Museum Krona in Uden maakt met de expositie #Blessed een mooie link tussen de verering van idolen nu en die van vroeger en van iconen tot icoontjes Uitgangspunt is een serie portretten van popartiesten, vloggers en gamers van de Udense kunstenaar Mathijs Vissers. Een educatief goede en leuke expositie waarbij twee werelden samen komen. Een eyeopener voor verschillende generaties.
door Irma van Bommel
Wie zijn deze mensen? Dat gevoel zal menig vijftigplusser bekruipen bij het binnengaan van de zaal waar de expositie #Blessed is te zien. Zangeres Beyonce, Kanye West en influencer Nikkie de Jager zullen nog herkend worden, maar verder?
Dat de gemiddelde museumbezoeker de geportretteerde beroemdheden niet herkent, komt niet doordat beeldend kunstenaar en vormgever Mathijs Vissers (1989) ze niet herkenbaar geschilderd heeft, maar gewoonweg omdat deze beroemdheden bekend zijn van internet. En ook al zit je dagelijks op Facebook en Instagram, deze mensen volg je als ‘oudere’ waarschijnlijk niet op de sociale media. Het zijn idolen van de jeugd en die zitten vooral op platforms als YouTube en Twitch.
Gebaren
Wie katholiek is opgevoed, is vertrouwd met kerkelijke kunst en weet dat heiligen met een aureool (lichtkrans), bepaalde gebaren (wijzend, zegenend, biddend) en met vaste attributen (voorwerpen) worden afgebeeld. Daardoor zijn ze herkenbaar als heilige en vaak ook individueel. In de expositie worden enkele iconen – oude schilderijen van heiligen – getoond, samen met door Vissers geschilderde hedendaagse handgebaren die we aantreffen op sociale media (icoontjes of emoticons). Maar ook in de portretten van de beroemdheden van nu brengt Vissers aureolen, gebaren en symbolen aan, daarmee verwijzend naar hun status van ‘heilige’.
Ook verwerkte Vissers in zijn werken hedendaagse symbolen, bekend van sociale media en van games, althans bij de jeugd. Dat deed hij zo subtiel dat het in elk werk een zoekplaatje is geworden. Het is een uitdaging voor de bezoeker om alle symbolen te vinden. Leuk voor ouders en grootouders om met de opgroeiende jeugd de expositie te bezoeken en samen op zoek te gaan naar die symbolen. Daarbij kan ieder zo uitleg geven over de hem of haar bekende wereld. Gelukkig is er ook een boekje met tekst en uitleg bij de expositie verschenen.
Poses
Op oude religieuze schilderijen zijn vaak verschillende symbolen verwerkt die iets vertellen over de verschillende episodes uit het leven van de heilige. Net zo verwerkt ook Vissers in de portretten van zijn idolen symbolen die iets zeggen over persoonlijke gebeurtenissen in hun leven. Vissers heeft zijn idolen soms bewust neergezet in bepaalde poses die we kennen van beroemde schilderijen. Een van de poses waarin hij Nikkie de Jager heeft neergezet is geïnspireerd op de houding van Venus in het schilderij De geboorte van Venus uit circa 1485 van Sandro Botticelli. Overigens zijn bij Nikkie de armen meerdere malen en in verschillende gebaren afgebeeld in één werk, alsof hij haar verschillende (karakter)eigenschappen wil toedichten.
De schilderijen van Vissers vragen en krijgen alle aandacht. Zij worden gecombineerd met kunstwerken uit de collectie van het museum, maar zonder dat deze zich opdringen. Zoals twee metershoge glas-in-loodramen uit 1927, afkomstig van het Atelier van Bokhoven. Beide vensters zijn gerestaureerd door studenten van de mbo-opleiding SintLucas in Boxtel. Ook hier komen traditie en jeugd samen. Verder staan er enkele houten beelden van aansprekende heiligen die door hun attributen duidelijk herkenbaar zijn. Al met al is dit een leuke en leerzame expositie.
Ook het souterrain, waar eveneens hedendaagse kunst te zien is die is geïnspireerd op de religieuze traditie, is een bezoek waard. Midden in de ruimte bevindt zich het grote beeld Imitatio Christi van Thom Puckey uit 1996.
Je associeert de liggende figuur direct met het dode lichaam van Christus, maar de liggende figuur zou ook een vrouw kunnen zijn. Dat geeft te denken. Verderop, in de openstaande kluis, staat een goudkleurige bokaal van keramiek van Guido Geelen uit 2003. Als je goed kijkt, ontdek je lammetjes in de open structuur. Die lammetjes verwijzen naar het Lam Gods en de bokaal verwijst weer naar de kelk die wordt gebruikt tijdens de liturgie. Ook hier geven tekstbordjes summier maar adequaat uitleg over de kunstobjecten en de religieuze traditie waaruit ze voortkomen.
De expositie #Blessed met werk van Mathijs Vissers is nog t/m 1 november 2020 te zien in Museum Krona in Uden.
© Brabant Cultureel 2020