(foto)column door Joep Eijkens
Ik ben even naar Mars geweest. In galerie De Roos. Nooit eerder was de Tilburgse galerie zo aantrekkelijk om in rond te lopen. Je zou haast denken dat ze overgenomen is. En wel door beeldend kunstenaar en vormgever Hans Lodewijkx. Hij toverde de pijpenla om in iets wat mij nog het meest aan een bos doet denken. Een bos van polyester banieren waarop zwartwit-foto’s staan afgedrukt van Marslandschappen. Tenminste, als je vanaf de ingang van de galerie naar achteren loopt of, beter gezegd, slalomt. Want draai je je aan het einde om en ga je weer terug, dan kijk je tegen de achterkant van de banieren aan en ontdek je een andere wereld. Letterlijk. Want nu kijk je tegen kleurige planten en bloemen van onze aarde aan, al maken die op zeker moment plaats voor gesteente en belandt de bezoeker uiteindelijk weer op Mars. Ditmaal in de roodbruine kleuren die je associeert met zijn bijnaam de rode planeet.
Uiteraard heeft Lodewijkx de fascinerende Marsfoto’s niet zelf gemaakt, maar van internet geplukt en bewerkt. “Op de site van NASA kun je prachtig materiaal downloaden”, vertelt hij. “Er zitten zelfs bestanden bij van 220 MB, dus je kunt ze heel groot opblazen zonder dat je pixels gaat zien.”
Vervreemdende landschappen
Lodewijkx exposeerde al eens eerder in De Roos, in 2018. Bij die tentoonstelling, Sterrenstof getiteld, ging het om ‘fotografische abstracties’, geïnspireerd door wetenschappelijke foto’s van het heelal. Lodewijkx: “Ik heb toen ook enige foto’s van Mars bewerkt en ontdekt wat voor vervreemdende landschappen je daar hebt. Daarmee ben ik verder gegaan.”
Op één van de nu tentoongestelde foto’s zijn sporen van een soort rupsbanden te zien. Niet vreemd, want die horen bij een onderzoeksvoertuig van NASA dat op Mars rondgereden heeft. Maar hoe zit het met die vreemde parallel lopende strepen op een andere foto? Lodewijkx: “Die zijn door de wind gevormd.” Ze doen hem denken aan de schoenafdrukken van de eerste menselijke stappen op de maan.
Je kunt heel lang naar deze foto’s kijken om steeds weer nieuwe dingen te ontdekken. Iets wat ik bepaald niet vaak ervaar bij exposities van hedendaagse beeldende kunst. Mooi ook om te zien hoe Lodewijkx alle beeldmateriaal als één kunstwerk heeft vormgegeven. Een duidelijk voorbeeld van een geslaagde installatie waarin de bezoeker naar believen kan ronddwalen. Ieder maakt zijn eigen reis. Achtergrondmuziek van onder anderen Krzysztof Penderecki, Gustav Holst en John Surman versterkt het geheel.
De tentoonstelling heeft als titel Het Beloofde land, een ontdekkingsreis. “Als we hier op aarde niet meer kunnen leven is Mars het volgende land waar we naar toe moeten trekken”, legt Lodewijkx uit. “In die zin is het te vergelijken met het beloofde land in de bijbel.”
Het Beloofde land verdient groter podium
Hangt de tentoonstelling nu mooi in De Roos – met dank aan galeriehouder Jan van de Wiel – eigenlijk zou het Beloofde land een groter podium verdienen. Met een beetje fantasie kan ik me zelfs De Pont voorstellen, al zouden de banieren dan wel een slag groter moeten zijn. Maar misschien is het al iets om deze tentoonstelling op reis te laten gaan?
Vermeldenswaardig tenslotte is het gegeven dat Lodewijkx in het kader van de tentoonstelling de Tilburgse schrijver Nanne op ’t Ende de opdracht heeft gegeven voor een essay dat in beperkte oplage in druk is verschenen. Het mooi vormgegeven boekje met de titel De laatste plaag is voor vijf euro te koop in de galerie.
‘het Beloofde land – een ontdekkingsreis’, een installatie van Hans Lodewijkx is te zien in Galerie De Roos in Tilburg. Open op de zaterdagen en zondagen in oktober 2023, steeds van 14 tot 17 uur.
© Brabant Cultureel 2023