Theaterfestival Boulevard (in 2018 van 2 tot 12 augustus) is niet meer weg te denken uit ’s-Hertogenbosch. Voor de vierendertigste keer staat de Noordbrabantse hoofdstad in de theatrale schijnwerpers. Centrale thema dit jaar is identiteit. Het toetje is een persoonlijke top tien. Komt dat zien!
door Joke Knoop
Theaterfestival Boulevard is hét theaterfestival voor gulzige veelvraten. Er is voor elk wat wils, zowel voor de levensgenieter als voor de theaterliefhebber en de kenner. Boulevard biedt theater van ‘ouderwetse kwaliteit’ en tegelijkertijd is er alle ruimte voor experiment en onderzoek. Er is theater in tentjes, bij de bekende podia in de stad en op verrassende locaties. Tel daar bij op de niet te versmaden (en soms theatrale) eetgelegenheden. Boulevard biedt honderddertig voorstellingen op twintig locaties: natuurgebieden, winkels, leegstaande panden, musea, dak, café en de Bossche podia. Aldus keuze te over.
Vanzelfsprekend
De rode draad van het festival in 2018 is identiteit. ‘What you see is what you guess’, is het aansprekende motto dat – aldus de organisatie – uitnodigt om verder te kijken dan wat je als vanzelfsprekend aanneemt. Volgens diezelfde bron is identiteit het meest opwindende bouwpakket met voorgeschreven montagetekeningen met daarnaast het toevoegen van eigenheid. Dus komen gender, religie, nationaliteit en zelfs de invloed van internet, allemaal voorbij.
Identiteit is een dankbaar en vooral veelomvattend denkbeeld. Een snelle blik op het wereldwijde web leert dat er liefst tweeëntwintig definities voor bestaan die onderling behoorlijk verschillen. Twee uitersten: identiteit als iets dat buiten de persoon wordt bepaald, en identiteit als iets dat binnen de persoon ontstaat. Indachtig het gezegde ‘in de beperking toont zich de meester’ (vrij naar Goethe), gaat ditmaal voorkeur uit naar identiteit als dat wat eigen is aan de persoon of organisatie.
Dus rijst de vraag wat de identiteit van Theaterfestival Boulevard is. Wat onderscheidt het vierendertigjarige festival van de vele andere? Viktorien van Hulst, directeur van Boulevard, antwoordt uitgebreid: “ Bij Theaterfestival Boulevard vind je een diverse programmering daarin een doorsnede van generaties wordt getoond (van piepjong en mid-career tot gelauwerd), een doorsnede van podia (van grote en kleine zalen tot tentjes, de straat en locaties), werk van dichtbij en ver weg, en een doorsnede van disciplines theater, dans, muziektheater, muziek, performance, beeldende kunst.”
Kaders
“Wat ons onderscheidt van collega-festivals is het zeer diverse publiek dat niet alleen werk opzoekt dat vertrouwd is voor een specifieke doelgroep, maar ook buiten de gekende kaders kijkt. Wij presenteren cutting edge werk aan een groot publiek van niet-kenners. Waar het vaak eenvoudig is bij festivals in stereotyperingen te vervallen bij het beschrijven van het publiek, laat de Boulevard bezoeker zich moeilijk beschrijven. Ons publiek is jong en oud, heeft veel kijkervaring en weinig, heeft een grote en een kleine beurs. Het kan nog steeds diverser (en daar werken we hard aan), maar we zijn trots op het gemengde publiek dat we hebben. Toch een poging tot een karakteristiek van de Boulevard bezoeker: een open kijkhouding, gulzig van aard, en vastbesloten de opgedane kijkervaring met anderen te delen.”
‘Festival van zuidelijkheid, zinnelijkheid en zeggingskracht’, valt te lezen op de website van Boulevard. (Terzijde: redacteur Eric Alink verdient alle lof voor zijn verleidelijke teksten). Door de veelheid aan voorstellingen doemt keuzestress op. Voor wie niet kan kiezen, introduceert
Boulevard op de eigen website vier gidsen; mensen die vanuit hun eigenheid voorstellingen voor het voetlicht brengen. Onder hen is Teddy Tops (We Are Public) die elke maand de lezers van Brabant Cultureel tipt over cultuuruitingen in Noord-Brabant.
Klik hierboven voor de foto’s
Eigen keuze
Brabant Cultureel maakt eveneens een selectie: een puur persoonlijke top tien in willekeurige volgorde. Het is de keuze van de schrijver van dit artikel. Identiteit: geprivilegieerde vrouw, wit, 66 jaar, nieuwsgierig, theater- en tekstliefhebber. Kortom: een gulzige veelvraat.
1. Verboden Gebied: Vrouw in Niemandsland (Johan Simons). Een monoloog van Elsie de Brauw op tekst van Erwin Mortier over de vrouwelijke vrijwilligers in de Eerste Wereldoorlog. Waarom ik deze keuze maak? Het is een interessant thema over een oorlog die niet in Nederland woedde, maar in andere landen onnoemelijk veel slachtoffers maakte. Honderd jaar geleden kwam een einde aan deze Grote Oorlog. Het was een keerpunt in de geschiedenis.
2. Compassie. De geschiedenis van het machinegeweer (Milou Rau, artistiek leider NT Gent). Een semidocumentaire, een dubbelmonoloog, geïnspireerd door catastrofes in de wereld. Rau reisde naar de huidige brandhaarden en sprak daar met velen. Waarom? Rau is niet bang voor de controverse. Maakte eerder een voorstelling waarin zeven kinderen en een volwassene het leven van Marc Dutroux reconstrueerden.
3. Stabat Mater (Patricia Okenwa, Kristel van Issum, Cora Burggraaf). Een drieluik met een dansvoorstelling, een installatie en muziektheater. Over het dertiende-eeuwse gedicht waarin Maria haar gekruisigde zoon beweent. Waarom deze keuze? Het lijden van de moeder Maria is door de eeuwen heen inspiratiebron geweest voor tal van kunstenaars met ongelooflijke mooie kunst tot gevolg. Ik hoop dat de drie vrouwen deze traditie voortzetten.
4. Dreef (Schweigman&). Omdat Schweigman& vijftien jaar bestaat, komt deze voorstelling uit 2006 nog een keer terug. Een voorstelling over overgave aan het onbekende, als de vaste grond onder de voeten verdwijnt. De voorstelling is destijds met gejuich ontvangen. Waarom deze keuze? Simpelweg omdat ik de eerste keer heb gemist.
5. Juliet and Romeo (Lost Dog / Ben Duke). Een danstheatervoorstelling waarin het liefdespaar niet sterft, maar eindigt als twee gedesillusioneerde veertigers. Over de leugens die mensen elkaar over de liefde vertellen. Waarom? Het eeuwenoude liefdesverhaal biedt kennelijk de ruimte om een totaal andere invalshoek te vinden. Mooi toch?
6. Gesualdo (theatergroep De Warme Winkel en het Nederlands Kamerkoor). Geïnspireerd door het leven van prins Gesualdo (1566-1613) die in zijn persoon het componeren van hemelse madrigalen verenigde met onvoorstelbare gruweldaden. Waarom? Een man die verstilde hemelse muziek componeert en tegelijkertijd een bos laat kappen omdat het geritsel van bladeren hem irriteert. Zo veel wreedheid en schoonheid in één persoon, dat maakt mij nieuwsgierig.
7. Echte vrouwen joggen in regenpak (Theater Artemis / Het Houten Huis). Muziektheater over wat echte vrouwen zo nu en dan willen. Reprise van een voorstelling uit 2001. Waarom hier naartoe? Ik verwacht een flinke dosis absurditeit en bij tijd en wijle hilarische momenten. Alle reden dus.
8. IN CASE (United Cowboys). Dansers / performers tasten de ruimte en elkaar af, manoeuvres op de vierkante centimeter, mensen die uit lijfsbehoud eigen regels verzinnen. Waarom hier naartoe? United Cowboys uit Eindhoven is al een kwart eeuw een internationaal gezelschap dat grensverleggend heet te zijn. Ben benieuwd hoe United Cowboys dit aanpakt.
9. En toen schiep God Mounir (Mounir Samuel) onderzoekt de grenzen van geloof, gender en geografie. Mounir Samuel is politicoloog, schrijver, performer van Nederlands-Egyptische afkomst. Hij kwam tweemaal uit de kast: eerst als biculturele, religieuze lesbienne en later als genderqueer man. Hij vraagt wat vrijheid is en wat die hem waard is. Waarom deze keuze? Zoveel eigenheden in één persoon en dan nog een manier vinden om dat allemaal theatraal te uiten. Dan kan niet anders dan een boeiende voorstelling worden, met volop stof om over na te denken.
10. Tentjes op de Parade. Waarom? Dit is als Netflix voor het theater: bingewatchen met een biertje. Er zit altijd wel iets tussen om de zinnen te verzetten, om te lachen, huilen, zappen, verbazen. Voor elk wat wils. Al die verschillende mensen op het plein vormen een prachtig schouwspel. Identiteit? Doet er hier niet toe.
© Brabant Cultureel 2018