Sinds 2002 vinden in Boxtel dichtersavonden plaats, met sinds 2004 DichtSlamRap als voorronde voor het NK Poetryslam. De gelijknamige stichting organiseert meer activiteiten waarin poëzie centraal staat. Een gesprek met voorzitter Marcel Linssen.
door Corien Ligtenberg
Tijdens de zeventiende editie van DichtSlamRap, op 30 januari 2020 in café Le Temps Perdu in Boxtel, strijden Belgische en Nederlandse dichters en poetryslammers om een plek bij het NK Poetryslam. In maximaal drieënhalve minuut laten zij voor een enthousiast publiek het beste van zichzelf zien. “Het is net of je een verzamelelpee opzet”, zegt Marcel Linssen, voorzitter van de stichting DichtSlamRap. “Het is elk jaar weer anders. Die verscheidenheid maakt het zo leuk.”
De avond, die jaarlijks wordt gehouden, trekt doorgaans zo’n zestig tot zeventig man publiek en dichters uit alle windstreken. Dit jaar onder meer uit Gent, Brussel, Nijmegen en Breda. “Boxtel is inmiddels bekend in de dichtwereld. We zijn een gevestigde naam. Dat is zo gegroeid. We hadden ook het geluk dat er in het begin een paar goede dichters meededen die weer vers bloed meebrachten, zoals bijvoorbeeld ACG Vianen en Arnoud Rigter.” De deelnemers variëren in leeftijd en ‘dichtervaring’ maar zijn meest jongeren, zo tussen de twintig en zesentwintig jaar. Sommigen komen voor het eerst naar Boxtel, anderen hebben er vaker op het podium gestaan.
Het idee voor een dichtavond ontstond in 2002. Vanuit de Boxtelse kunstenaarsvereniging Kunstlicht ’99 werden de bibliotheek Boxtel, het Brabants Dagblad en boekhandel Elckerlijc benaderd. Ondanks het feit dat zich maar twee deelnemers meldden, beviel die eerste dichtavond goed. Marlies Mertens van de bibliotheek, Ferry Schoth van de boekhandel en Marcel Linssen, journalist bij het Brabants Dagblad, gaven er een vervolg aan.
De eerste editie van DichtSlamRap, in 2004, had tien deelnemers, trok meer dan honderd bezoekers en ook de bundel die erbij werd uitgegeven was een schot in de roos. De toon was gezet. DichtSlamRap groeide uit tot een succesvol jaarlijks evenement. “Er kwam dat eerste jaar een groep uit Amsterdam en een groep uit Eindhoven. Zij maakten mond tot mondreclame en we hadden ook een goede jury. Het aantal aanmeldingen wordt nu wat minder, de oudere generatie haakt af en waarschijnlijk gaan er meer dichters naar de avonden in Utrecht en Amsterdam. Maar wij hebben de gunfactor. En dit jaar hadden we dan niet zo veel inzendingen, maar wel echt goeie.”
Dichters sturen in december twee gedichten op. Op basis van dat werk worden diegenen die het best bij de sfeer van de avond passen, uitgenodigd voor de DichtSlamRap. Zij mogen die avond zelf bepalen welke gedichten ze op het intieme podium van café Le Temps Perdu voordragen. Zo kunnen ze reageren op elkaar en op de sfeer van het moment. “Op die avond kijken we wat ze kunnen. We weten dat ze kunnen dichten, maar kunnen ze hun eigen werk ook goed brengen?” Na drie minuten klinkt de eerste bel, twintig seconden later de tweede en na drieënhalve minuut valt het doek en is het podium voor de volgende. Tussen de voordrachten door is er dit jaar een gastoptreden van Tom Driesen uit Turnhout. Hij won in 2018 in Boxtel en doet in maart namens België mee aan het EK Poetryslam in Milaan. En er is muziek van Stijn Charpentier. “Dat geeft een heel leuke sfeer. De bedoeling is dat het een fijne avond wordt, met mooie gedichten.”
Dit jaar zijn er elf deelnemers. Uiteindelijk kiezen zowel de jury als het publiek een winnaar. De winnaar van de juryprijs krijgt 150 euro – in 2019 was dat Martje Wijers uit Boxtel – en gaat naar het NK Poetryslam op 19 september in Tivoli, Utrecht. De winnaar van de publieksprijs krijgt het geld dat het publiek voor het optreden geeft. Aan het eind van de avond nemen de twee winnaars het in een battle op tegen elkaar, om de eer en een fles wijn van de organisatie.
De avond wordt gepresenteerd door Daan Doesborgh, De jury bestaat uit de dichters Lotte Asveld, Roel Weerheijm en Merlijn Huntjens. Deelnemers zijn Sven De Swerts, Erika De Stercke, Jo An, Monique Hendriks, Rik Sprenkels, Kevin Amse, Willemijn Kranendonk, Jelmer van Lenteren, Myrthe Nauta, Marthe van Bronkhorst en Inke Gieghase. Kevin Amse is onlangs uitgenodigd voor een internationale slam in maart op Cyprus.
Poëzievaartochten
DichtSlamRap is een actieve stichting. Samen met Vestingfietsen uit Den Dungen heeft de stichting vanuit ’s-Hertogenbosch inmiddels drie verschillende poëzievaartochten over de Dommel uitgezet. De eerste tocht ging in 2015 over Vincent van Gogh, de tweede (in 2016) over Jeroen Bosch en de derde over de rivier de Dommel zelf. Voor elke tocht werden dichters en een muzikanten gevraagd zich door het onderwerp te laten inspireren. De dichters schrijven vier gedichten, de muzikant twee liedjes. Zo schreven dichters/poetryslammers Lotte Dodion (oud-winnaar), Jee Kast en Loren Brouwers gedichten geïnspireerd op Jeroen Bosch en maakte zangeres Iris Penning er liedjes bij. Er wordt gevaren zodra zich minstens acht passagiers hebben aangemeld. Tijdens de tocht krijgen de passagiers opnames van het werk te horen. “Die worden daar heel enthousiast van.”
Afgelopen najaar heeft DichtSlamRap samen met Podium Circulair het initiatief genomen voor de uitgave van De aarde nu, een dichtbundel over de toekomst van de aarde met nieuwe gedichten van vierendertig dichters, onder andere Menno Wigman, Ellen Deckwitz, Carmien Michiels en Lotte Dodion. Als extra zijn in die bundel zestien kwatrijnen opgenomen uit de bundel The Straw that Breaks the Camel’s back …?, die Gerrit Komrij in 2000 schreef voor de klimaattop in Den Haag.
“Uitgangspunt was om kunst in te zetten bij verandering. Hoe laat je met gedichten zien dat we iets moeten doen? Samen met Podium Circulair hebben we een avond georganiseerd en de bundel samengesteld. We hebben dichters benaderd en de respons was geweldig. Voor de avond zelf hebben dichters Jee Kast, Martje Wijers en Arnoud Rigter samen met een muzikant een poëtische voorstelling gemaakt, The Final Season Show, over hun visie op de natuur. Die is opgevoerd tijdens het In Our Nature Festival in De Kleine Aarde in Boxtel. Dat was op 9 oktober 2019. De uitgave van de bundel liep daar parallel aan. Met het stuk proberen we nu kleine theaters af te gaan.”
“In de bundel staat een aantal grote namen We zien elkaar zo eens in de twee jaar, en toch doen ze mee! Dat is wel bijzonder. Sommigen hebben hier al vaak gestaan, en vinden dat leuk. Je bouwt door de loop van de jaren wat op met elkaar. Zo kun je iets leuks neerzetten.”
Finale DichtSlamRap, 30 januari 2020, 20 uur, café Le Temps Perdu, Markt 13, Boxtel.
Toegang gratis.
Gerrit Komrij e.a., De aarde nu. Gedichten over duurzaamheid én 16 klimaatkwatrijnen van Gerrit Komrij,Eindhoven: Stichting Opwenteling 2019, 64 pp., ISBN: 978-90-6338-169-1, hb., € 17,50.
© Brabant Cultureel 2020