door JACE van de Ven
LunaLunaLuna, het alternatieve variété-, theater en kermisfestivalletje dat dit jaar onderdeel zou uitmaken van de Tilburgse kermis, gaat niet door. Het voldeed niet aan de regels van de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA). In België, Frankrijk en Spanje mag men wel aantreden op festivals, maar in Tilburg dus niet, omdat het daar volgens de Autoriteit een ‘speelterrein’ betreft. En daar gelden strengere regels. Foei, LunaLunaLuna, iedere Nederlander behoort de wet te kennen.
De verantwoordelijke Tilburgse kermiswethouder heeft al minzaam laten weten het ‘jammer’ te vinden. En dat was het dan. LunaLunaLuna voegt in gemeentelijke ogen kennelijk niet veel toe aan de Grootste Kermis van de Benelux, zoals Tilburg zijn kermisweek graag etaleert. Jammer dus, geen LunaLunaLuna. Zoals het jammer is als een autoscooter niet zou komen of een of ander hard ronddraaiend toestel.
In mijn vijfendertigjarige loopbaan als journalist ben ik voor de Tilburgse krant vier keer ‘kermisverslaggever’ geweest en elke van die vier keren heb ik mij verbaasd over wat men van gemeentewege met die kermis wil: Het zou leuk zijn als de nieuwste hard ronddraaiende toestellen Tilburg aandoen en als de exploitanten flink tegen elkaar opbieden. Ambtenaren die zich met de kermis bezighouden, genieten binnen het gemeentelijk apparaat een hoge status en worden kermiskenners genoemd. Dat komt omdat zij door het jaar heen onder werktijd links en rechts naar kermissen mogen gaan kijken en kermisexploitanten bij de voornaam mogen aanspreken. Meteen onder hen komen zij die de plattegronden maken en daarbij rekening houden of de hulpdiensten er door kunnen. Daarvoor moeten obstakels worden verwijderd. Zo kan het gebeuren dat fietsbeugels begin juli uit het straatbeeld worden verwijderd – en de gemeente zal het wel ontkennen, maar geloof mij nou maar – in sommige jaren pas medio maart van het volgend jaar weer worden teruggeplaatst.
En ja, kermisexploitanten bieden nog steeds graag op de Tilburgse kermis, omdat ze er geld verdienen. Niet omdat deze kermis, behalve dat ie groot is, speciaal zou zijn, maar omdat hij midden in het vakantieseizoen valt. Daardoor komt er veel kermisvolk op af, zoals wielerliefhebbers bij de Acht van Chaam of militairen en sportievelingen bij de Nijmeegse Vierdaagse. Jammer trouwens dat kermisvolk aan bijzonderheid inboet. Moest je vroeger naar Tilburg kermis om in de nek en het gezicht getatoeëerde schepsels te zien, nu zie je ze overal, tot in de McDonalds en de Primark.
Eerlijk is eerlijk, intussen is er op particulier initiatief wel steeds meer te doen rond de Tilburgse kermis. Iedereen kent de Roze Maandag, ingebracht op initiatief van de Gay Krant, de nostalgische kermis en een kermistentoonstelling, op initiatief van kermishobbyisten, en tal van andere begeleidende initiatieven en initiatiefjes. Erg belangrijk daarbij was dit jaar LunaLunaLuna, omdat het een moderne variant probeert te zijn van het kermisvariété dat de laatste decennia van de kermis is verdwenen ten koste van de hard ronddraaiende toestellen en de schreeuwende geluidsinstallaties.
Zelf heb ik destijds Ger Duijns – de vader van Cherry – nog parade zien maken voor zijn Studio 7, het variététheater van de grote kermissen, en heb ik nog bier gedronken met fakir Ben Ali, die elke keer nadat hij weer met zijn rug in de glasscherven was gaan liggen even een pilsje kwam drinken in Café De Plaats. Ik heb getreurd om Ilonka, het meisje zonder hoofd en Rooie Stien zien meerijden op de motoren van De Steile Wand.
Dat is allemaal passé, omdat het publiek van de virtuele tijd er niet meer door gepakt wordt. Het kon niet anders dan verdwijnen. Maar het is een gemis dat er niets voor in de plaats is gekomen. De Tilburger Harrie Verkerk, die al bijna veertig jaar culturele festivals afgaat met zijn attractie De Stijle, Want… – let op de verwijzing naar de kermiskijkzaken van vroeger – was de initiatiefnemer van LunaLunaLuna. Dat zijn poging een moderne vorm van kermisvariété te vinden nu juist in Tilburg moet stranden op de strengere regels voor een ‘speelterrein’ van de NVWA is méér dan jammer. Je zou verwachten dat een gemeente die zegt de grootste kermis van de Benelux te presenteren op zijn minst actie had ondernomen richting NVWA om na te gaan hoe een creatief element op die o zo grote kermis van haar toch doorgang had kunnen vinden.
Op de Tilburgse kermis. Foto Joep Eijkens
© Brabant Cultureel 2018
Waarom heeft de wethouder van cultuur niet gereageerd? Zou toch meer op haar bordje hebben moeten liggen.