Na de doorstart van Van Piere in 2014 moest de Eindhovense boekhandel zijn rol als lokale boekenspecialist en ontmoetingsplek opnieuw waarmaken. Dat is gelukt. De winkel gonst van het leven en de resultaten vertonen een stijgende lijn. Directeur Jan Verhagen: “We doen echt ontzettend ons best.”
door Corien Ligtenberg
De portretten van meneer en mevrouw Van Piere, stemmig gekleed en met serieuze blik, kijken vanuit hun vergulde lijsten de winkel in. Zij kunnen tevreden zijn. Ruim honderdzeventig jaar na de oprichting van de boekhandel (in 1848) is Van Piere nog steeds een begrip in Eindhoven. Gevestigd in het voormalige Philips hoofdkantoor uit 1925 aan de Nieuwe Emmasingel – niet de plek waar de boekhandel ooit begon – is Van Piere een lichte, uitnodigende zaak met een goede sfeer. Direct na de entree links tegen de wand de boeken-top 10; een brede servicebalie omringd door aanbiedingen en accessoires; een wand met tijdschriften; een brede trap naar koffiebar Coffeelovers in de kelder. En natuurlijk overal boeken, veel boeken. Op tafels, in kasten, in bakken. Een breed aanbod aan literatuur, non-fictie, kinder- en jeugdboeken. Op de tussenverdieping een ruime sortering boeken in andere talen.
Cultuur
Klanten zijn er van alle leeftijden en pluimage. Een vrouw van in de vijftig koopt het veelgeprezen Melkman van Anna Burns, een kleuter wijst zijn opa op de prenten in de klassieker Rupsje Nooitgenoeg, een student uit Roemenië bladert door de Engelstalige uitgave van La Superba van Ilja Leonard Pfeijffer. Hij wil de Nederlandse cultuur leren kennen via de literatuur. Beneden bij Coffeelovers zijn de meeste tafeltjes bezet. Bezoekers drinken koffie, eten een muffin, overleggen, werken, kletsen bij of lezen een boek.
Lange tijd ging het de Eindhovense boekhandel bepaald niet voor de wind. In de tijd van selexyz en Polare (ontstaan door samenvoeging van Selexyz en De Slegte) was het lastig. Na het failliet van Polare eind februari 2014 werd zaak overgenomen door twee medewerkers van Van Piere en ondernemer Arjen de Koning van computerketen Paradigit. In maart van dat jaar maakte Van Piere onder de oorspronkelijke naam een doorstart en sloot zich aan bij Libris, een samenwerkingsverband van zelfstandige boekverkopers. Libris doet de gemeenschappelijke inkoop van de aangesloten winkels en onderhoudt het contact met de uitgevers.
Toen de vestigingsmanager van Van Piere een half jaar later om gezondheidsredenen zijn werk moest neerleggen, moest er een nieuwe manager worden gevonden. Dat werd Jan Verhagen, die toen nog bij de in architectuur, design en kunst gespecialiseerde uitgeverij nai010 publishers in Rotterdam werkte. Eerder was hij in dienst bij uitgeverij De Geus in Breda. Het eerste contact tussen Verhagen en Paradigit verliep heel toevallig. De buurman van Verhagen werkte bij Paradigit, en zij raakten in gesprek. Paradigit had veel ervaring met e-commerce en de integratie van web- en winkelactiviteiten, maar geen verstand van boeken. Verhagen: “Paradigit heeft me uitgenodigd en we hebben met elkaar gepraat en nog eens gepraat. Dat klikte. Uiteindelijk kwam de vraag of ik bij Van Piere wilde komen werken om de winkel te leiden. De winkel ging 8 maart open, ik ben in september begonnen. Ik kende al veel collega’s door mijn werk, en ik kom ook uit de buurt.”
Brainport
Jan Verhagen staat inmiddels viereneenhalf jaar bij Van Piere aan het roer. “In de tijd van Selexyz en Polare was het lastig. Nu hebben we het zelf voor het zeggen en kunnen het zelf invullen – Libris fungeert meer als back office – en gaat het een stuk beter. Sinds de doorstart vertonen de resultaten een stijgende lijn. Dat komt natuurlijk ook doordat Eindhoven heel goed gaat. De economie in Brainport floreert en daar plukken wij de vruchten van.” Wat ook helpt: boekhandels in de stad lopen in het algemeen beter dan die in een dorp en Van Piere heeft weinig fysieke concurrentie in Eindhoven.
“We organiseren veel activiteiten. Het is belangrijk dat je als boekhandel de meerwaarde laat zien die je hebt ten opzichte van het internet. Wij concurreren op beleving.” Inmiddels werken er 29 mensen bij Van Piere, waarvan één werknemer al 43 jaar. Verhagen: “Dat betekent dat er een hoop kennis en ervaring in huis is. En iedereen die hier werkt, heeft hart voor de zaak.” Zelf werkt hij om de andere zaterdag ook mee in de winkel.
“We doen vooral dingen die we zelf leuk vinden. Iedereen die hier werkt, kan het initiatief nemen om eens iets te organiseren.” Op het programma voor eind maart/april stonden onder meer het Boekiebal, een meet & greet met Jan Siebelink (auteur van het Boekenweekgeschenk), de maandelijkse Boekienight met als gast Peter Buwalda, auteur van Otmars zonen, een kinderfeest met Rupsje Nooitgenoeg dat zijn vijftigste verjaardag vierde en een lezing van Hans den Hartog Jager over Vrijheid, de vijftig Nederlandse kernkunstwerken vanaf 1968. Verder zijn er maandelijks een Young Adult leesclub, het Science Café, een Geschiedenis Café en een drukbezocht Filosofie Café.
Sommige activiteiten zijn in de winkel, andere op locatie. Zo werkt Van Piere samen met onder meer Bibliotheek Eindhoven en Natlab – ooit het Natuurkundig laboratorium van Philips waar Albert Einstein in 1923 nog te gast was en nu een filmtheater met een breed aanbod aan culturele activiteiten. Verhagen: “Door al die verschillende activiteiten krijg je steeds nieuwe mensen in de winkel. Boekienight bijvoorbeeld heeft een goede spin off.”
Actief
“Die actieve rol is eigenlijk niks nieuws. In de geschiedenis van de winkel komt dat steeds terug. In het begin van de twintigste eeuw bijvoorbeeld organiseerde Van Piere concerten en tentoonstellingen. Dat doen we nog steeds; het is de rol die ons past.” Uitgevers en auteurs waarderen dat ook. Zo wilde Paul van Loon de presentatie van zijn nieuwste boek over Dolfje Weerwolfje, Dolfje en Noura, per se bij Van Piere doen.
“We zijn de winkel steeds mooier aan het maken, dat is een doorlopend proces. We doen echt ontzettend ons best,” zegt Verhagen. “Terugkijkend ben ik heel blij dat ik destijds de overstap heb gemaakt. Ik kan mij geen leukere baan voorstellen.”
Jan Verhagen was een half jaar lang een van de gezichten van het DWDD-boekenpanel: “Dat hebben we hier wel gemerkt. En ik word er soms nog op aangesproken door klanten. Dat was super om te doen.” Foto Piet den Blanken
Boekhandel Van Piere Eindhoven
© Brabant Cultureel 2019