Beeldend kunstenaar Sef Peeters (1947-2019) woonde en werkte in Breda. Dit voorjaar eert Stedelijk Museum Breda hem met een overzichtstentoonstelling van zijn werk. Het is de tweede expositie in een reeks waarin het museum de komende tien tot twintig jaar Bredase kunstenaars over het voetlicht wil brengen.
door René van der Velden foto’s > Kees van Dongen
Het begon in de zomer van 2019 met Raketstart, een tentoonstelling in het Stedelijk Museum Breda met werk van zevenendertig Bredase kunstenaars die hiermee de erkenning kregen waarop zij al jarenlang wachtten. De gezaghebbende Frits de Coninck sprak in Museumtijdschrift van ‘een ambitieuze herstart’. Om met de woorden van directeur Dingeman Kuilman te spreken: “Breda had nogal wat vergeten kunstenaars achter het station.” Raketstart was de opmaat voor tentoonstellingen van Bredase kunstenaars. Vorig jaar Teun Hocks, nu de vorig jaar overleden Sef Peeters (Venlo 1947). Kuilman is van plan dit ‘Bredase’ beleid tien tot twintig jaar vol te houden. Van 15 februari tot en met 14 juni 2020 Sef Peeters – Zwaar als een vogel.
Sef Peeters woonde en werkte sinds 1973 in Breda. Hij studeerde beeldende kunst in Tilburg, Amsterdam, Krefeld en Maastricht. Al in 1976 werd het belang van zijn werk onderkend en er volgden talrijke tentoonstellingen in binnen- en buitenland. De huidige expositie in Breda is ingericht door de Bredase kunsthistorica Rebecca Nelemans (Zundert 1967). Zij was in 2017 een van de initiatiefneemsters van de expositie van Peter Kantelberg in de Stadsgalerij aan de Oude Vest in Breda. Sef Peeters zou de tweede worden, maar bij de voorbereidingen bleek al snel dat de Stadsgalerij veel te klein was voor zijn werk. Uitwijken naar het Stedelijk Museum Breda was een logische stap. Nelemans werd benoemd tot gastcurator.
“Het was de bedoeling dat Sef de tentoonstelling zelf zou maken. Sef wist in al zijn bescheidenheid heel goed wat hij wilde: zo leeg mogelijke zalen met grote installaties, Berry van Gerwen als vormgever, een filmisch portret door Marijke de Bie, geen titelkaartjes of zaalteksten. Ik ben wekelijks met hem in gesprek gegaan. Hij liet mij met veel vertrouwen binnen in zijn leven.” Tijdens de voorbereidingen kreeg Sef Peeters een hersentumor en in augustus 2019 overleed hij. “Een van de grootste kunstenaars die Breda ooit heeft gehad”, zegt Nelemans tijdens de perspreview die onder anderen werd bijgewoond door Marianne Sprangers, de vrouw van de kunstenaar.
Nelemans’ eerste kennismaking met Sef Peeters was eind jaren tachtig. Zij studeerde kunstgeschiedenis in Utrecht en verzorgde rondleidingen in De Beyerd, een van de voorlopers van het Stedelijk Museum Breda. Peeters had er net een tentoonstelling gehad en zijn bekende blauwe wolk was in oplage bij De Beyerd te koop gebleven. “Die maakte indruk op mij. Het deed iets in je kop, het bleef plakken”, aldus Nelemans, die Peeters daarna regelmatig ontmoette, onder andere bij openingen van tentoonstellingen in Lokaal 01 en bij kunstgesprekken in De Pont.
De enorme installaties van Sef Peeters zijn te zien in twee grote zalen. Verder is er een keuze uit de fotowerken, films, grafiek en objecten, aangevuld met schetsen, ontwerptekeningen en documentatie. Er is een zaalgids met een plattegrond en achtergrondinformatie, een boekje met bijna honderd pagina’s. De titel van de tentoonstelling is Zwaar als een vogel. Een van de eerste installaties van Peeters heette Heavy as a bird. “Hiermee is de cirkel rond”, aldus Nelemans.
Zij bewondert zijn werk “omdat het oogt alsof het gisteren gemaakt is”. Het oogt op het eerste gezicht speels en toegankelijk, maar achter die eerste indruk gaan existentiële en filosofische vragen schuil over kunst en het kunstenaarschap. Nelemans: “Het blijft nieuw. Het stelt vragen over het mens-zijn. Wat betekent het in deze tijd om kunstenaar te zijn. Hij weet het altijd naar een sterk beeld te vertalen met veel gelaagdheid. En altijd met een kwinkslag en met de onbevangenheid van een klein kind.” Peeters bleef vragen stellen, tot het eind van zijn leven. Bekend is zijn vraag ‘Ben ik ook kunstenaar als ik slaap?’ In de film van Marijke de Bie zien we kladjes waarop woorden en zinnen zijn geschreven als ‘waar wil ik naar toe’, ‘wat laat ik achter’ en ‘wat neem ik mee’.
Als het aan Rebecca Nelemans ligt, kan het museum vooruit met Bredase kunstenaars. Uit de losse pols somt ze haar verlanglijstje op: “Naast Sef Peeters en Martin en Inge Riebeek (nu ook te zien in het Stedelijk Museum Breda) staan op mijn lijstje: Peter Kantelberg, Loek Grootjans, Femke Dekkers, Tom Claassen, de verstilde monochromen van George Meertens, de gehaakte figuren van Johanna Schweizer. Ik ben erg gefascineerd door het werk van Wiesje Peels en haar dochter Trijn, diep onder de indruk van een jonge schilder als Romee van Oers, vind het meest recente werk van Peter Bouwmans erg spannend, de animaties van Eelco Brand, de nacht- en zeefoto’s van Mischa Keijser, de documentaires van Ton van Zandvoort, de serie Eboundja van Reinout van den Bergh, de tekeningen van Bas Ketelaars, de schijnbaar organisch groeiende sculpturen van Iris Bouwmeester, enzovoort enzovoort.”
Foto boven: Sef Peeters geprojecteerd op de kleding van Rebecca Nelemans.
Sef Peeters – Zwaar als een vogel, t/m 14 juni 2020 in het Stedelijk Museum Breda.
https://stedelijkmuseumbreda.nl
Lees ook op Brabant Cultureel:
Overzichtstentoonstelling Teun Hocks, omzien in verwondering
© Brabant Cultureel 2020
bedankt voor de informatie. we komen zeker kijken.