Ouders zijn gewaarschuwd. Projecteer niet je dromen en ambities op je kind, want het wordt er doodongelukkig van. Een andere kwelling vormen de selfies op sociale media. Dat en nog meer kun je opmaken uit de tragikomische expositie ‘Humble’ van de Tilburgse beeldend kunstenaar Renée van Trier in Museum De Pont in Tilburg.
door Irma van Bommel > foto’s Joep Eijkens
In de tentoonstelling ‘Humble’ van Renée van Trier (1983) staat het kind centraal. Maar dan vooral hoe het opgroeit met de druk die de omgeving, vooral ouders, leeftijdgenootjes en sociale media op het kind leggen. Populair zijn, of op zijn minst bij de groep horen, maar het liefst beroemd worden. De lat ligt hoog. Kan een kind zich in deze tijd nog wel zelf ontwikkelen? Goedbedoelde sturing en aansporing van ouders kan later door het kind als traumatisch worden ervaren, met alle gevolgen van dien. De titel van de expositie luidt voluit: ‘Humble – At birth you are a promise but at the same time also the greatest possible risk’.
Aansporen tot telkens nog een dansje
De expositie begint met een video van een meisje dat een dansje doet voor de camera van de moeder. Je hoort de stem van de moeder die haar kind maar blijft aansporen tot telkens nog een dansje. Tot vervelens toe. De situaties worden steeds absurder. En dat allemaal omdat de moeder weer een filmpje op sociale media wil posten.
In de grote ruimte van De Pont draaien twee videowerken. Op de grond ligt speelgoed, van een meisje. Veel roze plastic spullen, speelgoed microfoons en oude mobieltjes. Herkenbare hebbedingetjes voor veel meisjes. Wilden kinderen zelf die spullen, of wilden ze die omdat vriendinnetjes die ook hadden? Of wilden de ouders dat het kind daarmee ging spelen, dansen en zingen, zodat er filmpjes gemaakt konden worden? In hoeverre wil een kind zelf iets en in hoeverre is de omgeving sturend? Dat zijn vragen die de indrukwekkende installatie van Van Trier oproept.
De twee films zijn komisch en tragisch tegelijk. De ene film toont een meisje (Van Trier zelf?) voortdurend bezig met het maken van selfies, waarbij ze lachend of met getuite lippen naar haar mobieltje kijkt. De andere film start met het beeld van een opgedirkt meisje dat een mobieltje vasthoudt. Je ziet het kind opgroeien, zoekend naar een eigen identiteit, maar tegelijk deformeert het beeld. Het kind is duidelijk niet gelukkig, niet met haar zelfbeeld, niet met wat van haar wordt verwacht, niet met haar sekse. De hele installatie is absurd en confronterend tegelijk. Het gevoel van ongemak, eenzaamheid en wanhoop wordt nog eens versterkt door de luide muziek.
Iedereen is bezig een plek te veroveren
Al vóór de komst van selfies op sociale media was Renée van Trier bezig met zelfportretten. Beter gezegd, met haar zelfbeeld. En daarmee met de rol van de vrouw in de maatschappij. In 2007, toen nog student aan de AKV|St. Joost in Breda, verklaarde zij: “Dag in dag uit, constant bezig met de buitenwereld. Elke dag twee uur voor de spiegel, wat trek ik aan, hoe wil ik er vandaag uitzien; als een vrouw, bitch, stoer meisje, hip, egaal, rustig, aanwezig. Knettergek word ik van de realiteit waarin iedereen bezig is met een plek te veroveren. Een identiteit aanmeten, aanpassen, kopen, verzenden, klikken. Overprikkeld ben ik, de hele dag door, geluid, knipperende beeldschermen, schreeuwende kleuren, geile wijven op de tv. Voldoen, willen proberen te voldoen aan het ideaalbeeld van de maatschappij. Falen, elke keer weer, ik pas er niet in. Aanpassen haat ik!”
Met haar ‘selfies’ won zij dat jaar de eerste editie van de Harry Penningsprijs, een initiatief van Galerie Pennings in Eindhoven om startende fotografen een podium te bieden.
Via zelfreflectie heeft zij zich ontwikkeld tot een kunstenaar die maatschappelijke problemen signaleert en aan de kaak stelt. Met haar werk houdt zij ons een spiegel voor. Renée van Trier behaalde haar master Fine Arts aan het Sandberg Instituut in Amsterdam, na haar opleiding aan SintLucas in Boxtel en AKV|St. Joost in Breda. Zij is een multidisciplinair kunstenaar, die zich naast fotografie, video en schilderkunst ook bezig houdt met muziek en performance, vaak in combinatie met elkaar.
Renée van Trier, ‘HUMBLE – At birth you are a promise but at the same time also the greatest possible risk’, tot en met 3 september 2023 in Museum De Pont in Tilburg.
Elke zondag van 14.00 uur tot 15.00 uur geeft Renée van Trier een performance in haar tentoonstelling. Gratis toegang met entreebewijs museum. Wel reserveren op de site van De Pont
© Brabant Cultureel 2023
Reacties (1)