Loop een rondje door Breda en de kans is groot dat je ergens een levensgrote muurschildering tegenkomt. Sinds in 2014 de eerste muurschildering van Blind Walls Gallery bij de Molsparking verscheen, zijn er in de stad zo’n honderd schilderingen gemaakt die elk jaar veel bezoekers trekken. De schilderingen verlevendigen niet alleen een blinde muur en geven kleur aan een plek, maar hebben ook een diepere laag: zij verbeelden steeds de geschiedenis die met die locatie verbonden is. Nu is er een boek.
door Corien Ligtenberg
Daar is ‘ie dan, Blind Walls Gallery, het boek. Gepubliceerd met behulp van succesvolle crowdfunding via Voordekunst. Die leverde in korte tijd ruim 26.000 euro op. Het boek is inmiddels al bijna uitverkocht. Het project heeft de gunfactor. Het wordt goed gemarket, maakt Breda een stukje mooier en brengt de stad tot leven.
Concept
De afgelopen jaren werkte Blind Walls Gallery aan een nog steeds groeiende collectie muurschilderingen. Sinds in 2014 de eerste muurschildering verscheen, zijn er nu zo’n honderd gemaakt. Inherent aan het concept van permanente tijdelijkheid is een aantal daarvan ook alweer verdwenen, bijvoorbeeld omdat een pand is afgebroken of verbouwd. Het zijn kunstwerken op blinde muren, gemaakt door (inter)nationale kunstenaars, vormgevers en illustratoren. Iedere muurschildering is geïnspireerd door een verhaal uit de stad. Samen vormen ze een geschilderde geschiedenis van Breda.
De combinatie van street art en cultureel erfgoed maakt Blind Walls Gallery toegankelijk en aantrekkelijk voor zowel Bredanaars, toeristen en liefhebbers van street art. Zij kunnen de schilderingen vinden via de website, de app, of middels een rondleiding met een gids. Er zijn fiets- en wandelroutes, en – pre-corona – ook night tours, rondleidingen met groepjes hardlopers, personeelsuitjes. De populariteit van Instagram heeft daarbij zeker geholpen. Kijk bijvoorbeeld naar de uiterst ‘Instagrammable’ schildering De engelenvleugels van de Amerikaanse kunstenaar Kelsey Montague aan de Oude Vest, een verwijzing naar de engel in het oorspronkelijke wapen van Breda uit 1817.
Baas
Na vijf jaar was het tijd voor een terugblik. Blind Walls Gallery, het museum op straat telt zo’n 340 pagina’s en is royaal geïllustreerd. Het ziet er prachtig uit. De inleiding is geschreven door Dennis Elbers, de oprichter van Blind Walls Gallery die overigens in essays in het boek terugkomt als ‘De Baas’. De opzet van het boek volgt de tijdlijn van zo’n negentig schilderingen, vanaf 1268 (het Liesbos schildering uit 2017 aan de Liesboslaan door Thijs Lansbergen) tot nu en in de toekomst (2068). Het is daarmee chronologisch van opzet, met veel foto’s, feitelijke info en kleine anekdotes over de verschillende schilderingen en met portretten die een kunstenaar of een werk uitlichten, zoals de zestiende-eeuwse burgemeester Godevaert Montens, verbeeldt als heldhaftige leeuw, op een blinde muur bij de Godevaert Montensstraat.
Een ander voorbeeld is de muurschildering door de Spaanse Studio Octovidu aan de Magnoliastraat, die verwijst naar de achttiende-eeuwse Bredase wetenschapper Jan Ingenhousz, of het Kwatta-meisje en het Kwatta-soldaatje van Frau Isa aan de Middellaan. Ook verdwenen Walls komen aan bod, zoals die van BoonieM op een bouwschutting aan de Haagdijk. De monumentale Maria Hemelvaartkerk, in 2013 genomineerd als ‘mooiste gesloopte kerk van Nederland’, leeft voort in de schildering van Isakov aan de Akkerstraat.
Een van de meer recente schilderingen, De vlucht van TelmoMiel aan de Tuinzigtlaan, verwijst naar de grootschalige evacuatie van de Bredase bevolking bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog.
De schilderingen zijn echt door heel de stad te vinden. Zoals Elbers in zijn inleiding schrijft: “We zijn nadrukkelijk in het straatbeeld aanwezig.”
Gimmick
In het boek wordt ‘de vlieg op de muur’ geïntroduceerd als verteller: in drie teksten, met als basis interviews met medewerkers van Blind Walls Gallery, wordt ingegaan op de thema’s ‘Van wie is de muur?’, ‘Van wie is het verhaal?’ en ‘Van wie is de stad?’ Razend interessante vragen, die in een andere vorm evenwichtiger uitgewerkt hadden kunnen worden dan in het boek het geval is. De gimmick van de vlieg schuurt een beetje.
Sowieso wordt in het boek weinig de diepte in gegaan; een breder kader ontbreekt nagenoeg en dat is best jammer. Muurschilderingen zijn een wereldwijd fenomeen en het was interessant geweest om te lezen over die trend en over wat het Bredase project, met zijn wortels in het erfgoed van de stad, verbindt met en onderscheidt van projecten in bijvoorbeeld New York, Berlijn en Londen.
Als naslagwerk, een registratie van de afgelopen vijf jaar, is Blind Walls, het museum op straat zeker geslaagd. Het ziet er goed uit, geeft veel informatie en is rijk geïllustreerd met fraaie foto’s. De teksten zijn informeel en informatief. Door het boek heen proef je de geestdrift en nauwe betrokkenheid van de makers bij project. Behalve de portretten van de schilderingen en de kunstenaars en de drie essays bevat het boek een serie interessante interviews met een pandeigenaar en gids, buurtbewoners en met burgemeester Paul Depla.
Blind Walls Gallery, het museum op straat. Breda: Graphic Matters 2020, 340 pp., ISBN 9789492051608, hb., € 44,90.
UPDATE 17 december 2020 Het boek verscheen begin december in een oplage van duizend stuks en is mede door de crowdfundingsactie uitverkocht. Vanwege de grote belangstelling komt er een tweede druk.
Foto boven dit artikel > Frau Isa werkt aan haar Kwatta-soldaatje aan de Middellaan in Breda. Foto > Rosa Meininger
© Brabant Cultureel
Reacties (1)