Ook voor musea kwam het nieuws dat Nederland vanaf half maart vrijwel volledig op slot ging vanwege het coronavirus hard aan. Maar vanaf 1 juni mogen musea tot hun opluchting weer mondjesmaat bezoekers toelaten. Organisatoren van festivals en andere evenementen verkeren in mineur, voor hen is het een verloren seizoen.
door Emmanuel Naaijkens m.m.v. Irma van Bommel en Joep Eijkens
Reikhalzend keek de culturele sector uit naar de persconferentie van premier Mark Rutte op dinsdag 15 mei. Zou er dan eindelijk verlichting komen van de coronamaatregelen die ook het culturele leven volledig hebben platgelegd? Die de planning van concerten, theatervoorstellingen, optredens en exposities in de war de heeft gegooid, en sommige instellingen aan de rand van de financiële afgrond heeft gebracht?
Het antwoord van het kabinet werd met gemengde gevoelens ontvangen. Voorzichtige opluchting bij de musea, die vanaf 1 juni weer mondjesmaat bezoekers mogen toelaten. Vertwijfeling bij theaters die niet meer dan dertig bezoekers mogen toelaten, bovendien rekeninghoudend met anderhalve meter afstand. De organisaties van festivals en andere evenementen reageerden in mineur, voor hen is het een verloren seizoen.
De musea in Brabant zijn na het betrekkelijk positieve nieuws aan de slag gegaan om de bezoekers onder gewijzigde omstandigheden toch te kunnen ontvangen. Maar dat neemt niet weg dat de gedwongen sluiting de musea pijn heeft gedaan. Directeur Herman Tibosch van museum Jan Cunen in Oss: “Alle omzet viel ineens weg, ook van winkel en horeca en juist de lenteperiode is voor onze inkomsten belangrijk. De kosten van de exposities zijn gemaakt, de recensies zijn positief, en dan moet je de deuren sluiten.” Hoe hoog het verlies is zal blijken als aan het eind van het jaar de balans op wordt gemaakt, en dat geldt ook voor andere musea.
Veiligheid
Nu de musea de draad weer oppakken is de vraag of het publiek dat ook doet. Museumbezoekers zijn doorgaans van een oudere leeftijd en niet iedere bezoeker zal een mogelijk risico willen of durven nemen, weet Hedwig Zeedijk, woordvoerder van Museum De Pont in Tilburg. Waarbij ze benadrukt dat er een hele reeks van maatregelen is genomen voor een veilig museumbezoek. Frank van Kempen, woordvoerder van museum Klok en Peel in Asten, ziet nog een ander probleem. “Wij hebben heel veel vrijwilligers en dat zijn vooral ouderen. Een aantal zal niet komen omdat ze geen risico willen lopen.” Hij is ondanks alle beperkingen ‘hartstikke blij’ dat het publiek weer welkom is. “Normaal zijn wij 360 dagen per jaar geopend.”
Hieronder een overzicht van de (gewijzigde) exposities van de grote Brabantse musea. Voor bezoekregels en openingstijden, raadpleeg de websites van de musea.
Foto > Almichael Fraay
Museum Jan Cunen, Oss
De exposities ‘Haagse School x Haagse Nieuwe’ en ‘Carla van de Puttelaar – Artfully dressed Women in the Art World’ waren nog maar amper open, of ze moesten al weer dicht. De exposities zijn verlengd tot en met 20 september 2020.
www.museumjancunen.nl
Design Museum Den Bosch
De spraakmakende expositie over design in het Derde Rijk van de nazi’s was net achter de rug toen de deuren op slot moesten. Vanaf 1 juni zijn er twee nieuwe exposities te zien, ‘De poster is dood’ en ‘Bodydrift – Anatomies of the Future’. Tot en met 20 september 2020.
www.designmuseum.nl
Het Noordbrabants Museum, ’s-Hertogenbosch
Twee grote tentoonstellingen gingen in februari open, ‘Meesterwerken uit Wenen’ en de eerste solo-expositie van de Chinese kunstenaar Shao Fan. De belangstelling was groot, maar op 24 maart was het gedaan. “Dat deed pijn, maar je weet dat het noodzakelijk is”, aldus Stella Nulens, hoofd marketing en communicatie. Het museum heeft de exposities kunnen verlengen tot respectievelijk 7 september en 19 oktober 2020. Wat de coronacrisis wel heeft opgeleverd is een digitale tour door het museum, onder leiding van de Vlaamse kunstliefhebber Lucas De Man.
www.hetnoordbrabantsmuseum.nl
Van Abbemuseum, Eindhoven
De opening van de expositie van de Israelische kunstenaar Yael Davids ‘A daily practice’ was gepland op 23 maart, maar ging niet door. Zijn werk is te zien tot 28 september 2020. Onderdeel van de tentoonstelling zijn ook live-activiteiten, maar die zijn tot nader order opgeschort vanwege corona. En dat geldt, zoals bij alle musea, ook voor de rondleidingen.
www.vanabbemuseum.nl
Museum Helmond
Het museum had met een expositie over de vergeten zestiende-eeuwse Helmondse schilder Lucas Gassel een uitzonderlijke prestatie geleverd, maar alle inspanningen leken door de coronacrisis voor niets te zijn geweest. Maar de expositie loopt langer door dan voorzien. ‘Lucas Gassel van Helmond, Meester van het landschap’ is te bezoeken tot en met 30 augustus 2020. Ook de expositie ‘Maria van Brabant – Christie van der Haak is weer toegankelijk, tot en met 25 oktober.
www.museumhelmond.nl
Lees ook Lucas Gassel dreigt goed bewaard geheim van Helmond te blijven, maar er is hoop
Museum De Pont, Tilburg
Na een maand ging de publiektrekker ‘A realistic portrayal of some using love as an escapist drug’ van Marijke Roover achter slot en grendel. En dat gold ook voor het werk van Marc Mulders en ‘Pictures from another wall’. Maar eerstgenoemde expositie is nog te zien tot en met 30 augustus 2020, en de tweede tot en met 16 augustus en de laatste 23 augustus. Tegelijkertijd start De Pont met een expositie die aanhaakt bij de actualiteit, met als titel ‘de route wordt opnieuw berekend’. Deze expositie, die gefaseerd wordt opgebouwd, laat werken zien uit de eigen collectie van het museum. Een primeurtje: Ook kunst die is aangekocht door de nieuwe directeur Martijn van Nieuwenhuyzen. Tot en met 3 januari 2021.
www.depont.nl
TextielMuseum, Tilburg
De expositie ‘The Art of Lace’, met creaties van o.a. Iris van Herpen, Chanel en Karl Lagerfeld, is verlengd tot en met 6 september 2020. Onder andere ook te zien is ‘Rode draden’ waarin kunst en design samenkomen. Tot en met 13 juni 2021. De geplande expositie ‘Gedachtespinsel | Dutch Design door Kiki van Eijk’ is verplaatst naar het najaar, en is te zien van 26 september 2020 tot en met 12 september 2021.
www.textielmuseum.nl
Lees ook op Brabant Cultureel de bespreking van ‘The Art of Lane’
Stedelijk Museum Breda
Met de expositie ‘Save me form this cold’ van Martin en Inge Riebeek had het Bredase museum een topper in huis. Corona gooide roet in het eten, maar de expositie is nog te zien tot en met 23 augustus 2020. Dat geldt eveneens voor de tentoonstelling van het werk van Sef Peeters ‘Zwaar als een vogel’. Van Martin en Inge Riebeek is daarnaast in de semi-permanente opstelling van het museum tot en met 3 januari 2021 te zien ‘De Collectie x Martin en Inge Riebeek’
www.stedelijkmuseumbreda.nl
Lees ook: Gefilmde portretten van Martin en Inge Riebeek zijn een eye opener
Museum Krona, Uden
In het programma Tussen Kunst en Kitsch werd dit voorjaar een ontdekte ets van Rembrandt getoond, ‘Landschap met kunstenaar’. Die ets is, dankzij een verlenging van de expositie, tot en met 31 augustus 2020 te zien in museum Krona. Daarnaast zijn er nog meer dan twintig andere etsen van Rembrandt te bewonderen.
www.museumvoorreligieuzekunst.nl
Vincent van GoghHuis, Zundert
De wisseltentoonstellingen van Hans de Kort en Karin Borghouts werden ook onderbroken door het coronavirus. De exposities ‘No photos from Van Gogh’ (De Kort) en ‘Vincent was here’ (Borghouts) zijn te zien tot en met 16 augustus 2020.
www.vangoghhuis.com
Tongerlohuys, Roosendaal
Vijf Roosendaalse hedendaagse kunstenaars kregen de vrijheid om te spelen met de vaste collectie van museum Tongerlohuys, én er met eigen kunstwerken op te reageren. Het resultaat van hun creativiteit is te zien tot en met 30 augustus 2020. De kunstenaars zijn: Gijs Assmann, Berend Hoekstra, Judith Krebbekx, Q.S. Serafijn en Koen Vermeule.
www.tongerlohuys.nl
Markiezenhof, Bergen op Zoom
Tot en met 21 juni 2020 zijn er twee exposities te zien die de Tweede Wereldoorlog belichten, namelijk ’75 Jaar bevrijding Brabantse Wal’ en ‘De kunst van het verwerken’. De exposities liepen al vanaf oktober 2019. De expositie van werken die zijn ingezonden door jongeren in het kader van de Juniorprijs is wel geannuleerd. Vanaf 8 november 2020 is ‘Koele Wateren’ te zien, een reizende tentoonstelling met werken uit het Rijksmuseum. Tot en met 7 maart 2021.
www.markiezenhof.nl
Museum Klok en Peel, Asten
Midden in de lockdown kwam het museum met opmerkelijk nieuws, de presentatie van een boek waarin de verbazingwekkende geschiedenis wordt beschreven van The Netherlands Carillon, dat in de jaren vijftig door Nederland cadeau is gedaan aan de Verenigde Staten. Als dank voor de bevrijding. De bijbehorende expositie ‘Klokken voor Amerika’ is vanaf 1 juni te bewonderen. Tot en met 31 december 2020 (mogelijk volgt een verlenging).
www.museumklokenpeel.nl
Foto boven: In het Noordbrabants Museum is ook werk te zien van de Chinese kunstenaar Shao Fan. Foto > Joep Jacobs
© Brabant Cultureel 2020