Schrijver Anton Dautzenberg hekelde onlangs het lage honorarium dat hij als stadsdichter van Tilburg kreeg. Zijn collega’s in andere gemeenten moeten het vaak alleen voor de eer doen. En steden als Breda en ’s-Hertogenbosch hebben er geen cent voor over, tot boosheid van de lokale poëzieliefhebbers.
door Emmanuel Naaijkens
Op scherpe toon hekelde schrijver Anton Dautzenberg vorige maand dat de gemeente Tilburg de stadsdichter afscheept met een fooi. Dautzenberg was twee jaar die stadsdichter – zijn termijn loopt nog tot in de zomer – en kreeg voor zijn werkzaamheden 3600 euro bruto per jaar. Met het eind van zijn periode in zicht, gooide hij de knuppel in het hoenderhoek. Hij schreef een open brief aan het gemeentebestuur van Tilburg en begint die als volgt: ’Tot mijn grote spijt moet ik mijn stadsdichterschap vroegtijdig beëindigen. De eindstreep was al in zicht, maar de laatste loodjes ga ik niet meer tillen. Ik heb er lang over nagedacht, er enkele nachten van wakker gelegen, maar ik heb geen andere keuze. Dat zal ik uitleggen‘.
Vervolgens schetst hij uitvoerig de gang van zaken rond zijn aanstelling. Dautzenberg meldde in het voorjaar 2019 bij de gemeente dat hij stadsdichter wilde worden en dat hij een uitgewerkt plan had om daar invulling aan te geven. Te elfder ure kreeg hij te horen dat hij benoemd was. Dautzenberg maakte op dat moment bezwaar tegen het in zijn ogen te lage honorarium waarop hij te horen kreeg dat daar wel een mouw aangepast zou worden. In het vertrouwen dat het geregeld zou worden ging hij akkoord.
Vacature
Bijna twee jaar later kwam het antwoord van de gemeente: Dautzenberg moest het doen met de toegekende vergoeding. Voor de dichter reden om zijn pen stante pede neer te leggen. Het verweer van de gemeente op de kritiek was dat er voor de stadsdichter naast het honorarium vierduizend euro gereserveerd was voor activiteiten, en vijfduizend euro voor een publicatie. De gemeente heeft inmiddels de vacature voor een nieuwe Tilburgse stadsdichter opengesteld.
Tilburg kent sinds 2002 een stadsdichter, Jace van de Ven had de primeur. Daarna volgden Nick J. Swarth, Frank van Pamelen, Cees van Raak, Esther Porcelijn, Jasper Mikkers, Martin Beversluis, Onias Landveld en Anton Dautzenberg. Martin Beversluis (stadsdichter van 2015 – 2017) haalde ook uit naar de gemeente vanwege de lage vergoeding.
Stichting Cools/stadsdichters
Gemeente Tilburg/stadsdichters
Afbeelding boven dit artikel: geschilderd portret van stadsdichter Anton Dautzenberg > Ivo van Leeuwen
Hoe gaan andere gemeenten in Brabant om met hun stadsdichter, als ze er al een hebben? Conclusie: Het is toch veel ‘liefdewerk oud papier’, de uitverkorene moet het vooral om de eer doen. Een overzicht.
B R E D A
Geen stadsdichter meer
Breda mag zich dan op de borst kloppen dat ze zoveel aan cultuur doet, als het over de letteren gaat, laat de gemeente het afweten. Dat is de ervaring van Kees van Meel, die van 2008 tot 2012 stadsdichter van Breda was. Hij was de laatste, want hij heeft zichzelf als stadsdichter daarna ’opgeheven‘. Uit onvrede over het gebrek aan financiële en politieke steun vanuit het stadhuis. “De wethouder van cultuur zei wel dat ze een stadsdichter belangrijk vond, maar structurele subsidie kwam er niet. Het enige wat je kon krijgen was eeuwige roem.”
De politiek vond het geen gemeentelijke taak, moest Van Meel lezen in de plaatselijke pers. Hij was indertijd benoemd als opvolger van de eerste Bredase stadsdichter, Olaf Douwes Dekker, en diens benoeming gaf al gedoe. Als er een evenement was werd er wel verwacht dat hij op kwam draven om het programma te omlijsten met een speciaal voor die gelegenheid geschreven gedicht. Slechts af en toe kreeg hij een bescheiden vergoeding.
Dat het in Breda toch niet een dooie boel is wat betreft de dichtkunst is te danken aan Van Meel en geestverwanten die regelmatig poëzieavonden organiseren. Hij is, in samenwerking met De Nieuwe Veste (Centrum voor de Kunsten), onder anderen de motor achter de jaarlijkse Gedichtendag waar dichters van naam uit Nederland en Vlaanderen hun medewerking aan verlenen. Stichtingen als Wereldvrededag, Kristallnachtherdenking en Wereldarmoededag vroegen hem als stadsdichter op te treden, ook na beëindiging van zijn functie. Nog steeds gebeurt dat. Het ligt dus niet aan de Bredanaars, maar aan de Bredase politiek die zich nooit hard gemaakt heeft voor zo’n functie. Volgens Van Meel is het tijd dat de Brabantse stadsdichters samen een vuist gaan maken, zodat ze door provincie en gemeenten serieus worden genomen.
E I N D H O V E N
Een niet-officiële stadsdichter
Brainport Eindhoven heeft geen door de gemeente benoemde stadsdichter. Hier gaat het initiatief uit van de Bibliotheek Eindhoven, in samenwerking met Boekhandel Van Piere en Natlab. De gemeente heeft voor de stadsdichter in de afgelopen periode tweeduizend euro bijgedragen, maar verdere aanvragen afgewezen. De overige kosten komen dus voor rekening van de initiatiefnemers. Een jury nomineert drie kandidaten die het op een poëzieavond tegen elkaar opnemen. De winnaar mag twee jaar als stadsdichter optreden en krijgt daarvoor een vergoeding van 3500 euro.
Daarnaast een gegarandeerd aantal betaalde optredens bij publieksevenementen, gesponsord door de organisatie Eindhoven247. Fungerend stadsdichter is Iris Penning. Haar voorgangers waren Jessica Bartels, Nienke Esther Grooten, Merel Morre, Piet van den Boom, Arnoud Rigter, Frans van Hoof en Jan van der Pol.
In een interview met het Eindhovens Dagblad blikten drie oud-stadsdichters vorig jaar terug op hun werkzaamheden. Ze waren alle drie te spreken over de ruimte die ze hadden om hun opdracht naar eigen inzicht in te vullen. Merel Morre: “Die vrijheid heb je nodig om je plannen uit te voeren.” Nienke Esther Grooten baarde opzien met ‘typfiets’ waarmee ze door de stad doorkruiste op zoek naar plekjes die haar inspireerden.
Jessica Bartels: ,,Als stadsdichter verwoordt je de Eindhovenaren, de identiteit van de inwoners. Eindhoven is een smeltkroes van verschillende soorten mensen. Veel mensen die eigenlijk nergens bij passen, maar wel heel goed samen passen.”
Bibliotheek Eindhoven.nl/stadsdichter
Lees ook op Brabant Cultureel: Iris Penning de nieuwe stadsdichter van Eindhoven
‘ S – H E R T O G E N B O S C H
Stadsdichter van Letterbekken
In de gemeente ’s-Hertogenbosch is er geen beleid ten aanzien van de letteren en er is dus geen van gemeentewege benoemde stadsdichter, zegt Renk van Oyen van de Stichting Letterbekken. “In Den Bosch hebben we het heft zelf in handen genomen en in 2019 de eerste stadsdichter geïntroduceerd.” Zonder overheidssubsidie dus. Maar dat heeft wel als voordeel dat de stichting helemaal zelf het beleid bepaalt ten aanzien van de stadsdichter. Die vrijheid is ook wat waard, want elders wil er nog wel eens gedoe zijn over de persoon van de stadsdichter of over de inhoud van diens gedichten, aldus Van Oyen. Dat vindt hij zorgelijk, want het is een aantasting van de autonomie van de kunsten.
“Wanneer een gemeente zich wil verbinden aan stadsdichterschap, moet het ook volledig over de brug komen met een goed salaris. Wij vinden dat normaal. Een stadsdichter is een publiek figuur, slaat bruggen tussen verschillende doelgroepen, kan coalities smeden, is een verbindende factor, is iemand die zijn nek durft uit te steken. Dat verdient beloning. Wij vinden het belangrijk dat de functie stadsdichter beschermd is. Zeker in onzekere tijden als deze, gaat Letterbekken dwars voor de stadsdichter liggen, mocht dat nodig zijn. Helaas stelt een terugtrekkende overheid in Tilburg zich wederom op als een volstrekt onbetrouwbare partner. Dat is zeer betreurenswaardig.”
Sinds 2019 is Doeko L. voor drie jaar stadsdichter in de ‘culturele hoofdstad van het zuiden’. Hij is in een onderlinge competitie met drie collega’s aangewezen door publiek en vakjury.
Op Brabant Cultureel: Geen poëzie van eerste stadsdichter Den Bosch over kathedraal en carnaval
W A A L W IJ K
In juni nieuwe stadsdichter
Waalwijk kreeg in de persoon van Vincent van den Hoven uit Waspik in 2005 de eerste stadsdichter. Na hem volgden Hans Branderhorst, Daphne van Breemen en in 2016 Joep Trommelen. Zijn termijn van twee jaar werd met twee jaar verlengd en zijn taak zit er nu op. Kandidaten voor de functie kunnen zich melden bij een jury die in juni de opvolger van Trommelen bekendmaakt. Trommelen kreeg een vergoeding van 1500 euro van de gemeente, maar moest als tegenprestatie tenminste tien gedichten schrijven die zijn gepubliceerd op de site van de gemeente. De nieuwe stadsdichter krijgt 3000 euro, maar moet, al dan niet op verzoek, ook twee keer zoveel gedichten produceren.
Trommelen heeft gemengde gevoelens over de vergoeding die niet meer is dan een vrijwilligersvergoeding. “In Waalwijk beschouwen ze het stadsdichterschap als een erebaantje dat je vooral aanneemt omdat je het leuk vindt.” Een enkele keer maakte hij op verzoek van de gemeente een gedicht om de stad te promoten, maar aan de andere kant had hij de vrijheid om naar eigen inzicht invulling te geven aan het stadsdichterschap.
Sinds 2016 is de Stichting DichterBijWaalwijk actief, die met allerlei activiteiten poëzie onder de aandacht wil brengen. Zo is er een poëzieroute langs 22 gedichten die moet uitgroeien tot vijftig gedichten.
Go Waalwijk/stadsdichter
Dichterbij Waalwijk/poëzieroute Waalwijk
H E L M O N D
Van stadsdichter naar stadskunstenaar
De onlangs overleden Bert Kuijpers, aan wie NRC nog een necrologie wijdde, mocht zich in 2007 de eerste officiële stadsdichter van Helmond noemen. Na vier jaar nam Wim Daniëls het stokje van hem over. Die kreeg in 2015 een bijzondere opvolger. Auteur Abdelkader Benali ging voor een jaar aan de slag als writer-in-residence onder de titel stadsschrijver. Dat riep vragen op in de gemeenteraad: waarom een schrijver uit Amsterdam? Benali kreeg een honorarium van 8000 euro, ook omdat hij een landelijk bekende figuur is. De voordracht was gedaan door het Literair Café, naar eigen zeggen de grootste in zijn soort in Nederland.
Het jaar daarop volgde de aanstelling van historica Tania Heimans als stadsschrijver. Toen haar termijn er na een jaar opzat, kreeg de functie opnieuw een wijziging en kwam er een stadskunstenaar. Daar komen beoefenaars van alle kunstdisciplines voor in aanmerking. Ontwerper Rocco Verdult was de eerste, daarna muzikant Thomas Pieters en fotografe Tahné Kleijn. En toen brak corona uit wat het lastig maakte een opvolger te zoeken. In maart van 2021 is besloten om beiaardier Rosemarie Seuntiëns een speciale rol te geven. Zij gaat projecten opzetten in de stad en heeft daarvoor een budget van tienduizend euro, maar dus niet als stadskunstenaar. Seutiëns is de beiaardier van Asten. Ze studeerde klassiek piano aan het Brabants Conservatorium in Tilburg en beiaard aan de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht.
Facebook/rosemarie.seuntiens
Literair Café Helmond.nl
W E R K E N D A M
Dorpsdichter in de wachtrij
Culturele duizendpoot Marcel P. Vaandrager was de officiële dorpsdichter van de gemeente Werkendam. Maar Werkendam is in 2019 met Aalburg en Woudrichem gefuseerd tot de nieuwe gemeente Altena. Die fusiegemeente kent nog geen van overheidswege benoemde dichter, maar Vaandrager heeft daar al wel over gesproken met de burgemeester. Waarbij hij aantekent dat hij dat niet zelf hoeft te zijn. Vaandrager is overigens nog wel actief en wordt bij belangrijke gebeurtenissen gevraagd om een gedicht te schrijven en meesttijds ook voor te dragen. Daarvoor krijgt hij doorgaans een bescheiden vergoeding.
B E R N H E Z E
Gemeentedichter voor de eer
Bernheze kent een bloeiend cultureel leven, onder meer dankzij de Bernhezer Kunstkring. Deze organisatie draagt sinds 2005 elke twee jaar een kandidaat voor aan de gemeente voor de functie van gemeentedichter en werkt daarbij samen met de plaatselijke bibliotheek. De keuze wordt gemaakt op basis van een open sollicitatie. De gemeentedichter krijgt geen vergoeding en moet het vooral om eer doen. Hij of zij wordt geacht enkele malen per jaar gevraagd en ongevraagd verzen te schrijven die onder meer een plek krijgen op de gemeentelijke website. Bernheze heeft een poëzieroute en elk jaar is er een literaire manifestatie, de Zin van Bernheze, waarvoor ook landelijke bekende dichters worden uitgenodigd. Rebecca Latupeirissa is de huidige gemeentedichter. Ad van Schijndel, Hans Manders, Mas Papo en Hieke Stek gingen haar voor.
De Bernhezer Kunstkring/gemeentedichter/
M E I E R IJ S T A D
Voor het eerst een gemeentedichter
De gemeente Meierijstad is in 2017 ontstaan uit een fusie van Veghel, Schijndel en Sint-Oedenrode. Cultureel heeft de stad zich op de kaart gezet met Cultuur Haven Veghel, een prestigieuze culturele hotspot op het terrein van de vroegere mengvoederfabriek CHV. En die nieuwe gemeente heeft een officiële dichter in de persoon van Rick Terwindt. Zijn zittingstermijn zit er eigenlijk al op, maar hij mag vanwege corona nog een jaar doorgaan. Hij ziet het als zijn taak om zoveel mogelijk mensen te bereiken met zijn poëzie, ook in de kleinere dorpen. En volgens zijn zeggen lukt dat heel goed.
In het Brabants Dagblad deed dichter Julius Dreyfsandt zu Schlamm (Hans van der Sandt) eerder zijn beklag over het in zijn ogen gebrek aan interesse in poëzie in Meierijstad. Hij is oprichter van het Schrijverscollectief Meierij, maar er is weinig belangstelling voor hun activiteiten.
Terwindt, die ook actief is als ‘kanaaldichter’ (Veghel ligt aan de Zuidwillemsvaart) krijgt jaarlijks een vergoeding van 3000 euro.
Facebook Literair festival Het VerhAaal
O O S T E R H O U T
Stadsdichter exit
De gemeente Oosterhout had in 2009 en 2010 een stadsdichter in de persoon van schrijver Eus Roovers. De stadsdichter was aangesteld in het kader van de viering van het 750-jarig bestaan van de stad. Na de feestelijkheden kwam er geen vervolg. Roovers, die zichzelf op zijn website met enige zelfspot een ‘niet zo beroemde kunstenaar’ noemt, legt zich tegenwoordig vooral toe op het maken van tekeningen.
O S S
Stadsdichter hoopt op erkenning
De stadsdichter van Oss begon in 2013 als een gezamenlijk project van zes dichters van het gezelschap Dichtersbent. Bij toerbeurt schreven ze wekelijks een gedicht dat in een lokaal weekblad werd gepubliceerd. Initiatiefnemer was indertijd kunstenaar Beppie Lotterman, die nog steeds een van de drijvende krachten is achter Poëzie Podium Oss. Dit gezelschap zorgt er voor dat literatuur in het algemeen en poëzie in het bijzonder de aandacht krijgt die het verdient.
Na Dichtersbent traden Jan van den Boom, Kitty Schaap en Han Jansen aan, telkens voor een periode van twee jaar. Wie Jansen opvolgt wordt eind april bekendgemaakt. Over twee jaar bestaat de functie van Osse stadsdichter tien jaar en Lotterman hoopt dat er bij dat tweede lustrum dan eindelijk ook eens erkenning komt vanuit het gemeentehuis. Want de stadsdichter heeft geen officiële status in de zin dat die door de gemeente wordt benoemd. Elk jaar staan de mensen van het Poezie Podium wel bij de wethouder voor cultuur op de stoep, maar tot nu toe zonder resultaat. Zij het dat oud-wethouder en tegenwoordig Tweede Kamerlid René Peters (CDA) en burgemeester Wobine Buijs-Glaudemans hebben laten blijken sympathie te hebben voor de activiteiten van het Poëzie Podium Oss.
Dus is het sappelen voor de stadsdichter. Hij of zij moet het doen met een bescheiden onkostenvergoeding. Dat de gemeente tot nu toe de boot afhoudt, heeft er wellicht mee te maken dat een stadsdichter zoals het een creatieve geest betaamt onafhankelijk wil zijn. En dat is natuurlijk wel eens lastig. Gedichten van de stadsdichter verschenen op Dat is Oss, een website die de stad promoot. Maar gevoelige onderwerpen en kritiek zijn uit den boze. Een gedicht over lachgas bijvoorbeeld, werd geweerd. Censuur, zegt Beppie Lotterman.
Lees ook op Brabant Cultureel: Poëzie Podium Oss en boekhandel Derijks gaan samen als rookworst en erwtensoep
R O O S E N D A A L
Vijfde stadsdichter
Omhelzing
Ik wil je omhelzen
Ik wil je omarmen
Ik wil laten voelen dat ik om je geef
Drie zoenen op je wangen
Dat wil ik
daar verlang ik naar
Dat is wat ik al een tijdje niet meer beleef
De eerste zinnen van een gedicht van Babette van Rijt – de Wijs, de vijfde stadsdichter van Roosendaal. Zij laat zich zoals het een stadsdichter betaamt inspireren door de actualiteit, in dit geval op verzoek van het culturele initiatief ‘Ik vergeet je niet’. Roosendaal heeft een hele actieve club inwoners die zich inzet voor de literatuur in het algemeen en de dichtkunst in het bijzonder. In 1994 zag Rederijkerskamer De Witte Roos het licht, die in al die jaren vele landelijke schrijvers en dichters van naam een podium heeft gegeven. Er is een dichterscollectief onder de naam De Ganzeveer. In 2009 kreeg de stad in de persoon van Anneke Lips-Wiers haar eerste stadsdichter. Daarna volgden René Spruijt, Leo Lotterman, Eric van Deelen en sinds vorig jaar januari Babette van Rijt.
De stadsdichter wordt op voordracht van de oud-stadsdichters officieel benoemd door de gemeente, en geeft acte de presence bij bijzondere gelegenheden zoals de Dodenherdenking. De praktische uitvoering ligt bij Bibliotheek VANnU. De bibliotheek neemt de kosten van het stadsdichtershap voor haar rekening, maar er is geen sprake van een vast honorarium. Bij eventuele projecten wordt een aanvraag voor subsidie ingediend bij de gemeente.
Een van die activteiten is een gedichtenroute, een initiatief in het kader van de viering van het 750-jarig bestaan van Roosendaal in 2018. Het is een digitale route en via een QR-code kan de wandelaar op 41 locaties een gedicht beluisteren van een lokale dichter; niet alleen in Roosendaal maar onder andere ook in Wouw en Nispen. En er is poëzie in de open ruimte. Zo is er een gedicht te lezen van oud-stadsdichter Eric van Deelen in de vernieuwde fietsenstalling op de Markt.
Facebook.com/stadsdichter Roosendaal
Rederijkerskamer De Witte Roos.nl
U D E N
Stadsdichter voor eigen rekening
Wie het in Uden over poëzie wil hebben komt onvermijdelijk uit bij Maarten van den Elzen, dichter en de man achter uitgeverij Hoenderbossche Verzen. Loop bijvoorbeeld naar het winkelcentrum Hoek Promenade en het kan niet missen. Een gedicht van zijn hand, uitgevoerd op een metalen object van maar liefst zes bij 1,20 meter. Ook op tal van andere plekken in Uden en omgeving duikt de poëzie van Van den Elzen op. Er zijn maar liefst 36 van zijn gedichten te lezen in de openbare ruimte. Niet voor niets noemt men hem de stadsdichter, hoewel hij de officiële titel in 2012 is kwijtgeraakt. Zes jaar daarvoor was hij door de gemeente Uden benoemd tot stadsdichter. Hij kweet zich uitstekend van zijn taak en luisterde bijvoorbeeld de jaarlijkse lintjesregen op met zijn woorden. Een herbenoeming voor een periode van vier jaar leek een formaliteit, maar toen kwam als een donderslag bij heldere hemel de mededeling dat het college van B. en W. een streep zette door de subsidie van drieduizend euro per jaar. Een actie om het besluit terug te draaien slaagde net niet. Jaren later kan Van den Elzen er zich nog kwaad over maken. Wel anderhalf miljoen voor theater Markant, maar een klein bedrag voor de poëzie kon er niet vanaf, schampert hij.
Hoewel het tegen zijn gemoed in ging – een kunstenaar moet worden betaald – bood hij aan om dan maar pro deo stadsdichter zijn. Dat voorstel werd van de hand gewezen.
Maar in feite is er na alle gedoe in de Udense politiek niet zoveel veranderd. In het oog van de bevolking is Maarten van de Elzen nog steeds de stadsdichter, zij het voor eigen rekening. Niet zo vreemd want in al die jaren erna is hij onvermoeibaar en enthousiast de letteren blijven verkondigen in Uden en daarbuiten. Hij organiseerde literaire bijeenkomsten in De Nieuwe Pul en zelfs in het vermaledijde Markant. En als er een speciale gebeurtenis is – een herdenking, een jubileum, een afscheid, de opening van een gebouw – is Van den Elzen bereid de bijeenkomst met zijn gedichten cachet te geven. Hij heeft uitgerekend dat hij zeker 120 keer in de raadszaal van Uden voor de gelegenheid geschreven poëzie heeft voorgedragen. De ene keer krijgt hij een honorarium, de andere keer doet hij het voor niets omdat hij het doel sympathiek vindt.
Een succes is de Poëzieroute Uden, een gids van de VVV met 29 gedichten en 16 kunstwerken. De Udense dichter trekt sinds kort van Drees, maar in zijn huis is geen geranium te vinden waar hij zich achter verschuilt. Wel vele stapels boeken. In Uden en daarbuiten is de dichtkunst springlevend – met dank aan Maarten van den Elzen.
Lees de column van JACE van de Ven op Brabant Cultureel >
Maarten van den Elzen, handelsreiziger in poëzie
V A L K E N S W A A R D
Eerbetoon aan Frans Hoppenbrouwers
Valkenswaard benoemde Frans Hoppenbrouwers (1940 – 2013) in 2005 tot stadsdichter, de eerste van de gemeente – en meteen ook de laatste. De selectie zal niet moeilijk zijn geweest want Hoppenbrouwers had als schrijver van poëzie en verhalen een lange staat van dienst. In de bloemlezing De Nederlandse Poëzie van de 19e en de 20e eeuw in 1000 en nog enige gedichten (13e druk 2004) van Gerrit Komrij zijn ook enkele gedichten van Hoppenbrouwers opgenomen. En dan tel je mee.
Eind 2012 koos hij ervoor om een punt te zetten achter het stadsdichterschap. Een deel van de gemeenteraad zag dat als een uitgelezen mogelijkheid om de subsidie van 2500 euro per jaar te schrappen. Maar de meerderheid besliste anders en dat zal Hoppenbrouwers deugd hebben gedaan. Want tegen het Eindhovens Dagblad zei hij in die dagen blij te zijn dat het bij de politiek was doorgedrongen ‘dat het in de wereld om meer draait dan geld alleen.’
Toch kwam er geen nieuwe stadsdichter, een geschikte kandidaat was niet te vinden. Daarmee is ook het budget uit de begroting verdwenen. Een woordvoerder laat weten dat voor literaire en literatuurgerelateerde projecten en activiteiten een beroep kan worden gedaan op het algemene cultuurbudget.
Bij wijze van eerbetoon is in 2014 wandel- en fietsroute ‘Beleef een gedicht’ uitgezet die voert langs een aantal markante locaties in de gemeente die door Hoppenbrouwers in een gedicht verwoord zijn. Die gedichten zijn aangebracht op kleine tafeltjes en zijn dus ter plekke te lezen. Als stadsdichter schreef Hoppenbrouwers meer dan negentig gedichten over zijn woonplaats.
© Brabant Cultureel 2021
Hulde voor de samensteller van dit duidelijke overzicht.