Het begint al voordat het publiek het door heeft. Een in klatergoud uitgedoste persoon met rood haar (Joep van der Geest) loopt tussen de rijen door de binnenkomers hartelijk te begroeten. Te lief en te charmant, overdreven beleefd. Op juist die schijnheilige manier waaraan de hoofdpersoon van vanavond zo’n gruwelijke hekel heeft.
door Arnold Verplancke • Scènefoto’s > Sofie de Knijff
Mission Molière is een toneelstuk van Joachim Robbrecht maar helemaal geënt op De Misantroop, ofwel De Mensenhater, een blijspel van de Franse schrijver Molière (1622-1673). Diens raamwerk is vrijwel geheel intact gebleven, alleen hebben de spelers eigentijdse teksten in de mond gekregen. Ook de hoofdpersoon Alceste dus, een klein halfbloot mannetje, lekker vet gespeeld, letterlijk en figuurlijk, door Louis van der Waal. Alceste heeft een hekel aan de vormelijke etiquette en de poeslieve beleefdheden van zijn tijd. Hij zegt het liefst rechttoe rechtaan wat hij ergens van vindt.
Hij heeft wel één zwakte: zijn jarenlange verliefdheid op de juist heel wereldse Célimène. Julia Ghysels speelt haar zelfverzekerd en dominant. Ze is meer dan een kop groter dan Alceste, torent boven hem uit en kan aan elke vinger een andere minnaar vinden. Daar maakt ze ook speels maar opzichtig gebruik van.
Wansmaak
Alle verwikkelingen in het blijspel spelen zich af in een opzichtig decor met ontelbare flikkerende en glinsterende quasi designlampen. Ze staan op talloze voetstukken en dalen ook nog eens massaal omlaag. Het lijkt wel een lampenwinkel en tegelijk toonbeeld van gegoede burgerlijke wansmaak.
Net als in het origineel van Molière blijkt een tekstdichter, Oronte, naïef genoeg om Alceste bijna te dwingen een oordeel te geven over een paar versjes. Alicia Boedhoe speelt haar als een kittig jong meisje in een opvallend geel kleedje, volgens kenners afgeleid van Moongirl van de Franse ontwerper Courrèges uit 1964. Ze declameert haar rijmelarij niet alleen, maar zingt en danst de liedjes ook verrassend veerkrachtig. Daarmee geeft ze de voorstelling een paar extra dynamische impulsen.
Alceste formuleert een vernietigend oordeel en krijgt een proces aan zijn broek. In het oorspronkelijke stuk klaagt de beledigde Oronte hem aan. Maar bij Het Zuidelijk Toneel moet Alceste toch al voor de rechtbank komen wegens naaktloperij.
Overacting
De zes spelers maken er in hun extravagante kleding een leuke toneelavond van in de regie van Sarah Moeremans. Ze leven zich uit in gebaren en toontjes, spelen soms recht op de zaal en proberen het publiek dan deelgenoot te maken van hun opvattingen. Een beetje overacting kan geen kwaad bij zo’n blijspel, vinden ze. Mission Molière is daardoor heel vermakelijk om te zien.
Extra grappig is dat de spelers soms terloops even uit hun rol en uit het hele toneelstuk stappen. Natuurlijk is het geen drie eeuwen geleden, zeggen ze dan. Dat die twee personages nu opkomen, staat gewoon in het script. En dat ze afgaan is alleen maar omdat ze geen tekst meer hebben….
Zo zagen ze vrolijk aan de poten van het fenomeen theater, maar openen ze ook de mogelijkheid voor Keja Klaasje Kwestro om zich in een epiloog rechtstreeks tot het publiek van zoveel eeuwen later te richten. Benieuwd vraagt ze zich af hoe de mensen over zoveel jaar met elkaar zullen omgaan. Gaat het er dan nog zo vormelijk aan toe of zoveel eerlijker? Ze doet dat knap en sluit daarmee een gezellige toneelavond toch nog met een nadenkertje af.
Toneelstuk: Mission Molière. Door: Het Zuidelijk Toneel. Schrijver: Joachim Robbrecht. Regie: Sarah Moeremans. Naar: De Misantroop van Molière. Spel: Gillis Biesheuvel, Alicia Boedhoe, Joep van der Geest, Julia Ghysels, Keja Klaasje Kwestro, Louis van der Waal. Kostuumontwerp: Daphne de Winkel. Decorontwerp: Studio Dennis Vanderbroeck. Gezien: première Schouwburg Tilburg, 21 april 2023.
Nog te zien:
Eindhoven • Parktheater > woensdag 3 mei
Tilburg • Schouwburg > zaterdag 20 mei
Rosmalen • Kleine zaal Perron 3 > dinsdag 30 mei
Breda • Chassé Theater > donderdag 8 juni
Nijmegen • Stadsschouwburg > dinsdag 13 juni
Zuidelijk Toneel verkoopt de nieuwe tekst van Joachim Robbrecht voor Mission Molière in een boekje bij de voorstelling voor 10 euro, online 12,50.
Nederlandse versie van het oorspronkelijke werk van Molière o.m.: De Misantroop, vertaling door Laurens Spoor voor Het Nationale Toneel 1990.
© Brabant Cultureel 2023