De culturele centra in Noord-Brabant worden hard geraakt door het coronavirus. Gemeenteraden staan voor de vraag of zij financieel moeten bijspringen. In Oirschot hield de gemeente de hand op de knip en cultuurcentrum De Enck is nu failliet. In Oisterwijk doet het bestuur van Tiliander en Den Boogaard een beroep op de gemeente.
door Emmanuel Naaijkens
Het bestuur van de Stichting Cultuurcentra Oisterwijk Moergestel (COM) heeft bij de gemeente een verzoek ingediend om financiële steun voor de culturele centra Tiliander (Oisterwijk) en Den Boogaard (Moergestel). Voorzitter Rob Mallens zegt dat er een tekort is ontstaan toen half maart de deuren op last van de overheid dicht moesten. Onder meer het theaterprogramma in Tiliander, met een zaal van driehonderd stoelen, werd geschrapt. Nu de coronamaatregelen zijn versoepeld, komt Tiliander met een aangepast programma, maar omdat anderhalve meter afstand in acht moet worden genomen kan slechts ongeveer een derde van de zaalcapaciteit worden benut.
“We kunnen dus pas aan het eind van het jaar de balans opmaken, dan weten we hoe groot het tekort is. Het voor- en najaar zijn qua inkomsten de belangrijkste periode. In de zomer zijn er weinig activiteiten en is het omzetverlies beperkt.” Volgens de herziende begroting die bij de gemeente is ingediend gaat het bestuur uit van een voorlopig tekort van ruim 73.000 euro.
Huur
Jaarlijks krijgt de Stichting COM van de gemeente een subsidie van 965.000 euro. Mallens merkt op dat zestig procent daarvan als huur weer terugvloeit naar de gemeente, eigenaar van de twee panden. De stichting kan geen beroep doen op de driehonderd miljoen euro die het kabinet heeft uitgetrokken voor ondersteuning van de noodlijdende culturele sector. Wel is gebruik gemaakt van de regeling voor een tegemoetkoming in de loonkosten van het personeel.
Voorzitter Mallens wil niet speculeren over de vraag of de toekomst van de cultuurcentra op het spel staat als de gemeente het tekort niet aanzuivert. “Maar ik kan me niet voorstellen dat Oisterwijk, vanaf volgend jaar een gemeente met 32.000 inwoners, Tiliander en Den Boogaard laat vallen. Heel veel inwoners weten tegenwoordig de weg te vinden naar de twee centra, die een belangrijke sociaal-maatschappelijke functie innemen. Tiliander en Den Boogaard hebben hun bestaansrecht bewezen.” Veel lokale verenigingen en organisaties maken gebruik van beide complexen.
Rekenkamercommissie
De financiële situatie van de twee culturele centra is al jaren precair. In het accountantsrapport over 2019 wordt gesproken over een negatief eigen vermogen. De exploitatietekorten stonden al vaak op de agenda van de gemeenteraad. Zo werd in 2015 een huurachterstand van bijna 650.000 euro kwijtgescholden (de gemeente is eigenaar van de panden). Eind vorig is een gemeentelijke rekenkamercommissie geïnstalleerd die met een voorstel moet komen voor een gezonde financiële exploitatie.
In 2019 kon de stichting een klein plusje schrijven van bijna 7400 euro, maar dat was mede door de vrijval van een onderhoudspost van vijftigduizend euro. Mallens wijst erop dat in 2015 een nieuw bestuur is aangetreden en dat sindsdien de financiële positie van de twee centra aanzienlijk is verbeterd. “Bovendien hebben we met de nieuwe directeur Hans van der Sanden, afkomstig van Elckerlyc in Hilvarenbeek, een sterke troef in handen.”
In de gemeente Oirschot is op 14 juli 2020 cultuurcentrum De Enck failliet verklaard, na jarenlang rode cijfers te hebben geschreven. De gemeenteraad weigerde in juni om het door de coronacrisis ontstane tekort voor zijn rekening te nemen. Voorzitter Mallens van stichting COM benadrukt dat de situatie van De Enck absoluut niet vergelijkbaar is met die in Oisterwijk. Hij acht een dergelijk scenario in Oisterwijk ondenkbaar.
Foto boven: cultureel centrum Den Boogaard in Moergestel.
© Brabant Cultureel 2020