Museum Helmond / Kunsthal staat in het teken van een expositie van kunstuitingen van protest wereldwijd. Deze beelden vormen tot en met zondag 21 januari het decor voor de performance ‘The two body’, geregisseerd door Hans Tuerlings. Twee geliefden vinden elkaar zonder dat zij hun eigen identiteit moeten opgeven.
door Emmanuel Naaijkens
Bij binnenkomst van de museumzaal gaat de blik onvermijdelijk naar een metershoog wit beeld. Het is een sculptuur van de ‘Tankman’, gemaakt door de de Spaanse kunstenaar Fernando Sánchez Castillo. ‘Tankman’ is de bedachte naam voor de onbekende man die in 1989 tijdens de grootschalige protesten tegen het Chinese regime voor het oog van de camera’s in zijn eentje een colonne tanks trotseerde.
Een zwart vlak van enkele vierkante meters
Dit beeld is onderdeel van de expositie ‘Resilient Rebels. De kunst van protest’ die tot en met 24 maart 2024 te zien is in Museum Helmond / Kunsthal. Vóór de ‘Tankman’ ligt deze donderdagochtend op de grond een zwart vlak van enkele vierkante meters groot. Dit is het speelveld voor de performance ‘The two body’, uitgevoerd door de dansers Inari Salmivaara (geboren in Finland) en Guaracy Paulino Da Conceição (uit Brazilië). Tot en met zondag 21 januari tweemaal per dag te zien in de expositieruimte van het Helmondse museum.
‘The two body’ gaat over een man en een vrouw die een onderlinge relatie hebben. Maar zij hebben uiteenlopende achtergronden. In een relatie is het altijd zoeken naar evenwicht. Hoe ga je met elkaar om, hoe vind je elkaar zonder je eigen identiteit op te geven. Deze performance, begeleid door elektronische muziek van Klaus Schulze, verbeeldt die emotionele strijd. Het krappe speelveld dwingt de spelers om elkaar letterlijk op de huid te zitten. De beweging van de een heeft onherroepelijk invloed op de ander.
In hun spel weerspiegelen beide partners hoe ze elkaar afstoten en dan weer toenadering zoeken. Er lijkt op een gegeven moment een breuk te ontstaan als de partners zich ieder ver van het speelvlak verwijderen, maar uiteindelijk zegeviert de harmonie. Er is wederzijds respect waardoor zij hun eigen identiteit kunnen behouden. De maatschappelijke boodschap is onmiskenbaar: laten we gaan voor eenheid in verscheidenheid.
De emotie spat er vanaf
Het bijzondere aan deze voorstelling is dat beide dansers ook al twintig jaar levenspartners zijn. De een afkomstig uit het koude noorden en de ander uit het warme zuiden. Ze weten dus als geen ander hoe moeilijk, maar niet onmogelijk, het is om vanuit verschillende culturen een balans te vinden en aan elkaar te hechten. Dat geeft een extra dimensie aan hun spel, zij vertellen in bewegingen hun eigen verhaal. Nog versterkt doordat je als toeschouwer bijna met je neus bovenop de spelers staat. De emotie spat er als het ware vanaf, je hoort het hijgen, je ziet de enorme fysieke inspanning. Op de achtergrond klinken uit de speakers op een gegeven moment poëtische teksten over hun verleden, over hun verwachtingen en verlangens. Daardoor voel je als toeschouwer nog meer verbondenheid met de spelers en geeft het slot een gevoel van ontroering.
Maar wat is de betekenis van deze performance in de context van de expositie over protest? Zowel in de performance als in de expositie gaat het om het nastreven van idealen, respectievelijk op individueel en op maatschappelijk niveau. Dat is nu in één beeld samengevat. Het laat ook zien dat strijd om verandering veel moed en uithoudingsvermogen vergt. In de expositie is veel aandacht voor kunst die gaat over protest in landen als Rusland, Afghanistan en Iran. Het getoonde materiaal laat acties zien uit een tijd toen er nog hoop was op een verandering ten goede, dat er vrijheid zou komen voor alle burgers. Maar we weten inmiddels dat de repressie in die landen enorm is toegenomen en demonstranten – zoals in Iran schoolmeisjes – in de gevangenis zijn beland.
Bij deze productie was de regie in handen van Hans Tuerlings, inmiddels de éminence grise van de Brabantse danswereld. De choreografie van ‘The two body’ maakte hij samen met de performers Inari Salmivaara en Guaracy Paulino Da Conceição. De Finse Salmivaara begon twintig jaar geleden als stagiaire bij het toenmalige dansgezelschap Raz dat onder leiding stond van Hans Tuerlings. Haar thuisbasis is tegenwoordig Parijs.
Voorstelling: ‘The two body’. Dans: Inari Salmivaara en Guaracy da Conceição. Regie: Hans Tuerlings. Choreografie: Inari Salmivaara, Guaracy Paulino Da Conceição en Hans Tuerlings. Première gezien op donderdag 18 januari 2024 in Museum Helmond / Kunsthal. De performance is nog te zien op 19, 20 en 21 januari, aanvang dagelijks om 11.00 en 14.30 uur. De expositie ‘Resilient Rebels is nog te bezichtigen tot en met 24 maart 2024.
www.museumhelmond.nl > Performance The two body Bekijk de trailer hier.
Lees ook op Brabant Cultureel:
Met Resilient Rebels toont Museum Helmond de kunst van het protest
© Brabant Cultureel 2024