Op het programma van het Cinecitta International Filmfestival in Tilburg, dat duurt tot en met 30 oktober, staan internationaal bekroonde films die in Nederland niet of nauwelijks de bioscoop halen. Ten onrechte, zo blijkt uit het grote aanbod van kwalitatief goede producties. Onze redacteuren doen verslag vanuit de filmzaal: de Belgische film ‘Close’ en de Braziliaanse film ‘Fogaréu’.
Door Emmanuel Naaijkens en Carina van der Walt
De zeventien films op Cinecitta International Filmfestival vallen op een na allemaal in de categorie arthouse. De Belgische film Close is van een andere orde. Deze productie gaat vanaf 3 november het bioscoopcircuit in. De bezoekers van het festival in Cinecitta hadden het voorrecht om Close al in de voorpremière te zien.
Close is een film van de Gentse regisseur Lukas Dhondt (31) en gaat over een onafscheidelijke vriendschap tussen twee jongens, Léo en Rémy, aan het begin van hun pubertijd. Hun hechte verbondenheid heeft een intiem karakter zonder een zweem van seksualiteit. Sommige van hun leeftijdgenoten kijken daar anders tegenaan, en als de twee jongens gevraagd wordt of ze een stelletje zijn, knakt er iets in Leo. Daarna groeit de afstand tussen de twee jongens en neemt het verhaal een dramatische wending.
Dhondt, die ook samen met Angelo Tijssens het scenario schreef, wil met deze film een lans breken voor het respecteren van jongensvriendschappen zonder er meteen een etiket op te plakken. Van meisjes wordt het heel gewoon gevonden als die op die leeftijd elkaar aanraken of vasthouden. Jongens in die situatie zijn kwestbaar. Dhondt heeft zich laten inspireren door het boek Deep Secret waarin een pyscholoog honderdvijftig jongens heeft geïnterviewd als ze dertien zijn en vijf jaar daarna. In vrijwel alle gevallen was er een verwijdering ontstaan tussen de jongens die ooit dag en nacht met elkaar optrokken.
Onbevangen
Geen gemakkelijk onderwerp, maar Dhondt is erin geslaagd om er een overtuigende en ontroerende film van te maken. Mede te danken aan het geweldige, onbevangen spel van de twee jonge hoofdrolspelers, Gustav De Waele en Eden Dambrine. De openingscène is al meteen raak met het beeld van de jongens die vol levenslust door bloemenvelden rennen. Het verhaal speelt zich af op het platteland, ergens op de Belgische taalgrens want er wordt zowel Nederlands als Frans gesproken.
Op het filmfestival van Cannes afgelopen mei kreeg Close een minutendurende staande ovatie en de prestigieuze Grand Prix. De film is ook Belgische inzending voor de Academy Awards (Oscars). (en)
‘Fogaréu’, zo werkt racisme
Wat is zo fascinerend aan gevaar dat men gehypnotiseerd blijft staren? De openingsscène van de film Fogaréu toont de geboorte van een kind. Op straat branden fakkels en klinkt geroesemoes afgewisseld met gefragmenteerde beelden van gewaden en puntmutskappen. Welkom bij de Ku Klux Klan. Fogaréu is het filmdebuut van Flávia Neves. Wanneer de geluiden uitdoven en je vanuit een vogelperspectief neerkijkt op de optocht in het Braziliaanse stadje Goias maakt bedreiging plaats voor een vreemd soort schoonheid. Vertrouwder is de schoonheid van actrice Bárbara Colen in de schare. Zij speelt een overtuigende Fernanda, die naar haar oom en zijn gezin in Goias terugkeert op zoek naar haar biologische ouders.
Fernanda tikt al snel veel ongemakkelijkheden aan in dit gezin. Ze gaat om met de twee bedienden Joana en Missy. Missy heet eigenlijk Lucia. Missy is niet dom. Missy geeft later een grote deken als cadeau aan Fernanda. De deken is geborduurd met bloemen, verkrachtingstonelen en gebakerde baby’s. Komende uit de apartheidsjaren van Zuid-Afrika herken ik Selina die eigenlijk Lerato heet en bepaald niet dom was. Zij borduurde haar naam tussen kippen, vliegende stenen en hartjes op haar kussensloop. Lerato betekent Liefde.
De magiër van Goias houdt Fernanda in de gaten. Hij weet intuïtief dat zij op zoek is naar haar ouders en spreekt haar daarover aan op straat. Om haar te overtuigen van zijn krachten steekt hij met zijn blik een boom in brand en dooft het na een paar minuten weer uit. Het ziet eruit alsof ze in telepathische verbinding staan. Hij deelt woordeloos informatie door zijn blik. De close ups laten onbegrip en verbijstering zien in Fernanda’s ogen.
Fernanda maakt ook tot misnoegen van haar oom contact met de inheemse Indianenstam door een bezoek aan hun vrouwelijke Chief. Tussen de autoriteiten van de stad (waar haar oom burgemeester is) en de Goyas speelt een strijd om water en de handel in cocaïne. De twee vrouwen redden elkaar. Fernanda geeft haar deel van haar erfenis weg aan de Chief. Die omvat de helft van de rivier. De Chief redt later op haar beurt Fernanda van een verkrachting.
Wie haar ouders zijn is een stockerende ontdekking. Wanneer alle stukjes met vlammen, geborduurde lapjes, punthoeden en poppen als een collage aan het eind van Fogaréu in elkaar passen blijft je verlamd vol walging over. Zo werkt racisme. (cvdw)
Titel: Close (2022). Regie: Lukas Dhondt. Cast: Émile Dequenne, Eden Dambrine, Gustav De Waele en Léa Drucker. Belgie/Frankrijk/ Nederland. De film is ook te zien in Eindhoven (Natlab) en Breda (Chassé).
Titel: Fogaréu (2022). Regie: Flávia Neves. Cast: Bárbara Colen, Eucir de Souza, Allan Jacinto Santana, Timothy Wilson, Kelly Crife. Brazilië/Frankrijk. 100 minuten. Nog te zien op zondag 30 oktober 19.10 uur