Joris L.M. van Grinsven schreef met ‘Het roze huisje’ een bijzonder boek over het opgroeien van een bijzondere jongen vanaf zijn geboorte in 1952 in Oisterwijk tot een al even bijzondere man. Volgens de debuterende auteur is het zijn autobiografie. In een onliterair te noemen, maar meeslepende stijl biedt hij onder meer een gedetailleerd tijdsbeeld van het roomse leven dat in de vorige eeuw vooral rijk was aan conservatieve bekrompenheid.
door Peter van Vlerken
Drie keer in bovenstaande inleidende alinea de kwalificatie ‘bijzonder(e)’ gebruiken, is misschien wat veel van het goede, maar ik zal proberen uit te leggen hoe dat komt. Eerst maar eens over de hoofdpersoon in de autobiografie Het roze huisje van Joris van Grinsven. Alleen al het feit dat hij op een schrikkeldag wordt geboren, maakt van deze jongen een apart geval. Dat heeft voor een kind het nadeel dat het maar eens in de vier jaar jarig is, maar je hoort hem er niet over klagen. In materieel opzicht komt Joris, als hij mag heten zoals de persoon die zijn verhaal opschrijft, sowieso niets tekort, want – en ook dat is niet doorsnee – hij groeit op in de welstand van het gezin van een textielfabrikant.
Wat hem ook buitengewoon maakt is dat hij gehandicapt is. Hij heeft maar vier tenen aan een been dat te dun en bovendien vijf centimeter te kort. Er moeten beugels en speciaal schoeisel aan te pas komen om hem te leren lopen, maar ook daar probeert hij het beste van te maken. Hij ontdekt bijvoorbeeld dat het hem goed lukt als hij met zijn korte been over het trottoir en met zijn andere been over straat loopt.
Gareel
Waar hij ook mee heeft te dealen is met een Vader (in het boek steeds met een hoofdletter geschreven) die hem met harde hand in het conservatieve gareel tracht te dwingen, en een Moeder (idem) die hem weliswaar in bescherming neemt, maar zich volgens de traditie schikt in gehoorzaamheid aan haar echtgenoot. De jongen kan zich voorstellen dat het voor zijn ouders niet makkelijk is een gehandicapt kind te hebben, voelt zich schuldig en zet zijn beste beentje voor om geliefd te worden.
Hij vindt zijn weg door te proberen het goede te doen, zichzelf weg te cijferen en toch zijn eigen plan te trekken. Dat het niet makkelijk gaat mag duidelijk zijn. Voor teamsporten als hockey en tennis is hij niet gemaakt, maar hij heeft altijd nog zijn dieren. Op het seminarie en ook later op de middelbare school gaat het moeizaam, maar uiteindelijk slaagt hij toch. Tegen alle verwachting in maakt hij naam als kunstenaar, maar wordt toch liever leraar. Veel tegenwerking ervaart hij bij zijn homoseksualiteit, maar uiteindelijk vindt hij daarin zijn grote liefde.
Dat vervolgens het noodlot toeslaat, maakt het levensverhaal van Joris nog ontroerender dan het tot hier toe al is. Zeker ook het gegeven dat hij alles in zijn leven moet bevechten en het hem lukt tegen alle verdrukking zichzelf te blijven, kan menigeen die het leest tot inspiratie dienen. Maar wat het boek echt bijzonder maakt ten opzichte van veel andere boeken, is de schrijfstijl. Het lijkt nog het meest op een opsomming van gebeurtenissen en feiten, zonder enige literaire opsmuk. Dat komt droog over in het begin, maar als je de smaak er eenmaal van te pakken hebt, krijgt het je in de greep en laat het je niet meer los.
Herinneren
Joris van Grinsven, die een poos als kasteelheer in Frankrijk heeft gewoond en naar Oisterwijk is teruggekeerd, is te prijzen om zijn fenomenale geheugen. Tot in het kleinste detail weet hij zich de dingen te herinneren en daardoor een uitstekend beeld te geven van onder meer het Rijke Roomse leven. Hoe communiefeesten werden georganiseerd in de betere kringen bijvoorbeeld en wat daar gedragen, gegeten en gedronken werd, maar toch vooral hoe het uitblonk in onverdraagzaamheid ten opzichte van alles wat anders was dan aartskatholiek.
Een opsomming van gebeurtenissen en feiten, zonder enige literaire opsmuk. Dat komt droog over in het begin, maar als je de smaak er eenmaal van te pakken hebt, krijgt het je in de greep en laat het je niet meer los.
De eerste helft van het boek is gezien de leeftijd van Joris vanzelfsprekend in een wat kinderlijke taal geschreven. Dat verandert als hij aan het eind van de middelbare school een maatschappijkritische instelling ontwikkelt die hem ook in de volwassen jaren daarna niet loslaat. Dan verhardt de taal enigszins, maar het is opmerkelijk dat Joris in zijn uitspraken en zijn levenshouding zelden of nooit verbitterd raakt.
Eigenlijk is hij als man nog altijd het jongetje dat het goede probeert te doen, wat gezien zijn moeilijke jeugd bijzonder is. Hij heeft zich eigen gemaakt niet te oordelen over anderen. Dat komt het mooist tot uiting als hij er aan het eind zelfs in slaagt zijn hardvochtige vader te omarmen.
Joris L.M. van Grinsven, Het roze huisje. Soesterberg: Uitgeverij Aspekt 2021, 298 pp., ISBN 9789464247978, pb., € 24,95.
© Brabant Cultureel 2021
Het is helemaal waar wat beschrijving betreft, aangezien ik de schrijver ken en ook zijn verleden.
Hopelijk zullen er meer boeken volgen want volgens mij is dit nog maar het begin.
Ben heel benieuwd of hij nog een boek laat verschijnen.
Ik wens hem heel veel succes
Mooi, Dank voor het lezen.
Daar ik opgegroeid ben in de buurt van Joris en zeer belangstellend en nieuwsgierig was.,heb ik het boek in een ruk gelezen.
Het is zo mooi en levendig geschreven
Fantastisch hoe jij je telkens weer oppakte .
Joris je bent echt heel bijzonder en wijj vonden jou altijd een gezellige buurjongen die altijd welkom was
Ben nu al benieuwd naar je tweede boek.
Bernadette
Het Roze Huisje geeft veel stof om over na te denken en oude herinneringen op te halen .
Om de inhoud goed te laten doordringen , heeft het mij veel tijd gekost om het boek te lezen .
Joris ,jouw boek heeft op mij grote indruk gemaakt en de laatste zin was groots .
Dank je wel dat je die tijd zo treffend onder woorden hebt gebracht . Peter .
Ik vond het boek zeer beeldend geschreven. Ik ben zelf niet katholiek opgevoed maar heb zo wel een heel goed inzicht gekregen hoe het toen toeging., ook zijn ‘anders’ zijn en voelen heeft hij mooi verwoord. Er is een wijs mens uit gegroeid.
Wat een prachtig boek, wat een boeiend verhaal!! Ik mocht het in een vroeg stadium lezen en stond als de goede fee aan de wieg……
Wat fantastisch dat er iemand opstaat om (o.a.)te verslaan over de roerige tijden daar.. toen aan dat ven.
De rappe en vibrante schrijfstijl doet mij tijdens sommige passage letterlijke voelen hoe pijnlijk en mooi het leven soms kan zijn. Deze warme, intieme inkijk in het leven van Joris, beleef ik als intens en heftig. Een zoektocht naar waarachtigheid en echtheid, mij ook niet vreemd maar die van hem vind ik stoer en dapper naar andere toe sterk en stimulerend.. je mag gewoon jezelf zijn!
Schrijnend vind ik om te lezen hoe Joris’ vader, wèl betrokken maar onmogelijk onhandig probeert het leven vorm te geven. Groots hoe de auteur dit uiteindelijk omarmt. Een wijs mens dat is evident.
buurmeisje, Sylvia
Wat een bijzonder boek , dat voor een groot deel dichtbij mij kwam.
Heb het in één keer uitgelezen.
Hoop je gauw te ontmoeten Joris.
Lieve groet van Wen en Ada
Ik ben geboren in Goirle maar opgegroeid in Haaren ik herken de plaatsen en ben van 1953 ook in het rijke Roomse leven wat bij mijn opvoeding hoorde en vanzelfsprekend was tot ik mijn vleugels uitstrekte voelde ook dat ik anders was en oudste van een gezin van 5 en niet makkelijk was om voor mijn homoseksualiteit uit te komen en mijn ouders met name mijn moeder geen pijn wilde doen maar toch mijn eigen weg daarin gevonden heb en later in Amsterdam terecht gekomen ben , ik herken in dat boek zoveel en die Roomse opvoeding die er zo in zit dat het altijd op de achtergrond is.
Lang geleden dat ik zo’n ontroerend mooi boek las. Zó mooi geschreven dat je zélf in die beschreven wereld vertoeft. Ik kon het niet in één keer uitlezen maar het kostte moeite om het neer te leggen…
Dank je, Joris van Grinsven
Een boeiend verhaal!
Joris neemt de lezer – mij, althans – steeds meer voor zich in. Aanvankelijk dringen schuld en schaamte van de hoofdpersoon, Joris dus, zich nog regelmatig op, maar dat wordt minder naarmate het verhaal vordert. Hij vindt zijn weg en legt schuld en schaamte terzijde.
De schrijfstijl is inderdaad te betitelen als ‘zonder opsmuk’. Ik stoorde me een beetje aan steeds opnieuw dat ‘de niet de oudste’ en het met komma’s aaneenrijgen van (vaak iets te veel) zinnen. Dat heeft echter niet verhinderd dat ik het boek in korte tijd en zeer geboeid heb gelezen. Hulde aan Joris! Benieuwd naar zijn volgende.
Ontroerend boek en nauwkeurig omschreven zonder namen prijs te geven. Ik heb het boek aan velen aangeraden en lees het nu voor de achtste keer en vind steeds weer nieuwe details.
Hoi Joris,
Dat is lang geleden dat wij elkaar hebben gezien of gesproken.
Ik hoorde van je boek via onze neef Koen.
Indrukwekkend en ik ga het zeker lezen
Groeten Frank
Hey Joris,
Wat een prachtig boek heb jij geschreven! Ik heb het in 2 dagen uitgelezen, kon gewoon niet meer stoppen. Alles zo geweldig weergegeven! Wat heb ik een bewondering en respect voor jou. Ik heb ook zo genoten van je schrijfstijl, vooral steeds over “de niet de oudste” vond ik erg typerend en geestig. Ik kan nog wel uren doorgaan…..
Kortom, ik hoop van harte dat er nog eens een tweede boek van je uitkomt. (Jammer dat onze gezamenlijke vriendin Hanneke dit boek niet meer heeft kunnen lezen. Ze zou ook zo trots op je zijn geweest.)
Ik wens je alle geluk toe in je verdere leven!!
Indrukwekkend levensverhaal van Joris van Grinsven.
Unieke stijl, elke bladzijde al bijna een boek aan inhoud.
Dit boek gaat u nog vaak opnieuw lezen!
Gekocht, en inmiddels halverwege. Mooi om te lezen. Herkenbare plekken en situaties. Als ik het uit heb neem ik contact met je op.
Het is alweer 40 jaar geleden dat we elkaar voor het laatst spraken. Je had empathie en herkende iets in mijn worsteling met het leven ( en vader). Jouw boek maakt dat weer eens helemaal duidelijk. Ben je nog altijd dankbaar voor de gesprekken.
Lijkt me fijn om eens bij te praten.
Liefs,