De jonge Tilburgse beeldend kunstenaar Niek Opstals studeerde vorig jaar af aan St. Joost School of Art & Design in ’s-Hertogenbosch. Sinds zijn vijftiende heeft hij last van epilepsie. Hoe hij die aanvallen ervaart, is nu te zien in abstracte werken in de expositie ‘Onzijn’ bij Galerie Kempro in Sterksel, verbonden aan expertisecentrum voor epilepsie Kempenhaeghe.
door Irma van Bommel
De ervaringen met epilepsie kan Niek Opstals niet omschrijven met woorden, vertelt hij. Daarom uit hij zich als beeldend kunstenaar. “Het lukt me bijna nooit om echt duidelijk te verwoorden wat er voor en na een aanval in mijn hoofd omgaat. Dit is meestal een combinatie van complete dissociatie, pure angst en het gevoel dat je wereldvreemd bent. En dat niets klopt. Ik vergelijk het ook vaak met een simulatie. Of de plek die je begaat als je tussen leven en dood zit. Met abstracte composities en grote contrastverschillen wil ik de balans van chaos en het oneindige ‘niets’ weergeven. Dit doe ik met allerlei verschillende materialen waar ik weinig grip op heb. Deze werken zijn onder invloed van de gevolgen van epilepsie gemaakt, waardoor de beelden nog vers waren en ik die in een vage staat van zijn kon uitwerken.” Als hij titels aan de werken geeft, hebben deze een letterlijke betekenis. Elk werk is gebaseerd op een aparte ervaring voor of na een aanval.
Stress en slapeloosheid zijn een trigger
Het beddengoed in zijn werken verwijst naar het bed waar de eerste aanval begon en naar het ziekenhuisbed waarin hij na een grote aanval was beland. Stress en slapeloosheid zijn een trigger die bij hem een aanval kunnen veroorzaken. “Ik kies er voor om het beddengoed nog zo herkenbaar en natuurlijk mogelijk los te laten hangen, zodat het sluimert alsof je nog half in dromenland bent.”
Epilepsie brengt veel meer met zich mee dan alleen de bekende aanvallen, vertelt Opstals. “Het beïnvloedt je mentale welzijn, je slaap en eigenlijk alles wat je ervaart en doet als mens.” Epilepsie komt voor in verschillende vormen en iedereen kan het anders ervaren. Met zijn werk wil hij zijn ervaringen naar buiten brengen, hopend dat andere mensen er zich in kunnen vinden.
In het naast de galerie gelegen atelier zijn kunstenaars van Kempenhaeghe aan het werk die net als Opstals door het leven gaan met epilepsie. Hij was benieuwd naar hun reacties. Hij sprak een aantal van hen tijdens de opening van de expositie. “Ik kreeg een aantal reacties van mensen dat ze zich erin konden vinden. Het ging dan vooral om de aura’s die mensen met de aandoening kunnen ervaren. Bij mij zijn dat momenten voor en na een aanval.” Ook galeriehouder Britt Kinnegen kreeg reacties van kunstenaars uit het atelier. “Met name de uitleg over de twee werelden was voor velen herkenbaar.”
De expositie ‘Onzijn’ van Niek Opstals is te zien tot en met 24 maart 2024 bij Galerie Kempro in Sterksel.
Lees ook op Brabant Cultureel:
Jong academietalent sprankelt op expositie Fresh Cacao in Helmond
© Brabant Cultureel 2024