De Eindhovense Dirk Roosenburg architectuurprijs 2021 is toegekend aan de architectenbureaus diederendirrix en architecten|en|en. Zij kregen de prijs uit handen van juryvoorzitter Do Janne Vermeulen voor de intelligente renovatie van het vijftig jaar oude multifunctionele wijkgebouw ’t Karregat.
De verzorgingsstaat nam in de jaren zeventig van de vorige eeuw een hoge vlucht. De sociale academies stroomden vol met studenten die in de welzijnssector aan de slag gingen. In veel steden en dorpen werden wijk- en buurthuizen geopend. Architecten haakten aan bij die trend en kwamen met nieuwe ideeën om die gemeenschapszin ook gebouwelijk vorm te geven. Het experiment werd daarbij niet geschuwd. De concepten uit die staan nu bekend onder de noemer Post 65.
Een van de meest spraakmakende ontwerpen in Brabant verrees in 1973 in de nieuwe wijk Herzenbroeken (stadsdeel Tongelre) in Eindhoven. De vooruitstrevende architect Frank van Klingeren (1919 – 1999) ontwierp voor de bewoners ’t Karregat, een groot multifunctioneel gebouw. Onder één dak kregen daar twee lagere scholen, winkels, de bibliotheek en faciliteiten voor de buurt een plek. Een gewaagd plan vooral omdat het, geheel in de geest van die tijd, naar maximale openheid streefde. De gedachte was dat in dat concept de gemeenschapszin zou worden versterkt: weg met de tussenschotten. Het vernieuwende ontwerp trok ook internationaal de aandacht. Een van de opvallende element in het gebouw is de parapluconstructie.
Dat was te optimistisch gedacht. De gebruikers gingen na verloop van tijd letterlijk en figuurlijk muren optrekken; er was, onder andere door geluidsoverlast, behoefte aan een eigen afgeschermde ruimte. Het opzienbarende experiment van een open ruimte waar functies met elkaar verbonden zijn, verkruimelde in de realiteit van alledag. Veertig jaar later kwam dan ook de vraag, hoe nu verder met ’t Karregat. Slopen en opnieuw beginnen of het wijkcomplex toch proberen te renoveren.
Ontwerpideologie
De Eindhovense architectenbureaus diederendirrix en architecten|en|en namen de uitdaging aan om met de bijzondere erfenis van architect Van Klingeren aan de slag te gaan. En met succes volgens de jury van de Dirk Roosenburgprijs. Uit het juryrapport: ‘Bij ’t Karregat zijn de architecten er in geslaagd de gestolde resten van de niet-functionerende ontwerpideologie van Van Klingeren te vertalen in een nieuw gebouw dat zowel verankerd is in de wijk als ook de herinnering aan het experimentele begin levend houdt. Een project dat de discussie over mooi of lelijk overstijgt. Met andere woorden: geen uitgesproken “mooi” project, wel een inspirerend project’.
De publieksprijs van de Eindhovens architectuurprijs was voor het project DomusDela. De Dirk Roosenburgprijs is de tweejaarlijkse prijs voor ruimtelijke kwaliteit van de gemeente Eindhoven. De organisatie is in handen van Architectuurcentrum Eindhoven. Er waren 39 projecten geselecteerd, ingestuurd, acht daarvan werden genomineerd voor de prijs. (en)
Architectenbureau diederendirrix