Breyten Breytenbach, Bonnievale 1939 – 2024 Parijs

gedicht door Carina van der Walt

afscheid met origami

(voor Breyten Breytenbach)

het was bijna 5 uur ’s middags
donkere aanrollende onweerswolken
de natuur stolde – hield de adem in

het was bijna 5 uur ’s middags
duizenden hagelwitte origamivogeltjes verschenen
aan touwtjes uit de dreigende stilstaande branding

het was bijna 5 uur ’s middags
op hun vleugels staan woorden geschreven
woorden van de man met de groene trui

het was bijna 5 uur ’s middags
wie ooit bezig was met Jan Afrika
heeft origamivogeltjes gevouwen

het was bijna 5 uur ’s middags
een zuchtje wind ging uit naar de vogeltjes
gaf ze adem liet ze bengelend bewegen

het was bijna 5 uur ’s middags
de storm barstte los op de origamivleugels
ze gleden in de regen van hun touwtjes

5 trage slagen van de torenklokken klonken
de natte aarde kreunde in de regen – wij
zijn medestervenden – heffen een klaaglied aan

Enkele losse gedachten

Gisteren, zondag 24 november 2024, is de Afrikaanstalige dichter Breyten Breytenbach in de ouderdom van vijfentachtig jaar in Parijs overleden.
Gisterochtend om vijf uur schrok ik wakker uit een droom waarin mijn moeder belde om te vertellen dat de dichter Gert Vlok Nel is gestorven. De werkelijkheid pakte later op de dag iets anders uit.
Tijdens corona vouwde ik in een zen-mindset origamivogeltjes en schreef daarop dichtregels van Breytenbach. Dat hield me staande in de twee jaar dat mijn familie en vaderland onbereikbaar waren. Mijn bedoeling was om uiteindelijk duizend vogeltjes te vouwen. Het werden er uiteindelijk zo’n twintig. Ik gaf ze weg aan vrienden.
Ik heb Breyten Breytenbach twee keer ontmoet – in Amsterdam bij het eerste Festival voor het Afrikaans en later aan de Universiteit van Gent met de uitreiking van zijn eredoctoraat.

Breytenbach in Brabant Cultureel

Op 21 juni 1996 verzorgde Breyten Breytenbach in ’s-Hertogenbosch de (toen nog) jaarlijkse Van Gogh-lezing, georganiseerd door Het Noordbrabants Genootschap. Brabant Cultureel, toen nog het ledenblad van dat genootschap, kondigde die lezing aan met een artikel over Breytenbach als dubbeltalent, want hij was zowel dichter/schrijver als beeldend kunstenaar. Daarnaast genoot hij bekendheid als strijder tegen de apartheid in Zuid-Afrika. Na afloop van de lezing was hij zo vriendelijk de portretfoto bij het artikel van zijn handtekening te voorzien. Het exemplaar met die handtekening is nog steeds een gekoesterd bezit.

Beeld voorpagina: Breyten Breytenbach, 1995. Bron > Wikipedia, Noord-Hollands Archief, collectie Fotopersbureau de Boer

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *