Voor haar boek Dichter bij Vincent. Alledaagse voorwerpen in het werk van Vincent van Gogh (2022) ontving Alexandra van Dongen de Mr. J.W. Frederiksprijs 2024. Deze prijs wordt sinds 1967 uitgereikt en elke drie jaar toegekend aan de beste publicatie over historische toegepaste kunst. De prijsuitreiking vond donderdagmiddag 13 juni 2024 plaats tijdens een studiedag van de Onderzoeksschool Kunstgeschiedenis aan de Universiteit Leiden. Van Dongen is conservator toegepaste kunst in Museum Boijmans van Beuningen in Rotterdam.
Alexandra van Dongen deed onderzoek naar de gebruiksvoorwerpen die zijn te zien op schilderijen van Van Gogh en verbleef daarvoor – onder andere – in de zomer van 2021 voor een curatorial residency in het Vincent van GoghHuis in Zundert. Dat leidde tot een tentoonstelling die daar in 2022 over dit onderwerp was te zien en die zij inrichtte in samenwerking met kunstenaars André Smits en Monika Dahlberg.
Van Gogh en Nuenen
Een verrassend resultaat van haar onderzoek was het inzicht dat het ‘Stilleven met aardappels’ door Van Gogh niet zoals werd aangenomen in Nuenen kan zijn geschilderd, maar waarschijnlijk in Parijs. De aardewerken steelpan waarin de aardappels liggen, blijkt namelijk van Franse makelij te zijn geweest en van een type dat toen in Nederland niet voorkwam. Nader onderzoek wees vervolgens uit dat het linnen waarop het schilderij is geschilderd in Parijs moet zijn gekocht. Het schilderij maakt deel uit van de collectie van Boijmans van Beuningen.
Dit onderzoek van Van Dongen maakt deel uit van het langlopende onderzoeksproject ALMA in Museum Boijmans Van Beuningen: Art Linked to Material Artefacts. Daarin staat de rol van het object als schildersmodel centraal staat. In 2028 organiseert Van Dongen een grote tentoonstelling over dit onderwerp in het Depot Boijmans Van Beuningen. Hiermee wordt de grote collectie schilderkunst in het museum verbonden met de rijke verzameling toegepaste kunst en oude(re) gebruiksvoorwerpen. (lt)
Lees ook in Brabant Cultureel:
Alexandra van Dongen beschrijft als eerste de gebruiksvoorwerpen van Van Gogh
Hartelijk gefeliciteerd Alexandra met deze Meester J.W. Frederiks prijs! Geweldig!