Joran van Soest studeerde in 2018 af aan AKV|St. Joost in Den Bosch. Zijn werk werd direct opgemerkt en hij werd genomineerd voor een aantal kunstprijzen. Dat resulteerde in een indrukwekkend aantal exposities. Met een presentatie in de reeks ‘Brabantse Nieuwe’ in de Tuingalerij van Het Noordbrabants Museum hangt zijn werk nu voor het eerst in een museum.
door Irma van Bommel
In de smalle Tuingalerij in Het Noordbrabants Museum springen twee grote, poëtische werken in het oog. Het zijn werken op papier waarbij Joran van Soest (1994) verschillende technieken en materialen heeft gebruikt. Deze diversiteit zorgt voor een boeiende ‘huid’. En deze huid zorgt er ook voor dat de voorstelling, een of twee naakte jongelingen, een beetje mysterieus blijft. Mysterieus, dat mag. Kunst hoeft niet eenduidig te zijn. Kunst mag iets te raden over laten en kunst mag associaties oproepen.
Foto > Joran van Soest
Zeppelins
Maar de kunstenaar heeft hier realistische objecten, foto’s, filmstills en een filmpje aan toegevoegd. En die combinatie roept vragen op. Allereerst de objecten. Van Soest toont zeppelins in klein formaat. Hij bouwt ze ook in groot formaat. Hij houdt van het bouwen, van het bouwproces. Net als de onlangs overleden Panamarenko (1940-2019) bouwt hij dingen waarmee je de lucht in kunt (zeppelins, parachutes), maar die niet per se ook hoeven te werken. En hij maakt bouwsels, ruimten.
Op zijn website verklaart Van Soest dat hij fysieke ruimten maakt omdat hij daarmee een link wil leggen naar de mentale ruimten om mensen heen. Hij stelt dat contact tussen mensen altijd te maken heeft met het binnendringen van elkaars ruimtes, elkaars comfortzone. Dat maakt hij duidelijk met een schilderij aan het begin van de presentatie, van een persoon die zijn hoofd in een ruimte steekt. Dit werk zou je een sleutelstuk in de expositie kunnen noemen. Maar het idee is hier wel heel letterlijk verbeeld.
Naast schilderingen en bouwsels maakt Van Soest ook filmpjes. Er is een still uit een filmpje te zien van een naakte jongeling, de kunstenaar zelf, die voor een statisch opgestelde camera een act uitvoert. Als kunstenaar stelt hij zich kwetsbaar op. Maar geeft hij zich ook bloot? Op een ander scherm is een filmpje te zien van een jongeman gekleed in korte (vakantie)broek en een hesje met iets dat associaties oproept met explosieven. Het is niet goed te zien doordat de film in negatief wordt getoond, net als bovengenoemde filmstill.
Satelliet
In het filmpje loopt een jongen in en om een bouwvallige hut wat te spelen met een geweer. Is dit een vertolking van een jongen die zijn onschuld verliest? Het lijkt erop, want in het begin van de expositie is een beeld te zien van een peuter, toonbeeld van onschuld, die wordt gekust door een vrouw. Het beeld is afkomstig van een televisiescherm. Door het de titel Satellite mee te geven, wordt de indruk gewekt dat vanuit een satelliet is ingezoomd op een teder familietafereeltje.
Joran van Soest is iemand die graag in verschillende media werkt en die mysterieuze schilderkunst afwisselt met concrete bouwwerken en filmpjes. Daar is niets mis mee. Maar als je deze verschillende uitingen en benaderingen in een expositie bij elkaar zet, geef je het context. Dan heb je daar een bedoeling mee. En het lijkt erop dat hij hier te nadrukkelijk naar context heeft gezocht door de toevoeging van verklarende filmpjes en foto’s. In deze kleine, smalle expositieruimte had de kunstenaar ook kunnen kiezen om alleen zijn schilderingen op te hangen. Dan had hij een consistente presentatie gehad. Maar nu hij van alle media waar hij mee werkt iets toont, roept dat vooral vragen op. En dan de titel, I love you still, I loved you. Over wie of wat gaat het? Over hemzelf, over de verloren onschuld? Of over een verloren liefde?
Na deze expositie mag Van Soest exposeren in de grote ruimte van Galerie KRL in Eindhoven. Als hij daar kan uitpakken met grote bouwsels waar je als bezoeker doorheen kunt lopen, is de link naar zijn schilderkunst misschien wel te leggen en zijn die verklarende filmpjes en foto’s in feite overbodig.
De expositie ‘I love you still, I loved you’ van Joran Soest in de reeks
‘Brabantse Nieuwe’ is t/m 5 april 2020 te zien in Het Noordbrabants Museum in ’s-Hertogenbosch.
Joran van Soest exposeert van 16 mei tot 27 juni 2020 bij Galerie KRL in Eindhoven.
© Brabant Cultureel 2020