Postuum boek is een kostbaar souvenir van Dings en Lammers

Matt Dings kon het zelf helaas niet meer meemaken. Kort voordat het boek ter perse ging dat hij met veel plezier samenstelde met fotograaf Jos Lammers, overleed hij. ‘Alleen het voorwoord ontbrak…’, schrijft Lammers in zijn eigen woordje vooraf. Het boek blikt terug op ruim twintig jaar reisreportages en deels ook op het ziekteproces van Dings. Het is een mooi souvenir met foto’s van een uitgesproken betrokken fotograaf.

door Joep Eijkens

Schrijver en journalist Matt Dings (Venlo 1952) en fotograaf Jos Lammers (Eindhoven 1950) maakten tussen 1982 en 2003 tal van reisreportages voor weekblad De Tijd, respectievelijk HP/De Tijd. Voor de samenstelling van het boek Her & Der. Impressies in woord en beeld maakten zij een keus uit hun reportagewerk. Dat niet alleen, want Dings selecteerde ook een aantal afleveringen van de blog die hij sinds 2012 bijhield, een uitgesproken persoonlijke blog waarin zijn medische lijdensweg een belangrijk onderwerp vormde. De auteur overleed kort voordat het boek ter perse ging.

‘Alleen het voorwoord ontbrak…’, schrijft Jos Lammers in zijn eigen woordje vooraf. ‘De realisatie van een kostbaar souvenir’, noemt hij het boek. ‘Het grasduinen in ons journalistieke verleden gaf ons allebei veel plezier en als vanzelf melancholie. Bij Matt verlichtte het zijn lichamelijke tegenslag.’

Reiservaringen
Het in eigen beheer uitgegeven boek geeft een goede indruk van de reisreportages die schrijver en fotograaf in ruim twee decennia gemaakt hebben. Het moet iets geweldigs geweest zijn om zo met z’n tweeën in alle vrijheid de wijde wereld in te trekken en terug te komen met een schat aan reiservaringen in woord en beeld. Tja, denk je bij het lezen van sommige stukjes, in die tijd – zeker in de jaren tachtig – kon dat allemaal nog. Geld was geen probleem.

Wat mij in dit boek niet op de laatste plaats verrast, is het fotografisch werk van Lammers. Dat maakt nieuwsgierig naar meer. Ik kende van hem vrijwel alleen een interessant fotoboek dat hij – ook al in eigen beheer – uitgaf in 1980: Verboden voor onbevoegden. Het bevat een uitgebreide fotoreportage over een niet nader genoemde ‘inrichting voor geestelijk gehandicapte mannen’. Feitelijk ging het om het fotoproject waarmee hij succesvol afstudeerde aan de Bredase kunstacademie St. Joost. Lammers, die zoals de meeste documentaire fotografen destijds uitsluitend in zwart-wit werkte, laat zich in dat boek kennen als een zich inlevende, uitgesproken betrokken fotograaf.

Centraal
In Her & Der wisselen foto’s in zwart-wit en in kleur elkaar af. De mens staat centraal. En Lammers heeft gevoel voor humor zonder dat het flauw wordt. Sommige foto’s doen zelfs surrealistisch aan. Kijk bijvoorbeeld maar eens naar het beeldrijm van twee naast elkaar geplaatste foto’s die hij in Parijs maakte: links zien we een zwarte poedel snuffelen aan een kennelijk op straat achtergelaten schilderij van een naakte, languit liggende dame, rechts een dakloze die zich voor de nacht te rusten heeft gelegd op een bank in een bushalte.

Tekst en beeld vormen doorgaans een mooie eenheid. Soms lijkt Dings bijna letterlijk het beeld van Lammers te beschrijven, om daarna zijn fantasie de vrije loop te laten. Zo is er de foto van een Siciliaanse herder met zijn kudde schapen en lezen we: ‘Daar komt een schaapsherder aan, heel goed. Hij kijkt met een wild oog onder zijn afgezakte bivakmuts uit, hij loopt een beetje mank, hij wacht op een rol in ’n Fellini.’

Het boek heeft iets van een afscheidsgeschenk. Het eindigt met een niet al te zwaar In Memoriam voor Matt Dings van de hand van Frans Thomése. Die zal het boek op 12 mei 2018 presenteren tijdens een bijeenkomst voor genodigden in het Natlab te Eindhoven waar een tentoonstelling wordt ingericht naar aanleiding van deze publicatie.

Matt Dings & Jos Lammers, Her & Der. Impressies in woord en beeld. Uitgave in eigen beheer, 2018.
ISBN 978-90-9030942-2. Prijs € 20,00 (exclusief € 5,00 verzendkosten). Te bestellen via: fotojoslammers@chello.nl.

De tentoonstelling in het Natlab is al op 12 mei 2018 vanaf 17.00 uur te bezichtigden en loopt t/m 30 juni.

www.natlab.nl

 

 

© Brabant Cultureel 2018