hadden een mooi programma voor de eerste maanden van 2022 in cultureel centrum Jan van Besouw in Goirle. Met optredens van onder meer Youp van ’t Hek, Karin Bloemen & Cor Bakker, Arnout Van Den Bossche, Holland Dance, Paul van Kemenade c.s. , Kenny B., Paul Haenen en Guido Heeneman. Maar met de aankondiging in december vorig jaar van een beperkte en vervolgens volledige lockdown ging er in ieder geval tot 26 januari een streep door het programma. En of het cultureel centrum daarna wel bezoekers mag verwelkomen is onduidelijk.
Het is die aanhoudende onzekerheid die de culturele sector zo langzaam opbreekt. In het hele land zitten theaters, concert- en bioscoopzalen, musea en festivals in dezelfde uitzichtloze situatie. Maar met de frustratie neemt ook de boosheid toe. Waarom mogen kappers wel open, en mogen duizenden consumenten door de Ikea’s van deze wereld rondstruinen en moeten de deuren van de culturele sector gesloten blijven?
Tijd voor een ludieke maar niet misverstane actie vonden de acteurs Diederik Ebbinge en Sanne Wallis de Vries. Als we nou eens de theaters omtoveren in een kapsalon of massagesalon, en musea in een gymzaal voor geestelijke oefeningen?
Weerklank
De oproep vond bij tientallen culturele instellingen in het hele land weerklank, in Brabant sloten tien theaters en twee musea zich bij de actie aan. Directeur Sanna Weustink van cultureel centrum Jan van Besouw hoefde niet lang na te denken. Het water staat aan de lippen, nog langer de deur gesloten houden zou wel eens fataal kunnen zijn.
Het Jan van Besouw kreeg voor één middag de status van massagesalon, waarbij het publiek in afwachting van een behandeling kon genieten van muziek en theater.
De creatieve vondst van Ebbinge en Wallis de Vries vond geen genade in de ogen van veel burgemeesters: de culturele instellingen overtraden regels die er zijn om de coronapandemie te bestrijden. Links en rechts dreigden burgemeesters in te laten grijpen. Maar niet burgemeester Mark van Stappershoef (CDA) van Goirle.
Als directeur Sanna Weustink aan het begin van de tweede programmablok het publiek verwelkomt, meldt ze trots dat tijdens de eerste ronde de burgemeester in de zaal zat. Niet om hoogstpersoonlijk artiesten en bezoekers naar buiten te jagen, maar als stille steunbetuiging. Het doet haar goed, want ze is ‘boos, verdrietig en teleurgesteld’ dat de overheid de culturele sector laat bungelen.
Hoop
Het onbegrip, ook bij de tientallen bezoekers, is groot. “Kunst en cultuur zijn toch het voedsel van de ziel”, zegt Weustink, en vele anderen in het land zeggen het haar deze negentiende januari in andere bewoordingen na. Al bijna twee jaar zitten Weustink en haar collega’s in een spagaat. “We staan te popelen om weer publiek te ontvangen, we kunnen dat veilig doen, maar de overheid biedt ons geen enkel perspectief.”
De actie Kapsalon Theater biedt in ieder geval weer een sprankje hoop. De optredens in het Jan van Besouw geven publiek en artiesten kortstondig een kick: wat hebben we dit toch gemist. Presentator en zangeres Danielle Lous brengt er met aanstekelijk enthousiasme meteen de sfeer in. Rik Bartels (fluit) en Simon van ’t Hoff (piano) spelen het ingetogen nummer Morning mood van Edvard Grieg en het swingende Take Five van Dave Brubeck/Paul Desmond.
Doodse stilte
De Haagse acteurs Casper van Bohemen en Linda Møller geven een voorproefje van Doek!, van de hand van de gelauwerde toneelschrijfster en scenariste Maria Goos. Het verhaal gaat over twee acteurs die elkaar na jaren tegen het lijf lopen en terugkijken op het begin van hun carrière. Het is een tragikomisch stuk, met afwisselend hilarische en serieuze scènes. Vooral het moment dat ze straalbezopen op het toneel staan werkt op de lachspieren. Møller en Van Bohemen spelen met veel vuur en overtuiging, zo blij als ze zijn dat ze weer voor publiek mogen spelen. Een voorstelling om naar uit te kijken.
Twee keer drie kwartier kwam het Jan van Besouw even tot leven, maar daarna volgde, net als elders, weer de doodse, bijna onheilspellende stilte. Als een ding Kapsalon Theater heeft laten zien is dat spelers en publiek snakken naar muziek, dans, film en theater. Naar musea die bezocht kunnen worden. Om de geest te slijpen, of gewoon om er even uit te zijn.
Lees ook op Brabant Cultureel:
Tien theaters in Brabant doen mee aan protestactie Kapsalon
Blijf uit protest gewoon kaartjes kopen
Bij Jan van Besouw in Goirle draait het om kruisbestuiving
Het was heerlijk om weer in het theater te kunnen zijn en mensen te ontmoeten. Het waren ook geweldige artiesten en een heel fijne sfeer.
Laten we hopen dat het na dinsdag aanstaande er weer veel meer mag! Wellicht heeft deze “kapsalon/massagesalon” het laatste zetje gegeven;-))
Cultuur is ook een essentiële noodzaak, juist in deze tijd!