Zo werkt een leugen in Le Ravissement, de Franse openingsfilm bij het 013 Cinecitta Internationale Filmfestival in Tilburg en het debuut van schrijver-regisseur Iris Kaltenbäck. De film trok de aandacht tijdens het Filmfestival van Cannes. Kaltenbäck zet Lydia, een goede verloskundige, neer als een diep menselijk karakter dat op de ingeving van het moment een leugen vertelt. Die raakt haar beste vriendin en haar partner, haar nieuwe Servische vriend Milos én zijn familie. De gevolgen die als cirkels op het water uitkringen zijn niet te voorzien. Ondertussen zinkt zij als het steentje dat alles in gang heeft gezet steeds dieper weg.
door Carina van der Walt
De verloskundige Lydia wordt elegant vertolkt door de zesendertigjarige Franse actrice Hafsia Herzi. Haar werkdagen worden gevuld met barende moeders die kreunen en schreeuwen. Volgens eigen zeggen heeft zij meer aandacht voor de moeders dan voor de pasgeboren baby’s. Wanneer haar vriendin Salomé in haar bijzijn een zwangerschapstest doet, leest Lydia als eerste hardop de uitslag: ‘negatief’, om direct daarna zichzelf te corrigeren met ‘nee, positief’. De close-ups van haar gesloten gezicht laat je als kijker denken ‘hm, wat is hier aan de hand?’ Herzi acteert subtiel en krachtig tegelijkertijd. Ze praat zacht en houdt dingen klein.
Later in de film op een identieke manier
Ondertussen heeft Lydia’s vriend bekend dat hij misschien verliefd is op iemand anders. Beelden van Lydia die verslagen met een pizzadoos uit hun appartement door de straten van de stad rent, volgen later in de film op een identieke manier, maar dan rennend met een kinderwagen. De suggestie wordt gewekt dat zij na het nieuws van haar vriend lang rondzwerft in de straten en ’s nachts in filmtheaters of in bussen slaapt. Overdag doet ze haar werk nog steeds in het ziekenhuis, maar de combinatie van gebroken relatie en zwangere vriendin gaat haar niet in de koude kleren zitten. Het is een kleinschalig drama. Na nog een nacht op een bus nodigt chauffeur Milos, uitstekend vertolkt door Alexis Manenti, haar uit voor een ontbijt. Hij heeft met haar te doen. Als ze vertelt dat ze vroedvrouw is, vindt hij dat mooi.
Na een vrijpartij bekent een mannenstem – de stem van Milos die gedurende de film dit verhaal vertelt – ‘ik wil dat vanuit haar perspectief zien, want dat ontbrak tijdens de rechtszaak’. Hiermee geeft Milos een vooruitblik op een ontwikkeling in het verhaal dat volgt. Dit is een uitstekend gekozen vertelwijze van Kaltenbäck, want door de ogen van Milos ogen verschuift het perspectief op Lydia van positief naar een negatief.
Salomé besluit om haar nieuwgeboren baby Esther te noemen, wat ‘ster’ betekent. Lydia komt op bezoek en stelt een andere naam voor. Esmeé – dat betekent ‘zij die geliefd is’. Vreemd genoeg accepteert Salomé die naam. Lydia neemt Esmeé over die direct rustiger wordt. Ze stapt met haar door de gangen van het ziekenhuis. Milos komt plots dezelfde lift binnen waarin zij ook staat. Hij is onderweg naar zijn vader en stelt een vraagt aan Lydia. Dat is het moment waarop het steentje het water treft en de leugens zich beginnen uit te breiden.
Je krijgt medelijden met Milos
Het wordt al erger in snel opeenvolgende montages en je krijgt medelijden met Milos. En toch is Lydia niet een slecht mens. Was het gewoon een uit de hand gelopen leugentje? Of zit er iets dwangmatigs achter? Hoe treffen de leugens Salomé? Van een sympathieke vriendin die haar begripvol bijstaat met Esmeé, wordt Lydia een pathologische leugenaar. Manipulatief, scherpzinnig en egoïstisch. Aan Milos verklaart Lydia eerder het ‘liefdeshormoon” (een vervoering?) dat vrijkomt tijdens haar ‘eigen’ bevalling.
Het verhaal van ‘Le Ravissement’ is meer dan de som van alle bovenstaande elementen en verdient zeker de positie van openingsfilm bij 013CIFF. Le Monde noemde dit een film van ‘perfect meesterschap’, Libération schreef ‘boeiende première’ en Le Figaro had het over een ‘psychologische thriller’. Ga kijken en oordeel zelf.
Le Ravissement, 2023 (97 min.) Frankrijk. Regie: Iris Kaltenbäck; cast: Hafsia Herzi, Alexis Manenti, Nina Meurisse. Frans met Nederlandse en Engelse ondertiteling.
Te zien als openingsfilm op dinsdag, 17 oktober 2023 om 19.45 uur en ook op donderdag, vrijdag en zaterdag in Cinecitta, Tilburg.
Filmstills > Mact Productions | Marianne Productions | JPG Films | BNP Paribas Pictures
Lees ook:
Vrouwelijke regisseurs in de schijnwerper op 013 Cinecitta International Film Festival
© Brabant Cultureel 2023