Tekenaar van absurde cartoons Gummbah, pseudoniem voor Gertjan van Leeuwen, noemde zijn woonplaats Tilburg in een interview ooit ‘de Aldi onder Nederlandse steden’. Een kwalificatie waar kunstenaar Marlene Dumas vreselijk om moest lachen toen zij dat las.
Dumas deed deze ontboezeming in haar praatje zaterdag 29 april bij de opening van de expositie In the Garden of Doubt and Panic in PARK, Tilburgs platform voor beeldende kunst dat zijn tweede lustrum viert. Op de expositie is werk te zien van Sylvie Zijlmans en Hewald Jongenelis, twee kunstenaars die zijn opgeleid aan de Tilburgse kunstacademie.
Hun docent daar was Marlene Dumas, die toen nog aan het begin van haar carrière stond. Het was haar eerste baan en zij was een collega van René Daniëls, die ze omschreef als een briljant kunstenaar. Zoveel jaar later is het werk van Dumas te vinden in tal van collecties van musea en particulieren in binnen- en buitenland.
Dumas omschreef het tweetal grappend als talentvolle, maar eigenzinnige studenten die zich niet zoveel aantrokken van haar adviezen. Vooral Jongenelis liet zich niet sturen. Ze zei ervan onder de indruk te zijn dat Zijlmans en Jongenelis erin zijn geslaagd om als duo te opereren. In hun werk is het absurdisme terug te zien zoals Gummbah dat tot op de dag van vandaag tot het uiterste doorvoert in zijn cartoons, zoals in de Volkskrant.
Dumas citeerde instemmend uit het interview met Gummbah waarin hij het absurdisme van Tilburg uit de doeken doet. “Hij zegt ‘je wordt er niet lastig gevallen door incrowdfiguren. In Tilburg ligt het absurde om de hoek voor het oprapen’.” “Én ook: ‘Er is veel wansmaak en lelijkheid in Tilburg, de stad is groot geworden door de textielindustrie. In de jaren zestig en zeventig is het allemaal kapot gegaan. Voor een kunstenaar met een hang naar het absurde als een wei vol veldbloemen.’”
Zijlmans (1964) en Jongenelis (1962) hebben inmiddels ook een internationale reputatie als kunstenaars die zich in verschillende disciplines onderscheiden. Ze woonden en werkten eerder onder andere in New York, maar hebben nu Amsterdam als thuisbasis. Op de expositie in PARK vertonen zij hun nieuwste video They Live in Us (I Am a Very Detailed Person), een kort psychologisch drama van twee figuren in een vergiftigde relatie. Als twee absurd uitdoste figuren wandelen ze over een Brabantse heide waarbij de ene persoon figuurlijk inbeukt op de andere.
Verder is er een wand van schilderingen te zien, eveneens van de hand van beide kunstenaars. In de periode dat de expositie loopt zijn er nog andere activiteiten in PARK. (en)
In een eerdere versie stond Marlène, maar dat is gecorrigeerd in Marlene.
Expositie ‘In the Garden of Doubt and Panic’, platform PARK, Wilhelminapark 53 in Tilburg. Tot en met zondag 11 juni 2023.
Lees ook op Brabant Cultureel:
De Pont krijgt belangrijk werk van Marlene Dumas in bruikleen
Uitreiking cultuurprijs 2022 aan Gummbah in zes zinnen samengevat