De Mongoolse film ‘Harvest Moon’ in het 013 Cinecitta International Film Festival combineert indrukwekkende landschappen met een aangrijpend verhaal van twee jongemannen die elkaar vinden in het feit dat zij vaderloos zijn en elk hun weg moeten vinden.
door Carina van der Walt
Door het afgelegen landschap waartegen het verhaal zich afspeelt, mag ‘Harvest Moon’ van regisseur Amarsaikhan Baljinnyam in Tilburg aanvoelen als een buitenbeentje bij 013 CIFF. Toch pakt de film mij direct. De uitgestrekte Mongoolse steppe is wonderschoon en prachtig in breedbeeld gefilmd. Mijn verwachtingen worden overtroffen wanneer zich ook nog een aangrijpend verhaal ontvouwt. Dat de tienjarige vaderloze Tuntuulei zich ontfermt over de volwassen, pas vaderloos geworden Tulgaa grijpt me bij de keel. ‘Harvest Moon’ won de Publieksprijs voor de meest populaire film in de Vanguard-sectie van het Vancouver Internationale Film Festival 2022.
Een jongen balanceert op de rug van zijn paard
De openingsscene is een filmisch schilderij. Terwijl het schemert zie je een glooiend landschap en hoor je tegelijkertijd een mobiel buiten zicht overgaan. Langzaam laat de camera de punt van een stok zien, dan een stok met een mobiel eraan bevestigd en uiteindelijk een jongen die de stok vasthoudt terwijl hij op de rug van zijn paard balanceert. Naast hem staat een ossenkar met daarop een oude, zieke man. Een robuuste zwarte os staat bewegingloos voor de kar te wachten bij zijn touwleider. De nood is aan de man. Iemand moet antwoorden. Van Gogh’s vermagerde os in ‘Kar met roodbonte os’ flitst door mijn hoofd.
Tuntuulei is tien jaar oud en streetwise op de steppe. Hij weet dat hij zwakke signalen zo nog kan opvangen. Hij weet veel meer. Hij is weeskind en moet noodgedwongen bij zijn opa en oma overleven. Aan de andere kant van zijn wereld antwoordt Tulgaa vanuit de stad, gespeeld door de regisseur zelf. Hij wordt naar zijn stervende vader ontboden. Vrij snel na aankomst overlijdt de vader en hij laat Tulgaa zijn mondharmonica na. De beelden van Tulgaa die buiten zijn vaders yurt op de mondharmonica speelt, zijn melancholisch. Een klein vuurtje brandt tegen een schitterende sterrenhemel. Aangekomen op dit punt in het verhaal wordt de film aangekondigd. Je wordt erdoor verrast! Alles was tot zover een uitgerekte openingsscene. Het gebeuren verloopt dus trager dan verwacht. De montages volgen elkaar gestaag op in een natuurlijke ritme tussen dag en nacht.
Langzaamaan ontwikkelt zich een vriendschap
Tulgaa besluit om voor het oogstseizoen te blijven. Het is Tuntuulei, gespeeld door de tienjarige Tenuun-Erdene Garamkhand, die toenadering zoekt. Zijn kwetsbaarheid verstopt hij achter een brutale houding als hij vanaf zijn paard agressief tegen Tulgaa uitvalt. Langzaamaan ontwikkelt zich een vriendschap. Hun wederzijdse genegenheid is een kwetsbaar plantje dat groeit door de dingen die zij samen doen: vissen tegen een ondergaande zon en het aanjagen van een kudde wilde paarden. Geweldig! Het is een lust voor het oog. Bij een feest zitten ze bij een vreugdevuur naast elkaar. Tulgaa herhaalt de woorden van zijn gestorven vader tegen Tuntuulei: ‘Vergeef me.’ Je weet dan nog niet waarvoor, maar regisseur Baljinnyam weet hoe met terugkerende woorden en beelden een verhaal poëtisch te vertellen.
Het oogstseizoen nadert zijn einde. Tulgaa worstelt met zichzelf. Is hij sterk genoeg? Is Tuntuulei sterk genoeg? Heeft hij een keuze? Het einde van de film valt te voorspellen, maar het blijft hartverscheurend. ‘Harvest Moon’ is een hommage aan alle jongens en meiden die zonder vader moeten opgroeien.
Bekijk de trailer van Harvest Moon:
www.youtube.com/watch?v=RGY9qxlShvY&ab_channel=TuvshinbayarEnkhbaatar
Lees ook in Brabant Cultureel:
De leugen in ‘Le Ravissement’ is als een steentje in het water
Vrouwelijke regisseurs in de schijnwerper op 013 cinecitta international film festival
© Brabant Cultureel 2023