De Inktspotprijs voor de beste Nederlandse cartoon werd al eind september 2021 uitgereikt, maar de reizende expositie die organisator Stichting Pers en Prent jaarlijks samenstelt is door de laatste lockdown pas nu op verschillende locaties te zien, onder andere in het Ton Smits Huis in Eindhoven.
door Irma van Bommel
Voor de Inktspotprijs 2021 waren vijf cartoons genomineerd en wel van Joep Bertrams, Kamagurka, Len Munnik, Tom Janssen en Gorilla. Winnaar werd Kamagurka met de cartoon Migranten.
De jury over Migranten: ‘De jury heeft als winnaar unaniem gekozen voor een tekening waarin de vluchtelingencrisis en de coronamaatregelen op simpele maar heldere en komische wijze zijn gecombineerd. Waar wij ons hier in Europa druk maken over hoe we naar welk land op vakantie mogen en aan welke voorwaarden we dan moeten voldoen, alles in een poging om zo snel mogelijk weer terug te keren naar het oude normaal, worden aan de buitengrenzen van ons continent vluchtelingen buiten gehouden en wordt van hen verwacht aan dezelfde eisen te voldoen. Alles in één eenvoudige, in stijl direct herkenbare tekening. Cynisch, ironisch, confronterend en toch grappig.’
Wat was er vorig jaar ook alweer in het nieuws? Covid-19, de toeslagenaffaire, de klimaatcrisis, de bestorming van het Capitool, verkiezingscampagnes, een functie elders, een eindeloze formatie, een vluchtelingencrisis en meer. Dat leverde volgens de jury veel goede inzendingen op.
Len Munnik, die ook regelmatig cartoons maakt voor Brabant Cultureel en de Inktspotprijs 2020 won, was ook nu weer genomineerd.
Ook de tekenaars van Fokke & Sukke zijn vertegenwoordigd met een tekening over de Amerikaanse politiek. Maar met een Nederlands tintje.
De tekenaars van Noord-Brabantse dagbladen zijn goed vertegenwoordigd.
Het valt op dat weinig vrouwen cartoonist zijn. Hoe zou dat komen? Zijn vrouwen minder uitgesproken, minder fel? Jip van den Toorn is in ieder geval in deze cartoon heerlijk assertief.
Meerwaarde
In het Ton Smits Huis is slechts een deel van de reizende expositie te zien. Voor de complete serie is in het kleine museum gewoonweg geen plek. Dat is een gemis dat ondervangen had kunnen worden door de rest van de serie via een beeldscherm te tonen. Maar wat er wel te zien is, is zeer de moeite waard. En dat het op deze locatie te zien is, heeft zeker ook een meerwaarde. Het museum hangt vol met cartoons en schilderkunst van Ton Smits (1921-1981). Zijn werktafel is nog te zien en filmpjes geven een beeld van zijn werk.
Zo wordt duidelijk dat Smits met zijn cartoons pas voet aan de grond kreeg in de VS, waarvoor hij veel moeite heeft gedaan, nadat hij zijn stijl rigoureus vereenvoudigde. En minder tekst gebruikte. Een situatie overdag bijvoorbeeld beeldde hij uit door een zon toe te voegen. ’s Nachts? Een maan. Een straat? Een streep. Binnen? Een deel van een deurpost. Ingenieus hoe hij zo een eigen stijl ontwikkelde. En mooi hoe zijn werk hier is te zien naast werk van andere cartoonisten in wisseltentoonstellingen.
Ook benieuwd wie de Inktspotprijs 2022 gaat winnen? Het jaar is in ieder geval goed begonnen met een nieuw thema: de digitale potloodventer.
‘Inktspotprijs 2021’, tot en met 29 mei 2022 in het Ton Smits Huis in Eindhoven.
Voor info over de Inktspotprijs zie: Pers en Prent
Lees ook op Brabant Cultureel:
Tekenaar Len Munnik wint voor tweede maal prijs voor beste politieke prent
Cartoons van Jos Collignon te zien in het Ton Smits Huis, Eindhoven
© Brabant Cultureel 2022
Beeld voorpagina > Marijn (Mat Rijnders), ‘Vaccinatiebeleid’. Het – aanvankelijk falend – vaccinatiebeleid van minister Hugo de Jonge. Eindhovens Dagblad, 6 maart 2021.