Donderdag 10 oktober 2019. ‘Partijen ondertekenen een samenwerkings-overeenkomst. Daarin zal staan dat zij capaciteit en middelen willen inzetten om samen het plan te maken om de statusaanvraag te kunnen indienen.’
Het gaat hier over de status van Nationaal Park voor het beoogde Van Gogh Nationaal Park (VGNP). Als alles volgens plan verloopt, wordt die status in september 2020 toegekend. Er is dus nog tijd voor bezinning en om tot inkeer te komen.
door Lauran Toorians
Vandaag is het dus gebeurd. Teletekst en Omroep Brabant melden het, maar een persbericht is niet te vinden. De beide persberichten op de site van het Van Gogh Nationaal Park zijn niet gedateerd, maar blijken ouder. Hier dus geen nieuws, maar een persoonlijke beschouwing zoals ik die al eerder aan dit plan wijdde, ook in Brabant Cultureel. alweer drie jaar geleden. De strekking blijft dezelfde: het is goed om natuurgebieden fysiek met elkaar te verbinden, maar het is volstrekte onzin om daar de naam van Van Gogh op te plakken, zeker als het gaat om natuurgebieden waar die schilder nooit was. Waarom niet Jeroen Bosch, vroeg ik deze zomer aan Anneke Boezeman, kwartiermaker van het nieuwe nationaal park. “Vincent van Gogh is over de hele wereld bekend. Dat geldt niet voor Jeroen Bosch.” Natuurlijk zal op Tahiti iedereen begrijpen waarom wij een schilder van exotische zonnebloemen de eer gunnen een nationaal park naar zich vernoemd te krijgen. Maakt niet uit waar. En misschien is Jeroen Bosch op Vuurland wat minder bekend dan Van Gogh, maar die ene kunsthistoricus in Ushuaia kan best achterhalen dat Bosch een lap grond bezat in wat nu een nationaal park met andermans naam dreigt te worden. Dat doen wij beter, zal die Vuurlander denken. Ons nationaal park heet gewoon Tierra del Fuego. Wereldberoemd.
De strekking blijft dezelfde: het is goed om natuurgebieden fysiek met elkaar te verbinden, maar het is volstrekte onzin om daar de naam van Van Gogh op te plakken, zeker als het gaat om natuurgebieden waar die schilder nooit was.
Het is ook wonderlijk dat elke discussie over de naam van ons Nationaal Park Noord-Brabant meteen in de kiem wordt gesmoord. Zelfs een adjudant van Boezeman (een ambtenaar, begreep ik, maar ik weet zijn naam en functie niet) die mij bijviel en vertelde zelf ook bedenkingen bij de beoogde naam te hebben, werd snel tot stilte gemaand. Van Gogh moet het worden. Dat brengt Japanners naar de provincie en daar gaan we goed aan verdienen.
Om de kritiek te sussen en de strijd te winnen, wordt zwaar geschut in stelling gebracht. Zo is er een ambassadeur aangesteld in de persoon van Frans Kapteins. Kapteins is de bekendste en meest geliefde boswachter van heel Noord-Brabant en daar kan dus niemand tegen zijn. Ook ik niet. Frans is een aimabele man die ik ken en graag mag, maar hier laat hij zich voor het verkeerde karretje spannen. Niet doen Frans. Laat de natuur voorop staan, niet de euro’s.
Ook ‘Moniek Hover, lector aan de hogeschool in Breda, kan zich erin vinden’, weten de collega’s van Omroep Brabant. Zij heeft nog geen idee hoe en wat het gaat brengen, maar er komen vast betalende bezoekers op af. Hover is professor Storytelling aan Breda University of Apllied Sciences (jazeker, en Breda heeft ook al een internationaal vliegveld). Zij promoveerde in 2013 op een proefschrift met als titel The Efteling as a ‘Narrator’ of Fairy Tales. Wie ooit naar de Sprookjesboom heeft geluisterd, weet dat de Efteling vooral sprookjes verkracht, maar Storytelling is dan ook een mooi woord voor ‘mensen iets op de mouw spelden zodat ze geld uitgeven’. Met de schone kunst van het verhalen vertellen heeft het niks te maken en Maartje Draak ligt el enige tijd te tollen in haar graf.
Het brengt Japanners naar de provincie
en daar gaan we goed aan verdienen.
Even tussendoor ter geruststelling: Breda University is géén universiteit. Het is de nieuwe naam van wat eerder het Nederlands Wetenschappelijk Instituut voor Toerisme (NWIT) heette, en later Nationale Hogeschool voor Toerisme en Verkeer (NHTV). Het staat iedereen in Nederland vrij om zich University te noemen. Schroef dus ook een nieuw bord naast uw voordeur, ik kan het aanbevelen.
Hover meent dat Noord-Brabant van oudsher een ‘boerenprovincie’ is en dat de combinatie natuur-cultuur-platteland-stad veel kansen biedt (weer even vrij naar Omroep Brabant). Maar wacht even: heel Nederland is van oudsher boerenland en die kansen liggen evenzogoed in het Groene Hart, in Westfriesland of in de Achterhoek. “Brabant heeft veel meer te bieden dan De Efteling of de Beekse Bergen, het heeft veelzijdige bestemmingen”, zegt zij. Inderdaad, we hebben ook het Noordbrabants Museum, het Van Abbemuseum, De Pont, het Markiezenhof, een aantal fraaie kerken, kastelen en landhuizen. We hebben de Maasheggen, de Peel, de Kempen en de Brabantse Wal. En we zijn de thuisbasis van Philips, Daf en de Design Academy, om het maar even bij Eindhoven te laten. Maar daar kan Hover blijkbaar geen verkoopverhaal bij verzinnen. Dat is nogal armoedig en dat maakt een VGNP ook armoedig. Laf is misschien een beter woord, want Vincent kan er niks meer van vinden.
Ik roep op tot een Nationaal Park Noord-Brabant.
En dan is er nog Ton de Brouwer, ‘Van Gogh-deskundige sinds jaar en dag’ uit Nuenen. Voldoende kwalificatie om hem in de hoek te zetten. Even zoeken in Google en je weet dat hij vijfenzeventig is. Voor verhalenvertellers zijn ouderen uiterst waardevol, maar in de wereld van de storytelling lijken ze een doelgroep die je vooral negatief kunt neerzetten. Handig dus, als je het met hem oneens wilt zijn. De Brouwer vindt dat de naam van de schilder steeds meer te pas en te onpas wordt gebruikt en daarmee liggen uitbuiting en devaluatie van de naam op de loer. Hij vreest dat we ons daarbij moeten neerleggen. Ik vind dat we dat niet moeten doen. Dat nieuwe, grote nationaal park is een goed plan, maar de naam moet anders. En dat kan nog. Laat dus zien dat Noord-Brabanders niet ‘van oudsher’ dom en slaafs zijn en kom in verzet tegen het Van Gogh Nationaal Park. Ik roep op tot een Nationaal Park Noord-Brabant. In Vuurland zullen ze dat begrijpen. En wie werkelijk waardering heeft voor de kunstenaar Vincent van Gogh: verdedig zijn goed naam tegen de boze geldwolf.
Lees terug in Brabant Cultureel: www.brabantcultureel.nl/2016/10/27/analyse-van-gogh-national-park-is-een-luchtspiegeling/
naar aanleiding van het Van Gogh jaar.
Het bericht bij Omroep Brabant: www.omroepbrabant.nl/nieuws/3081432/Brabant-krijgt-vierde-nationaal-park-Van-Gogh-Nationaal-Park
© Brabant Cultureel
De naam Van Gogh Nationaal Park voor dit gebied is even lachwekkend als volkomen misplaatst. Dat de inrichters van Het Groene Woud destijds een veel grotere bekendheid voor dit gebied voor ogen hadden kan dan zo zijn, maar om op praktisch hetzelfde gebied de naam van Van Gogh te plakken gaat wel erg ver. Uit commercieel oogpunt is het wel te begrijpen, maar dat West-Brabant (Zundert en Etten-Leur) bij het uitdelen van de Van Gogh-etiketten worden genegeerd is verbazingwekkend, zeker als je beseft dat Van Gogh in “zijn” huidige Nationaal Park niet of nauwelijks is geweest. De oproep om een andere naam aan dit gebied te geven is dus volkomen terecht. Wat is/was er trouwens mis met de naam Het Groene Woud ?