De toeschouwer wordt regelmatig op zijn plaats gezet in ‘2+2 en 4×1’, de laatste expositie in De Cacaofabriek Helmond voordat dit museum voor een ingrijpende verbouwing van een aantal maanden zijn deuren sluit. De tentoonstelling verbindt vier kunstenaars uit twee generaties.
door Anja van den Akker • foto’s > Biek van Bree
Het is een uitdaging wat betreft herkenbaarheid, zegt Servi van Grinsven (’s-Hertogenbosch 1959) over de tentoonstelling ‘2+2 en 4×1’. Samen met Thé van Bergen (Achterveld 1946) nodigde hij twee jongere collega’s uit voor deze gezamenlijke expositie. Het idee hiervoor kwam van de bekende Helmondse kunstenaar Bert Loerakker, die nog tot en met 29 september 2024 solo is te zien in Museum Helmond.
Een twee verdiepingen hoge tekening in houtskool
Leyla Aydoslu (Antwerpen 1987) en Steven Baelen (Roeselare 1981), twee Vlaamse kunstenaars, vullen mede de monumentale ruimtes in De Cacaofabriek. Bij wijze van imposante entree van de expositie maakte Baelen op een wand een twee verdiepingen hoge tekening in houtskool. Normaliter wordt zoiets na afloop overgeschilderd, maar vanwege de verbouwing verdwijnt dit kunstwerk straks achter een dikke laag isolatiemateriaal. Voor ‘de eeuwigheid’ zou je kunnen stellen. Aydoslu toont een aantal sculpturen.
Van Grinsven toont aan de hand van eigen werk wat hij bedoelt met de ‘uitdaging van de toeschouwer’ en het ‘op zijn plaats zetten’. We zien een doek met een object dat veel weg heeft van een liggende witte stoel. Althans, dat valt als eerste op. Maar er is nog veel meer te zien. Dat ontgaat de kijker vermoedelijk in eerste instantie. “Je ontdekt dat je bij dit schilderij niet meer van die stoel afkomt. Het is een uitdaging om verder te kijken”, aldus Van Grinsven.
Hij schildert ook mysterieuze, donkere geconstrueerde doorgangen, lettercomposities, opstapelingen en kleurverloop in vele lagen. Soms figuratief, dan weer abstract. Wat zien we nu eigenlijk? Een vorm met volume, of een uitgespaard vacuüm in de diepte?
“Hetzelfde motief kan bijvoorbeeld steeds worden verschoven, waarbij de ene afbeelding een gestileerde versie van de andere is. Zo word je steeds uitgedaagd om een standpunt in te nemen”, stelt Van Grinsven. Hij doceert al jaren aan de Koninklijke Academie van Schone Kunsten in Gent, net als Thé van Bergen. Hun mede-exposanten zijn leerlingen die zij lang hebben gevolgd.
Allesbehalve een afgerond verhaal
Van Bergen is met zijn zeer uitgesproken kleurige vormen in veel opzichten de tegenpool van Van Grinsven. Ook hij laat veel over aan de fantasie van de toeschouwer. Van Bergen gebruikt herkenbare motieven, maar biedt allesbehalve een afgerond verhaal. Aydoslu, van oorsprong kunstschilder, werpt zich tegenwoordig meer op sculpturen en andere ruimtelijke objecten zoals te zien in De Cacaofabriek. Bij de immense muurtekening van Baelen zijn sommige stukken bewust niet afgemaakt. Dat is kenmerkend voor zijn werk. Zo corrigeert hij ook nooit een foutje.
De titel ‘2+2 en 4×1’ laat zich verklaren als: twee oudere kunstenaars nodigden twee jongeren van een andere generatie uit. Samen zijn het vier aparte exposanten, die toch weer een eenheid vormen.
‘2+2 en 4×1’, tot en met 19 mei 2024 in De Cacaofabriek, Helmond. De entree is gratis.
Beeld voorpagina: schilderijen van Servi van Grinsven, ‘Zonder Titel’ (2021).
© Brabant Cultureel 2024