Helmond heeft een nieuw stadspark. In het noorden van de stad is in het oude havengebied aan het kanaal dat de stad doorsnijdt een park aangelegd dat is genoemd naar oud-burgemeester Jacques Geukers (1921-2012). Hij was burgemeester van Helmond van 1966 tot aan zijn pensionering in 1986, in de periode dat Helmond een snelle groei doormaakte. Marieke Vromans maakte een sculptuur voor dit park.
door Lauran Toorians
Het kunstwerk staat bij de entree van het park vanaf de Havenweg en nodigt de bezoeker uit, zowel om het park te betreden als tot interactie met het werk zelf. Het heeft iets menselijks en doet in eerste instantie denken aan een wezen (een robot?) uit een sciencefictionfilm. Het steekt zijn grijpers uitnodigend naar je uit en als je het in de ogen kijkt, zie je jezelf. Marieke Vromans zegt erover: “Dit werk verbeeldt een stuk gereedschap met een ziel.”
Vergrootglas
Het stuk gereedschap is een loep op een beweeglijk statief en met klemmen om dingen in vast te zetten, maar dan op reuzenformaat en met een spiegel in plaats van een vergrootglas. Het doet denken aan de dichterlijke beschrijving die Hendrik Marsman in zijn bundel Tempel en kruis (1940) gaf van een bureaulamp:
het eenig wezen dat hem gadeslaat
en dat hem bijlicht als de zee rondom
zoo hol en donker naar den hemel gaat
dat hij den oever niet bereiken kan;
de lamp – drie stangen draaiend om hun as
en iedre as doorwentelt een heelal –
de lamp, die knielen kan als een kameel
en rijst als een giraffe.
Zo heeft Vromans van de loep ook een vriendelijk wezen gemaakt dat hulpvaardig en vriendelijk uitnodigt tot interactie. Met de keuze voor dit object verwijst ze naar de metaal- en industriestad die Helmond was en nog steeds is en waarvan de oude industriehaven op deze plek ooit het hart was. Het beeld van staal en beton is door Vromans in haar eigen atelier in Tilburg gemaakt. Inspiratie haalde zij ook uit de transitie die Helmond doormaakte naar Smart City als belangrijk onderdeel van de Brainport regio en met een vooraanstaande rol voor de automotive industrie. “Met techniek kunnen we bijna alles. Maar ik wil mensen er ook aan herinneren: houd het menselijk.”
Acupunctuur
Vromans maakt graag beelden die herkenbaar zijn en vaak zijn dat uitvergrotingen van alledaagse voorwerpen, of van planten, die juist door het onwezenlijke formaat weer iets vervreemdends krijgen. Eerder maakte zij voor het Spoorpark in Tilburg een enorme ritssluiting. Haar beelden moeten een directe relatie aangaan met de omgeving en met de mensen daarin. Dus geen voetstuk dat afstand schept, wel een draai aan de realiteit die tot fantaseren uitnodigt. Opgeleid als landschapsarchitect en grafisch ontwerper speelt de ruimtelijke inpassing bij haar werk steeds een belangrijke rol. Zelf spreekt ze van ‘stedelijke acupunctuur’. De siergrassen rondom het werk in Helmond zijn dan ook bewust geselecteerd. De combinatie van staal, beton en beplanting levert een contrast van texturen op dat elk seizoen weer anders is.
Lees ook interview met Marieke Vromans op Brabant Cultureel [2015]
Foto boven dit artikel: ‘derde handje’, uitgangspunt voor het beeld van Marieke Vromans.
De foto is een tussenfase in het ontwerpproces. Foto > Marieke Vromans
© Brabant Cultureel 2020