Brainport Eindhoven staat voor een enorme groei. Er moet van alles bij. Wegen, spoorverbindingen, scholen, huisartsen. Denk ook eens aan een topmuseum in de sterkste regio van Nederland. Rijksmuseum, open een dependance in de Lichtstad.
door Henk van Weert
Tik ‘Museum Eindhoven’ in op Google en er verschijnt een kort rijtje. Twee aan bedrijven verbonden musea, enkele kleine instellingen, het Prehistorisch Dorp en het Van Abbemuseum. Geen topmuseum dat een groot publiek van kunstliefhebbers aanspreekt. Het Van Abbe is dat niet en wordt dat ook niet. Het is een museum voor kleine culturele verkenningseenheden, dat slechts 82.000 bezoekers per jaar trekt. Prima, maar de liefhebber van meer gangbare kunst heeft daar weinig aan. Die moet naar ’s-Hertogenbosch, waar Het Noordbrabants Museum verrast met een mix van oudere en moderne kunst.
Er is een oplossing en de sleutel ligt in Amsterdam. Als het Rijksmuseum een stevige dependance in Eindhoven opent, snijdt het mes aan twee kanten. De Brainport-regio krijgt eindelijk de kunsthal die bij zijn statuur past en het Rijksmuseum creëert een nieuw podium met uitstraling naar Noord-België en het Ruhrgebied. De collectie is er al. Het Rijksmuseum bezit achtduizend objecten, waarvan zesduizend schilderijen. De meeste zien nooit het daglicht.
Een topmuseum dat een nevenvestiging opent, is dat een gekke gedachte? Welnee, ze zijn er al elders in Europa. In Lens en Metz in Frankrijk, in Bilbao en in Málaga in Spanje bijvoorbeeld. Het Louvre opende in 2012 in de Noord-Franse stad Lens een dependance. Het museum wilde dat graag, om zijn enorme collectie iets meer toegankelijk te maken. De Franse politiek vond het ook een puik idee, omdat het verpauperde mijnbouwgebied rond Lens hoognodig een zetje moest krijgen. En Louvre Lens is een succes. Het museum trok sinds de opening vier miljoen bezoekers. In Lens waren al drieduizend werken te zien uit het Louvre en het Museum Eugène Lacroix (ook Louvre). Er hangen permanent tweehonderd werken uit Parijs.
Het Centre Pompidou in Parijs opende een paar jaar eerder al een dependance in Metz. Centre Pompidou bezit de grootste collectie moderne kunst van Europa, die al veertien jaar ook een beetje uitwaaiert naar de stad aan de Moezel. Pompidou Metz trok vorig jaar driehonderdduizend bezoekers. Málaga profiteert sinds 2015 van het spreidingsbeleid van Centre Pompidou. Er is een vaste collectie uit het depot in Parijs te zien en Franse conservators maken tijdelijke exposities.
Het bekendste succesverhaal is dat van Guggenheim Bilbao. Voordat het Amerikaanse museum er zijn dependance opende in het spraakmakende gebouw van architect Frank Gehry, was de grootste Baskische stad een sombere, verarmde industriestad. Guggenheim Bilbao ontvangt jaarlijks 1,2 miljoen bezoekers. De Basken varen er wel bij.
Zo’n impuls is in Eindhoven niet per se nodig, daar wordt al voor gezorgd. Rijksmuseum Eindhoven moet er om artistieke redenen komen, en omdat het van groot publiek belang is. Stad en regio zijn rijp voor een prestigieus museum en worden de komende jaren almaar rijper. Om de bestuurders van het Rijksmuseum te overtuigen is op de eerste plaats draagvlak in Eindhoven nodig. Stad en regio moeten dit echt willen. Politiek en bedrijfsleven in Eindhoven hebben al vaak bewezen dat zij samen ergens de schouders onder kunnen zetten. Vind elkaar nu ook en kom, samen met deskundigen, tot een overtuigend verhaal richting Amsterdam. Een verhaal dat nu eens niet vanuit het aloude Calimero-perspectief wordt verwoord, maar vanuit eigen kracht en overtuiging.
Rijksmuseum Amsterdam, grijp je kans in Eindhoven.
Dit artikel verscheen eerder als opiniestuk in het Eindhovens Dagblad.
Alle beeldfragmenten in dit artikel zijn details uit De Nachtwacht van Rembrandt van Rijn (1642), te zien in de eregalerij van het Rijksmuseum in Amsterdam.
Hieronder een suggestie voor een kleine aanpassing van het door Irma Boom ontworpen logo om het geschikt te maken voor de bepleitte dependance van het Rijksmuseum in Brainport Eindhoven. Beeldbewerkingen > Hans Lodewijkx | Brabant Cultureel.
Lees ook op Brabant Cultureel:
Schatten uit het Rijks’ in het Markiezenhof
© Brabant Cultureel 2024
Het hoeft niet per se het Rijksmuseum te zijn. De collectie middeleeuwse kunst van wijlen Willem Neutelings (Roosendaal) is in bruikleen in het Bonnefantenmuseum in Maastricht. Het Noordbrabants Museum heeft de omvangrijke kunstcollectie van Jos Koster (Vught) in bruikleen. Breng die twee collecties samen in een eigen museum en steek De Pont naar de kroon. Misschien in het Evoluon – als dat grootgenoeg is – en liever niet in beheer bij de gemeente, want die maakt van de eigen collectie (‘hét geheugen van Eindhoven’) niet bepaald een publiekstrekker.
Heel goed idee. Auteur maakt echter een foutje met de getallen. Schrijft dat Rijksmuseum 8000 objecten heeft, maar dat zijn er meer dan een miljoen, waarvan 8000 op zaal.