Oude foto’s als inspiratiebron voor nieuw beeldend werk van Legs Boelen

Beeldend kunstenaar Legs Boelen (1951) raakte op latere leeftijd gefascineerd door de verloren geraakte foto’s van wijlen zijn grootvader Leo Sikkers (1880-1950). Het leidde tot een bijzondere expositie die vrijdag 17 september 2021 open gaat in Drunen.

door Joep Eijkens

De Nieuwkuijkse kunstenaar Legs Boelen (Drunen 1951) was een jaar of twaalf toen er op zekere dag iets gebeurde dat hem zijn hele leven is bijgebleven. Uit de garage van de drukkerij van wijlen zijn opa kwam het geluid van rinkelend glas. Het bleef maar doorgaan. Nee, het waren geen ruiten die daar aan gruzelementen gingen, maar glasnegatieven. Oude fotonegatieven van Leo Sikkers, zijn grootvader van moederskant. Wat daar kapot geslagen werd, was het archief van de fotograaf die veertig jaar lang het dorpsleven en de mensen vastgelegd had in zijn geboorteplaats Drunen en wijde omgeving. Zoals dat vroeger vaker ging met oude fotoarchieven: het stond maar in de weg, geen mens die er nog naar keek, dus: naar de stort ermee.

Legs Boelen, Ode aan Leo Sikkers (2020). Chinese inkt en sepia.

Ansichtkaarten

Dat was begin jaren zestig. Vier decennia later kwam die herinnering weer terug bij Boelen toen hij een verzamelaar van Sikkers-ansichtkaarten ontmoette. Pas toen begon hij zich te realiseren wat voor mooi en interessant werk zijn grootvader gemaakt had. En wat voor rijkdom er verloren was gegaan. Het betekende het begin van een lange periode waarin hij zich verdiepte in het leven van opa.

Legs Boelen, Vervormd Ansicht Brabants Dorpsleven (2016). Archivalprint van een originele foto van Leo Sikkers op Hahnemuehle papier.

Leo Sikkers (1880-1950) verdiende aanvankelijk de kost met de verkoop van schriften, zakjes en andere papierwaren aan winkels in Midden-Brabant. Rond 1900 had hij een grote houten platencamera aangeschaft en die nam hij mee tijdens zijn handelsreizen. Sikkers fotografeerde onder meer mensen, dorpsgezichten, feesten en processies en liet van diverse foto’s ansichtkaarten maken met op de achterkant zijn naam en de waarschuwing ‘Nadruk Verboden’. Ansichten waren in die tijd razend populair en ook de kaarten van Sikkers vonden gretig aftrek, onder meer bij de winkels die hij toch al bezocht. In 1912 ging hij in Drunen van start met een boek- en kantoorboekhandel en een drukkerij. Ook een fotostudio kwam erbij.

Leo Sikkers, Wolputsplitsing Vlijmen. Gefotografeerd tussen 1900 en 1920). Archivalprint van een originele foto op Hahnemuehle papier.

Kunstproject

Bij zijn onderzoek naar leven en werken van Leo Sikkers ontdekte Boelen al snel dat er gelukkig toch meer foto’s van de Drunense fotograaf bewaard gebleven waren dan hij gedacht had, niet op de laatste plaats in de eigen familie. Ook op rommelmarkten en via internet verzamelde hij steeds meer materiaal. Deze zoektocht leidde tot een bijzonder kunstproject. Enerzijds legde Boelen zijn onderzoeksgegevens vast in de vorm van brieven aan zijn overleden grootvader, anderzijds vormden diens foto’s een inspiratiebron voor talloze tekeningen en schilderijen van de Nieuwkuijkse kunstenaar zelf. Ook maakte hij diverse nieuwe kunstwerken door details van de oude foto’s te bewerken. Uiteindelijk zou het kunstproject moeten leiden tot een boek en documentaire.

Legs Boelen met zijn interpretatie in Chinese inkt en sepia van de foto ‘Wolputsplitsing Vlijmen’ van zijn grootvader. Foto Luuk Aarts

Dat was de situatie in 2017, toen Boelen zijn verhaal vertelde aan Joep Trommelen die er een mooi artikel over schreef in Brabant Cultureel. Vier jaar later blijken boek en documentaire nog niet gerealiseerd. “Wat het boek betreft ligt alles klaar”, meldt Boelen desgevraagd. “We hebben alleen nog wat geld nodig en zijn bezig met subsidie. De film doet mijn dochter, maar dat zal nog wel even duren.”

Leo Sikkers, Gezelschap Eensgezindheid in de Drunense Duinen (1910). Archivalprint van originele foto (detail).

Om nu al kennis te maken met het kunstproject hoeft het publiek echter niet te wachten. Want op 17 september 2021 opent in Cultureel Centrum ‘De Voorste Venne’ in Drunen de tentoonstelling Nadruk verboden. Daarin zijn zowel foto’s van Leo Sikkers te zien, als werk van diens kleinzoon Legs Boelen. Mooie bijkomstigheid: De Voorste Venne staat zowat op de plek waar de fotograaf in 1880 het levenslicht zag. Misschien dat Boelen hem dat even kan laten weten in een volgende brief…

Leo Sikkers, In de Drunense Duinen (1910). Detail van een originele contactafdruk. De strepen zijn beschadigingen.
Leo Sikkers, Slachtoffers van fabrieksongevallen (1920). Originele contactafdruk. Deze foto werd ook gebruikt als ansicht, zoals Sikkers dat ook deed met foto’s van ‘Brabantse volkstypen’.
Leo Sikkers, Waalwijk Stationstraat (zonder datum). Originele contactafdruk.

‘Nadruk verboden’, een tentoonstelling van Leo Sikkers en Legs Boelen, van 17 september tot en met 17 november 2021 in Cultureel Centrum ‘De Voorste Venne’, Anton Pieckplein 71 te Drunen. Open: maandag tot en met vrijdag, 10-21 uur.

www.legsboelen.nl

Lees ook op Brabant Cultureel:
Legs Boelen bekijkt de wereld door de ogen van zijn fotograferende opa Leo Sikkers

© Brabant Cultureel 2021

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *