Begin december 2020 maakte de Provincie Noord-Brabant bekend dat de zogeheten Impulsgelden worden gehalveerd. Deze bezuiniging is de cultuursector koud op het dak gevallen. Chris van Koppen, directeur van KunstLoc, vindt dat de provincie zich volstrekt ongeloofwaardig heeft gemaakt. “Het ontbreekt aan ambitie in de derde economie van Nederland.”
door Emmanuel Naaijkens
Chris van Koppen neemt in het voorjaar van 2021 afscheid als directeur-bestuurder van KunstLoc Brabant. Hij wordt opgevolgd door Henri Swinkels, oud-gedeputeerde van cultuur in de provincie Noord-Brabant en nu nog even lid van Provinciale Staten voor de SP. Maar Van Koppen zal zich zijn vertrek ongetwijfeld anders hebben voorgesteld. Dat komt niet alleen door de coronacrisis die diepe sporen nalaat in de culturele sector, maar ook door het cultuurbeleid van de provincie. Want de nieuwe coalitie die afgelopen voorjaar aantrad in het provinciehuis in ’s-Hertogenbosch, bestaande uit VVD, CDA, Forum voor Democratie en Lokaal Brabant, lijkt minder op te hebben met cultuur dan het vorige college van Gedeputeerde Staten dat het veld moest ruimen nadat het CDA er de stekker uittrok.
Persbericht
In het bestuursakkoord voor de nieuwe coalitie was te lezen dat er minder geld naar cultuur zou gaan. Wat dat concreet betekent werd begin december duidelijk. Gedeputeerde Wil van Pinxteren (Vrije Tijd, Cultuur en Sport; Lokaal Brabant) maakte via een persbericht bekend dat hij de ‘culturele sector gaat versterken’ door 1,1 miljoen euro beschikbaar te stellen voor de zogeheten Impulsgelden. Maar wat datzelfde bericht niet vermeldde, is dat het budget de afgelopen vier jaar twee keer zo hoog was, namelijk 2,4 miljoen euro. Met andere woorden, er is sprake van een bezuiniging.
De regeling voor Impulsgelden is bedoeld om makers in de kunst en cultuur in staat te stellen zich verder te ontwikkelen. Het gaat om incidentele subsidies. De uitvoering van de regeling is in handen van KunstLoc Brabant en de aanvragen worden beoordeeld door adviescommissies. Volgens Van Koppen zijn de Impulsgelden uitermate succesvol. Dat is niet alleen zijn eigen oordeel, maar wordt bevestigd in een recent onderzoeksrapport van Bureau Berenschot. Van Koppen heeft dan ook weinig goede woorden over voor het besluit van de provincie om te korten op de Impulsgelden.
Koerswending
De directeur van KunstLoc zegt zich desgevraagd grote zorgen te maken over deze koerswending. “Het besluit komt op een uiterst ongelukkig moment, juist nu de culturele sector zwaar te lijden heeft onder de gevolgen van de coronacrisis.” Maar hij verwijt het nieuwe provinciebestuur ook gebrek aan ambitie als het om cultuur gaat. “Noord-Brabant is na Noord- en Zuidholland de derde economie van Nederland. Maar als het gaat om cultureel aanbod staan we op de zevende plek. De ambitie zou moeten zijn om op de derde plek te staan, maar dat vindt de provincie niet nodig. Brabant laat er zich op voorstaan een regio te zijn van kennis en innovatie, maar als het gaat om cultuur gaat, maakt de provincie zich volstrekt ongeloofwaardig.” Die ambities zijn verwoord in het provinciaal Beleidskader Vrije Tijd, Cultuur en Sport. Voorheen was er voor cultuur een eigen beleid.
In een beschouwing op de website van KunstLoc legt Van Koppen uit dat de cultuursector in Noord-Brabant voor het uitbreken van de pandemie een uitstekende positie had om door te groeien. Het aantal gezelschappen / makers dat hoge kwaliteitsoordelen kreeg, is gestaag toegenomen. Talenten krijgen de kans om door te breken. Landelijk is er veel waardering voor de wijze waarop Brabant aan de weg timmert en dat vertaalde zich ook in meer subsidies uit Den Haag. De Impulsgelden waren volgens Van Koppen een heel goed instrument om de cultuur in Brabant te versterken. Maar dat effect wordt door de bezuiniging teniet gedaan.
Toeval
Het nieuws dat de provincie bezuinigt op deze culturele subsidie kwam naar buiten kort na de benoeming van Henri Swinkels als nieuwe directeur-bestuurder bij KunstLoc Brabant. Volgens Van Koppen is dat louter toeval, want de besluitvorming over de Impulsgelden is al veel eerder in gang gezet. Hij verwacht niet dat de bezuiniging leidt tot een gedwongen aanpassing van de organisatie. “De uitvoering van de Impulsgeldenregeling is maar een heel klein deel van onze werkzaamheden. Wij zijn vooral bezig met cultuurparticipatie en -educatie.”
Of er nog meer bezuinigingen in de pen zitten kan Van Koppen niet zeggen. En hij heeft er twijfels over of het fonds Brabant C na 2022 nog wel bestaat.
Een verzoek van Brabant Cultureel aan gedeputeerde Wil van Pinxteren om een reactie is nog niet beantwoord.
Portret bovenaan: Chris van Koppen > foto Rhiannon Coolen
Rechtse partijen
Forum voor Democratie (negen zetels in Provinciale Staten, twee gedeputeerden) en PVV (vier zetels) maken er geen geheim van dat zij weinig op hebben met cultuur die volgens hen elitair is. PVV vindt bijvoorbeeld dat het geld ‘beter naar de gilden en de lokale musea in Brabant kan gaan’. Forum heeft het ook gemunt op KunstLoc Brabant en stelde daar onlangs schriftelijke vragen over aan het college van Gedeputeerde Staten. Volgens Van Koppen getuigen die vragen, die nog niet zijn beantwoord, vooral van onkunde. “Alle informatie waar ze om vragen is openbaar en kan door iedereen ingezien worden, ook door Forum.”
Lees hier de beschouwing van Chris van Koppen
Lees ook op Brabant Cultureel
Cultuursector in gesprek met politici: We houden ons hart vast voor de toekomst
© Brabant Cultureel 2020