Kunstenaars blijven altijd bezig. Zij gaan zelden volledig met pensioen en blijven niet vaak hangen in het verleden, maar storten zich doorgaans volledig op het werk van vandaag. ‘Altijd in het nu’ is dan ook de titel van een expositie in De Cacaofabriek Helmond waarin acht oudere kunstenaars centraal staan.
door Anja van den Akker • foto’s > Biek van Bree
De bekende Helmondse kunstenaar Bert Loerakker (1948) kwam met het idee nu eens geen aanstormend jong talent een podium te bieden, maar acht kunstenaars op leeftijd die nog altijd actief zijn. Loerakker is dan ook de curator van de expositie ‘Altijd in het nu’, waarbij de titel verwijst naar het eeuwige vuur dat in kunstenaars blijft branden. Zij blijven altijd maar bezig, ook als ze oud worden.
Als je netwerk wordt overgenomen door nieuwelingen
Met de fysieke belemmeringen valt doorgaans nog wel te leven, maar hoe voelt het als je netwerk steeds meer wegvalt en wordt overgenomen door nieuwelingen? Dat is een van de prangende vragen die auteur Rob Smolders de kunstenaars stelde voor het boekje dat hij bij de expositie schreef met daarin openhartige interviews met alle acht kunstenaars. In de aanloopfase naar de expositie overleed Johan Claassen, maar hij heeft nog wel tot het laatste moment kunnen meewerken aan de tentoonstelling.
Aanleiding voor de expositie vormde onder meer het proefschrift dat Leo Delfgaauw in 2017 schreef over oudere kunstenaars: Elke stap is een volgende. Smolders stuitte tijdens het schrijven van zijn boekje op meer publicaties over dit onderwerp, maar gaf er zijn eigen draai aan. Hij beschrijft hoe de kunstenaars – allemaal geboren in het decennium 1940-1950 – op het idee kwamen om kunstenaar te worden in een tijdperk dat kunstacademies niet vanzelfsprekend waren, net zo min als kunst voor vrouwen. Zo werd Ria van Eijk op de Academie voor Industriële Vormgeving in Eindhoven verwezen naar de afdeling textielvormgeving in plaats van industriële vormgeving.
De weg naar het kunstenaarschap, dingen of personen die van invloed zijn geweest, kritieken en de constatering: waar sta ik nu? Het zijn weliswaar redelijk voor de hand liggende vragen, maar ze leverden wel openhartige gesprekken op. Het boekje is dan ook een mooie aanvulling op het zeer diverse werk van de acht kunstenaars: Johan Claassen, Jan van Duijnhoven, Ria van Eyk, Christie van der Haak, Corry van Hoof, Theo Kuijpers, Guido Lippens en Lydia Schouten.
Geïnspireerd door spullen en gevonden materialen
Van Johan Claassen is voornamelijk werk te zien dat in het teken staat van zijn dromen, geïnspireerd door spullen en gevonden materialen in zijn vertrouwde Brabantse wereld.
Hoe anders is de kunst van Jan van Duijnhoven: strakke constructies van lijnen, vaak in primaire kleuren. Ria van Eyk, die met haar wand- en vloerkleden naam heeft opgebouwd, is op de expositie vertegenwoordigd met ander werk: acryl en bladgoud op doek in rasters en structuren.
Christie van der Haak stort een overvloed aan kleur en patronen over ons uit. De overweldigende entree van de expositie is van haar hand. Corry van Hoof verwerkt in haar kunst duidelijk fotografisch beeld. Oók driedimensionaal: foto’s die zij overbrengt op linnen en dan op doosjes lijmt bijvoorbeeld. Steeds vaker werkt ze in sombere kleuren, want de wereld wordt er volgens haar niet vrolijker op.
Theo Kuijpers daarentegen strooit graag uitbundig met sprekende kleuren, waarbij hij veelvuldig is geïnspireerd door de indrukwekkende natuur in Australië. Hoe ingetogen is daarbij vergeleken het werk van Guido Lippens, waarin discipline de boventoon voert in zijn decoratieve kunst van lijnenspel, stippen en cirkels.
Lydia Schouten heeft zich ontwikkeld als een van de eerste videokunstenaars in ons land, waarna ze ook kwam met installaties, collages en tekeningen. Van haar is onder meer een installatie te zien. ‘Altijd in het nu’ is een zeer gevarieerde tentoonstelling waarin herkenbaarheid, respect en verwondering hand in hand gaan.
Correctie: In een eerdere versie stond dat Ria van Eyk tijdens haar opleiding naar de afdeling textiele werkvormen werd verwezen. Dat moet zijn textielvormgeving. Dat is hier aangepast. (Zie ook reactie van Ria van Eyk).
‘Altijd in het nu’, tot en met 11 februari 2024 in De Cacaofabriek (gratis toegang).
© Brabant Cultureel 2023
Ria van Eyk werd op de pas begonnen Akademie voor Industriēle Vormgeving (AIVE) in
Eindhoven in 1956 verwezen naar de AFDELING TEXTIELVORMGEVING.
In het artikel staat – textiele werkvormen- dat is FOUT.
Het begrip’textiele werkvormen’ hoort bij N-akte opleiding voor onderwijs.
Deze term is overigens ook van veel later datum nl. na 1970 of 1980 toen
de N-akte voor textielvakken deze naam kreeg.
Ik zou het zeer op prijs stellen als dat nog veranderd kan worden in
de goede benaming.
Dit is gecorrigeerd.