Honderden miljoenen zijn er van de overheid naar de cultuursector gegaan om de financiële klappen als gevolg van de coronacrisis op te vangen. Maar niet iedereen blijkt te kunnen profiteren van de steunmaatregelen. Zzp’ers vallen massaal buiten de boot. Dat heeft twee oorzaken. Zzp’ers krijgen te maken met een inkomenstoets. Met een werkende partner komen ze niet in aanmerking voor steun.
Daarnaast komt het geld dat instellingen hebben ontvangen – landelijk achthonderd miljoen – niet of nauwelijks terecht bij de freelancers die deze instellingen altijd hebben ingehuurd. Dat ’trickle down-effect’ was wel de bedoeling van het kabinet toen het pakket aan steunmaatregelen werd vastgesteld. Maar het geld is bij veel instellingen blijven hangen.
De nijpende situatie van culturele zzp’ers, zoals makers en technici, was een van de onderwerpen die 8 februari 2021 uitvoerig aan bod kwamen in het ‘Brabantse’ verkiezingsdebat, georganiseerd door zeven culturele instellingen. Afgevaardigden van zeven partijen (CDA, VVD, D66, GroenLinks, PvdA, Partij voor de Dieren en SP) gingen onder leiding van Ruben Maes met elkaar de discussie aan over vier thema’s. De bedoeling was dat politici in de LocHal met elkaar de degens zouden kruisen. Maar de sneeuw gooide roet in het eten en alle deelnemers zaten noodgedwongen thuis achter hun scherm.
Intentie
Hoewel de intentie was om in het debat niet teveel over het geld te praten, was dat waar het over ging toen de gevolgen van de coronacrisis aan bod kwamen. Alle kandidaten erkenden in mindere of meerdere mate dat de kleine zelfstandige in de culturele sector in de kou staat. Julian Bushoff (PvdA): “Velen hebben moeite om het hoofd boven water te houden, ze zitten enorm in de knel.” Wytske Postma van het CDA kwam met het voorbeeld van een freelance technicus die voor een evenement was ingehuurd. De organisatie van het afgelaste evenement kreeg wel geld van de overheid, maar de technicus kreeg niks. Volgens Postma heeft de coronacrisis de kwetsbaarheid van de zzp’er laten zien en moet daar in de toekomst een structurele oplossing voor komen.
Zohair El Yassine (VVD) wees erop dat het complex is om voor zzp’ers een goede regeling te treffen. “We willen toch niet dat een zzp’er met partner die een ton verdient overheidssteun krijgt”, aldus El Yassine. Salima Belhaj (D66) wil dat cultuurliefhebbers zich realiseren dat kunst en cultuur niet zonder steun kunnen van de overheid en dat ze als kiezers bij hun eigen partij opkomen voor de sector.
Volgens Niels van den Berge (GroenLinks) en Peter Kwint (SP) moet er specifiek voor de culturele zzp’ers snel geld vrijgemaakt worden. “Het gaat voortdurend over de hoop dat het straks beter gaat, maar dat staat een goede aanpak in de weg. Bij Albert Heijn kun je de boodschappen niet afrekenen met hoop”, verwoordde Kwint zijn kritiek. Volgens de PvdA moet er een herstelplan en een herstelfonds komen om de sector na de crisis weer vooruit te helpen. Alle deelnemers waren het er over eens dat investeren in cultuur loont. (en)
Lees ook op Brabant Cultureel:
Decorkunstenaar Simon Haen ziet zijn levenswerk ten onder gaan