Gilles van der Loo schreef met de roman Café Dorian onmiskenbaar een ode aan het café. Een café als een huiskamer voor de stad, waar iedere bezoeker zijn gang kan gaan en waar iedereen gezien wordt. Door de komst van ‘De Hollander’ transformeert Café Dorian van een alcoholistenbar tot een buurtrestaurant.
door Hein van Kemenade
‘Het is ochtend in de stad die ik je geef’ is de eerste zin in de roman Café Dorian van Gilles van der Loo (Breda 1973). En die zin is meteen al bijzonder, omdat de hoofdpersoon aangesproken wordt met je. Deze paar woorden zijn de opmaat naar een aantal gegevens. De ‘je’ – een naam wordt pas later en weinig genoemd, al is het boek opgedragen aan Guillaume – is een man die vanuit Amsterdam vertrekt naar een stad en daar Café Dorian gaat uitbaten. In die stad wordt gesproken met een Vlaamse tongval en Guillaume wordt De Hollander genoemd. Het is een behoorlijke havenstad, met een rivier die pal aan zee ligt, met bergen in de skyline. Dat de lezer de plaats niet herkent is helemaal niet erg voor het verhaal, dat verteld moet worden.
In Café Gray gaat alles wel goed
De verteller is een schrijfster en is de ik-persoon. Zij heeft Guillaume nodig om haar verhaal te vertellen. Je moet je hoofd er wel bijhouden en dat vind ik als lezer juist fijn. Dat stelt ook eisen aan de kwaliteit van de roman. Gilles van der Loo legt de lat hoog en maakt dit volkomen waar. Nergens zakt het verhaal in, er is volop ontwikkeling. Verrassende wendingen, bijzondere ontmoetingen en beschrijvingen van vriendschappen houden de lezer vast. En waarom ‘Café Dorian’? Ergens in de stad is er Café Gray, daar gaat alles wel goed.
De schrijfster en Guillaume draaien om elkaar heen. Ze hebben tien jaar geleden een relatie gehad. Toen zij hem vertelde dat ze zes weken zwanger was, is hij vertrokken. Bijna tien jaar later roept ze hem weer tot leven in deze roman. Zij laat hem een café overnemen waarin hij een centrale rol kan spelen in het vermaken en verbinden van zijn klanten. Hij doet dat met verve en soms ontglippen de personages haar, zoals Sylve de dochter van een vastgoedmakelaar die boven de Dorian komt wonen. Ze schrijft over haar: ‘Misschien heb ik haar te knap gemaakt, te slank en te sterk van wil, maar er zit veel van mij in Sylve, van de twintiger die ik ooit was.’ En ze hoopt dat haar romanpersonage dat ook ziet.
Het tot keuken omgebouwde voorraadhok
Guillaume maakt snel vrienden onder zijn klanten, waarvan er enkele bij hem komen werken. De zeventiger Astrud, voorheen vermaard kok, die in een kraam gehaktballen verkoopt om in haar levensonderhoud te voorzien, vraagt hij om dagelijks te koken in het tot keuken omgebouwde voorraadhok. Bern, zijn eerste klant, en Sylve assisteren in de bediening. Vooral door de reputatie die Astrud nog steeds heeft, wordt het restaurant een ongekend succes.
Dat is ook wat de Amsterdamse schrijfster haar voormalige vriendje toewenst. Al spijt het haar dat zij Guillaume gevangen heeft in een vertelling met haar eigen wensen, iets wat zij niet wil en waar hij niet om gevraagd heeft. De roman neemt een eigen wending. Door de gelaagdheid in het verhaal zit er een rare knik tussen de schrijfster en Guillaume. Ze zullen elkaar nooit kunnen ontmoeten, omdat de een de ander verzonnen heeft. En beiden zijn de hoofdpersonen in deze roman.
Van der Loo schrijft zodanig dat beide personages hun gevoel kunnen volgen. Dit zorgt voor een bijzondere ontknoping van deze met veel verve geschreven roman. Wanneer ik voor de tweede keer lees dan vallen er natuurlijk veel details op, maar blijft dit einde volledig overeind. Gilles van der Loo kan schrijven!
Gilles van der Loo, Café Dorian. Amsterdam: Uitgeverij Van Oorschot 2024, 240 pp. ISBN 9789028233058, € 23,50.
Foto voorpagina > Tessa Posthuma de Boer
Meer over literatuur op Brabant Cultureel
© Brabant Cultureel 2024
Interessant!